Türkiye ile İsrail arasındaki en önemli işbirliği, savunma sanayi alanında. Türkiye İsrail'den, yüksek teknoloji gerektiren savunma sanayi ürünleri alıyor.
İki ülke arasında Tansu Çiller'in Başbakan olduğu, 1994 yılında "Savunma İşbirliği Anlaşması", Refahyol koalisyonu döneminde ise "Askeri Eğitim İşbirliği Anlaşması" imzalandı. İsrail'le yapılan askeri ihaleler anlaşmaları bu dönemden sonra hızla arttı.
Heron'lar sınır ötesi operasyonda
İki ülke arasındaki askeri anlaşmaların tamamı bilinmiyor. Açıklandığı kadarıyla İsrail ve Türkiye arasında, son birkaç yılda yapılan askeri silah alımları şöyle:
*İsrail'den önce 15 milyon dolara iki İnsansız Hava Aracı (Heron) kiralandı. 2008'de ise Heron ihalesini İsrail'in milli savunma şirketi IMI (İsrail Aerospace Industries) aldı; 10 Heron için Türkiye 183 milyon dolar ödedi. Geçtiğimiz yıl teslim edilen Heronlar Türkiye'nin geçtiğimiz hafta Kuzey Irak'a yaptığı sınır ötesi operasyonda kullanıldı.
*Türkiye'nin M-60 tankları ile F-4 ve F-5 savaş uçaklarının modernizasyonu ise İsrail'de yapılıyor. Türkiye 54 tane F-4 savaş uçağının modernizasyonu için İsrail'le bir milyar doları aşan anlaşma yaptı. 170 tane M- 60 tankının modernizasyonu anlaşması ise 650 milyon dolara imzalandı.
*F-4 uçaklarının hareket eden cisimleri algılamasını sağlayan, Sentetik Açıklıklı Radar (SAR) sistemleri ihalesi 160 milyon dolara İsrail'e verildi.
*F-4 ve F-16 uçaklarından alınan görüntülerin yere indirilmesini sağlayan Datalink 16 projesini de yine İsrail kazandı; Türkiye bunun için 120 milyon dolar ödeyecek.
*Mayına karşı korumalı "Yürüyen Kale" kara araçları ihalesini Türk BMC firması aldı.
*Türkiye, İsrailli savaş pilotlarına Konya Hava Üssü'nde eğitim veriyor.
*İki ülke arasında, askeri istihbarat alanında 167 milyon dolarlık anlaşma imzalandı.
İki buçuk milyar dolarlık ticaret
Devlet Bakanı Zafer Çağlayan ise bugün yaptığı açıklamada 2009'da, İsrail ile bir buçuk milyar dolar ihracat ve bir milyar dolar ithalat yapıldığını söyledi.
*İki ülke arasında, Mayıs 1997'de, Serbest Ticaret Anlaşması'nın yürürlüğe girdi.
*Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı verilerine göre Türkiye, geçen yıl İsrail'e bir milyar 528 milyon 370 bin dolarlık ihracat gerçekleştirdi; bir milyar 70 milyon 128 bin dolarlık ithalat yaptı. Bu yılın dört ayında ise İsrail'e 415 milyon 979 bin dolarlık ihracat; 695 milyon 406 bin dolarlık da ithalat yapıldı.
*Türkiye'nin İsrail'e ihraç ettiği başlıca ürünler arasında. demir-çelik, otomotiv ve yan sanayi, petrol ve petrol ürünleri, elektrikli makine ve cihazlar, dokumacılık ürünleri, kimyasallar, hazır giyim, metal eşya bulunuyor.
*Türkiye, İsrail'den kimyasallar, petrol ve petrol ürünleri, maden cevherleri ve döküntüleri, elektriksiz makineler, dokumacılık ürünleri ve kağıt-karton ve kağıt, karton esaslı mamuller ile metal eşya ithal ediyor.
*Türk müteahhitlik firmalarının İsrail'de bugüne kadar üstlendikleri projelerin toplam değeri yaklaşık 583 milyon dolar seviyesinde bulunuyor. (SP/TK)
