Önde gelen uluslararası yardım kuruluşlarından Çocukları Kurtarın (Save The Children) sözcülerinden Colleen Barton Sutton durumun yıkıcı olduğunu söylüyor: "Çocukların yaşamları alt üst oldu- bazıları tıbbi yardımdan, temiz sudan ve barınaktan yoksunlar."
Sutton IPS'e; Tsunamiden en çok etkilenen Endonezya'nın Aceh bölgesinde, 1500 kadar öğretmenin öldüğünü ve 500'ün üzerinde okulun da hasar gördüğünü açıkladı.
Tek olumlu nokta ise Aceh'te Pazartesi günü açılan ve eğitime başlayan okul oldu.
Tsunami trajedisi sonucu 155 binin üzerinde insanın öldüğü ve 500 binden fazla insanın da yaralandığı tahmin ediliyor.
Merkezi Washington'da bulunan Temel Eğitim Koalisyonu (Basic Education Coalition) direktörü Carolyn Bartholomew, Hint Okyanusu çevresinde okulların da hayatta kalanlara barınak ya da morg olarak kullanıldığını söylüyor: "Çocukların okullarına dönmelerinin sağlanmasının yapılacak işlerin başında geldiğine inanıyoruz."
Bartholomew, çocuklara normal hayata döndükleri duygusuyla güven vermesi nedeniyle Koalisyon'un çalışmalarını özellikle okullarda yoğunlaştırdığını anlatıyor.
Bölge ile ilgili veriler Sri Lanka'da 150 okulun zarar gördüğünü ya da yıkıldığını, 244 okulun da evsiz kalan insanlarla dolu olduğunu gösteriyor.
Maldivler'de de yüzlerce okulun tsunami yüzünden hasar gördüğünü ya da şu anda sadece yıkıntıdan ibaret olduğunu söyleyen Bartholomew mobilyaların, ekipmanların ve kitapların da dalgalarla beraber gittiğini sözlerine ekliyor.
Koalisyon, World Vision, Africare, Hristiyan Çocuk Fonu, CARE ve Dünya için Ekmek gibi örgütlerin de yer aldığı 19 üyeden oluşuyor.
"Bizim birincil görevimiz Amerika Birleşik Devletleri'nden (ABD) politikacıların ABD'nin dışişleri politikalarının bir parçası olarak eğitimin önemini kavradıklarından emin olmaktır." .
Bartholomew Koalisyonun, ABD kongresini ve kongre çalışanlarını tsunami felaketi sonrasında öncelikler ve yardımının odak noktasının ne olması gerektiği üzerine yönlendirdiğini söyledi.
Birleşmiş milletler Çocuk Fonu UNICEF yeni "tsunami jenerasyonu" çocukları istismardan, kötü muameleden ve çocuk ticareti yapanlardan korumada öncü rolü üstlendi.
UNICEF direktörü Carol Bellamy "hızlı hareket etmek zorundayız. Bu kaotik ortamda çocukları av olarak görenler çoktan iş başındalar," diyor.
Endonezya hükümeti ebeveynleri olmayan çocukların ülkeden çıkışını daha önce yasaklamıştı. "Save the Children" Endonezya'da çocukların istismarını engellemek için sokak çocuklarına ve "çocuk ticareti"ni önlemeye yönelik çalışmalar yapıyor, riskleri tanımlıyor.
BM İnsani Yardımlar Genel Sekreter Yardımcısı Jan Egeland Cenevre'de düzenlediği basın toplantısında "Her ne kadar çocuklar solunum yolları rahatsızlıkları ve ishal gibi nedenlerle hastalansalar da, kimsenin tahmin edemeyeceği ölçüde hızlı hareket ettiğimiz için, salgın hastalıklar ve açlık görülmedi," dedi.
Tüm Evsiz Çocukları Kayıt etmek: Hindistan, Sri Lanka ve Endonezya'da kayıt çalışmaları devam ediyor.
Acil güvenlik önlemleri: Kayıp ya da kimsesiz kalmış olarak tanımlanan çocukların onların refahını sağlayabilecek yetişkinlerin yanına yerleştirilmeleri gerek.
Akrabaların Bulunması: Çocukların isimleri, adresleri, kökenleri ve doğum tarihlerini kaydetmek sivil toplum örgütleriyle çalışan yerel ve ulusal yetkililerin aile üyelerinin izini sürmesini ve aileleri yeniden birleştirmesini kolaylaştırıyor.
Polislerin ve Diğer Yetkililerin Uyarılması: Sri Lanka'da hükümet ve UNICEF gibi önemli yardım kuruluşları bu sorunu medyada dile getirdi, böylece tüm Sri Lankalılar sahipsiz çocukların gözetime ihtiyacı olduğunun farkına vardı.
Özel ulusal ölümler: Endonezya çocukların ebeveynsiz olarak ülke dışına çıkmasını yasaklamakla kalmadı, aynı zamanda çocuklar kesin olarak tanımlanana ve ailelerin izi bulunana kadar onların evlat edinilmesini de yasakladı.
UNICEF direktörü Carol Bellamy, "krizlerdeki uluslararası standart çocukları halkları ve aileleriyle olabildiğince yakın tutmaktır" diyor.
"Diğerleri çocukları ne kadar istismar etmek istiyorlarsa biz de onları o kadar korumak istiyoruz. Bu tehdide karşı hükümetlerin hayli çabuk yanıt verdiğini göz önüne alırsak onların çocukları koruma isteği açık. Ancak bunu bizle beraber yapmalılar." (TD/CC/BA)
* Thalif Deen'in 11 Ocak günü IPS Haber Ajansı'nca geçilen haberini Cihan Cinemre Türkçeleştirdi.
