Bayrampaşa Cezaevine 19 Aralık 2000’de “Tufan” planı kapsamında düzenlenen Hayata Dönüş Operasyonu’yla ilgili davanın 44. duruşması bugün Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Operasyondan 21 yıl sonra bir mahkeme ilk kez müdahil avukatların talebini kabul etti: Dönemin İçişleri Bakanı Sadettin Tantan ile Ceza ve Tevkifevleri Müdürü Ali Suat Ertosun’un duruşmada dinlenmesine hükmetti.
Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesi bu kararı, operasyon sırasında Jandarma Genel Komutanlığı Asayiş Daire Başkanı olan Ali Aydın’ın ifadelerinin ardından verdi.
TIKLAYIN - “Hayata Dönüş’ün tek planı var, Sadettin Tantan imzalı”
Ali Aydın, dava kapsamında verdiği ikinci ifadesinde, operasyonun sorumlularını şöyle sıralamıştı: “Her birimin ayrı komutanı vardı ama illa bir numara diye sorulacaksa merhum Bülent Ecevit, iki numara İçişleri Bakanı Sadettin Tantan, üç numara Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, dört numara da Aytaç Yalman'dır. Operasyon sorumluları bunlardır. O dönem Jandarma Genel Komutanımız Aytaç Yalman'dı.”
Mahkeme, Tantan ile Ertosun’un 19 Nisan 2022’de görülecek bir sonraki duruşmada mahkeme salonunda, şehir dışındalarsa SEGBİS ile dinlenmesine karar verdi.
“Yıllarca talep ettik, ilk kez kabul edildi”
Müdahillerin avukatlarından Güçlü Sevimli bu kararı, “21 yıl sonra operasyonun iki sorumlusu, dönemin İçişleri Bakanı ile Ceza ve Tevkifevleri Müdürü, tanık sıfatıyla da olsa ilk kez dinlenecek” diye yorumladı.
Avukat Sevimli, “Bu kişilerin dinlenmesini yıllardır talep ediyorduk ve sürekli reddediliyordu, ilk kez kabul edildi. Dosyada zaten Tantan imzalı harekat planı var, mahkeme huzurunda dinlenecek olmaları kayda değer bir gelişme” diye konuştu.
“Tanık değil, sanık olmalı” talebine ret
Operasyonda görev aldığını bizzat kabul eden Ali Aydın’ın tanık değil sanık sıfatıyla davada bulunmasına dair avukatların talebi ise reddedildi.
Güçlü Sevimli, “Karar alma ve uygulamada sorumlu olduğu kesin. Tantan’la birlikte ‘tek plan’ dediği harekat planının altında da imzası var. Tanık değil sanık olması gerektiğini düşünüyoruz diyerek mahkemeden bu yönde suç duyurusunda bulunmasını talep ettim” dedi.
Mahkeme bu talebi ‘Ali Aydın’ın beyanlarının kendisi hakkında soruşturma başlatılması gerektirecek nitelikte olmadığı’ gerekçesiyle reddetti.
bianet’in 2014 yılında haberleştirdiği planın dört ayrı ekinin tamamında da Ali Aydın’ın imzası bulunuyor.
TIKLAYIN - “Hayata Dönüş”ün Gerçek Planı: Medyada Psikolojik Harekat
Ali Aydın bunun genel müdahale emri olduğunu, ana harekat planının bu olduğunu söylemişti.
Ancak Avukat Sevimli, kendilerinin buna dair suç duyurusunda bulunmasının önünde bir engel olmadığını, Aydın hakkında suç duyurusu yapacaklarını ifade etti.
“MİT’in istihbaratı yargılamaya katkı sağlamaz”
Mahkeme ayrıca, Milli İstihbarat Teşkilatı’ndan (MİT), istihbarata ilişkin raporların istenmesi talebini de “yargılamaya bir katkı sağlamayacağını düşünüldüğünden” reddetti.
Aydın, ifadesinde, Milli İstihbarat Teşkilatı’nın operasyondaki dahline ilişkin soruyu şöyle yanıtlamıştı: “MİT'in bazı konularda bilgilerine müracaat ettik. MİT'in görevi operasyona katılmak değil, operasyon ile ilgili bilgilendirme görevi vardı. Nedir, ne değildir şeklinde biz MİT'den bilgi aldık fakat bu bilgileri nasıl elde ettiler biz bilemeyiz. MİT görevlileri operasyonda fiili bir görev almadılar. MİT görevlileri operasyon sürerken ceza evlerine gitmediler.”
“Kimyasal incelemesi” devam ediyor
Mahkeme, 29 Aralık 2017 tarihli duruşmada, mahpusların operasyon sırasında giydikleri giysilerin “Adli Tıp Kurumuna gönderilerek giysiler üzerinde kimyasal gaz kalıntısı bulunup bulunmadığının, bulunuyor ise analizinin yapılarak kimyasal analizinin yapılmasının” incelenmesine karar vermişti.
TIKLAYIN - "Hayata Dönüş Operasyonu"nda Yanan Mahpusların Giysilerinde "Kimyasal İzi" Aranacak
Ancak adli emanette bulunan delillerle ilgili karmaşadan dolayı bu işlem halen tamamlanamadı.
Mahkeme bugünkü ara kararında da operasyonda hayatını kaybeden Cengiz Çalıkoparan’ın giysilerinin ATK’ya gönderilerek incelenmesine hükmetti.
Müdahiller, operasyonda özellikle yanmadan gerçekleşen yaralanmaları da kanıt göstererek operasyonda kimyasal gaz kullanıldığını ifade ediyor.
TIKLAYIN - "Tufan" Raporunda Kimyasal Gaz İzi
TIKLAYIN - "Devlet, Kimyasal Silah Kullandıysa Açıklamalı"
(AS)
