Daha önceki hükümet döneminde öncelikli bir yasa olarak görülmediği için meclis genel kuruluna inemeyen ve o dönemki görüşmelerde bankacıların ve medya patronlarının baskılarıyla delinen yasa, tüketicilerin haklarında bir takım düzenlemeleri içeriyor.
Tüketiciyi Koruma Derneği Genel Başkanı Mehmet Sevim, "tüketicilerin yasada yapılacak değişikliklerle bir takım kazanımlar elde edeceğini ancak, bu kazanımların ancak haklarını bilen ve kullanma konusunda duyarlılık gösteren tüketicilerin varlığıyla anlam kazanacağını" vurguluyor.
En önemli kazanım, gayrı menkuller
Sevim, 1995'te çıkan yasada yapılan en önemli değişikliğin, "daha önce yasa kapsamında olmadığı halde depremden sonra öneminin anlaşılmasıyla gayrı menkullerin de yasa kapsamına alınması" olduğunu belirtiyor.
Bir başka önemli değişikliğin de "ayıplı" yani "defolu" mal ve hizmetler le ilgili olduğunu belirten Sevim, "Daha önce tüketicinin hakları böyle malları aynı kalitede bir ürünle değiştirme, isterse parasını iade alma, ücretsiz tamir veya ayıbın neden olduğu miktar kadar indirim şeklinde dört temel maddeyle korunuyordu. Düzenleme ile bunlara, tüketicinin ayıplı ürün nedeniyle zarar görmesi halinde tazmin edilmesi yani tüketicinin zararlarının karşılanması maddesi de eklendi" dedi.
Hakem Kurulu kararlarına bağlayıcılık
Sevim, yasadaki diğer değişiklikleri de şöyle sıraladı:
* Daha önce tüketiciler ile satıcılar arasındaki sorunlarda aldığı kararların hiçbir bağlayıcılığı, yaptırımı ve müeyyidesi olmayan hakem heyetinin, bundan sonra 500 milyon liraya kadar olan uyuşmazlıklarda alacağı kararların bağlayıcılığı olacak. Hakem heyetinin devletin bir kurumu olmaması ve demokratik bir yapısının olması da tüketiciler açısından oldukça önemli.
* Düzenlemeler ayrıca, banka kredi kartı sözleşmelerinde, elektrik, su, doğalgaz, telefon vb. alanlarda uygulanan sözleşmelerle ilgili yenilikler de getiriyor. Buna göre, okunamayacak kadar küçük yazılan sözleşmeler 12 puntoyla okunaklı bir biçimde yazılacak. Daha önce tek taraflı yapılan sözleşmeler artık tüketicinin de haklarını gözetecek bir biçimde düzenlenecek.
* Daha önceki hükümet döneminde bankaların baskısı sonucu bir türlü gerçekleştirilemeyen "gecikme faizlerine sınırlama" da bu yasayla hayata geçecek. Geçmişte yüzde 400, yüzde 600, yüzde 375 gibi çok anormal oranlarda gecikme faizi uygulanıyordu. Onlara yüzde 30'luk bir sınır getirildi.
* Yine, daha önceki hükümet döneminde medya patronlarının baskısıyla geri çekilen promosyonlarla ilgili yasa değişikliği de kabul edildi. Promosyonların kültürel ürünler dışında yasak olması getirildi ve talebimiz, bunun genel kurulda da gündeme gelmesi. (BB)
