Emine Bulut'un eski eşi Fedai Varan tarafından öldürülmesinin ardından sosyal medyada #İstanbulSözleşmesiYaşatır etiketiyle kampanya düzenlendi.
TIKLAYIN - "Bedel de Ödesek İstanbul Sözleşmesi'ni Savunacağız"
Kadın hakları örgütleri, 2011 yılında kabul edilen ve “İstanbul Sözleşmesi” olarak anılan Kadına Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi'nin uygulanması çağrısı yaptı.
İstanbul Sözleşmesi son dönemde, "Türk aileyi yapısına zarar verdiği" gerekçesiyle tartışma konusu olmuştu.
#İstanbulSözleşmesi’nin kadınlar için ne anlama geldiğini tüm kadınlarla tekrar söyledik.
— Kadın Cinayetleri (@KadinCinayeti) August 25, 2019
Biz yıllardır #İstanbulSözleşmesiYaşatır, uygulayın diyoruz. #6284, #İstanbulSözleşmesi uygulansa #EmineBulut bugün aramızda olabilirdi. Yetkililer hala neyi bekliyor? #Ölmekİstemiyoruz pic.twitter.com/Y4AQDEGbDV
Kadınların şiddetten kurtuldukları bir hayata kavuşmalarının güvencesi: İstanbul Sözleşmesi...o yüzden alanlarda binlerce kadın, adını duyunca, alkış tufanı koparıyor. Asla vazgeçmeyeceğiz, mutlaka uygulatacağız #İstanbulSözleşmesiYaşatır pic.twitter.com/C7YObegQUj
— Gülsüm Kav (@GulsumKav) August 25, 2019
Türkiye kadına yönelik şiddet ile mücadelede toplumsal cinsiyet eşitliğini merkeze alan, bütüncül politikalar geliştirme ve hayata geçirme sorumluluğunu yerine getirmelidir. #İstanbulSözleşmesiYaşatır pic.twitter.com/JoH4MREgEH
— Mor Çatı (@morcativakfi) August 25, 2019
kadın dayanışması yaşatır, mücadele yaşatır! yaşamımız için, istanbul sözleşmesi ve mücadelemizle kazandığımız bütün haklarımız için direniyoruz! #istanbulsözleşmesiyaşatır pic.twitter.com/0HFYieQuLk
— NAR KadınDayanışması (@narkadindayanis) August 25, 2019
“Kadının yeri...” diye başlayan her cümlenin sonu şiddete çıkıyor. “Lafın gelişi” söylenenler kadınların hayatını karartıyor. Ayrımcılık, eşitsizlik öldürür; #İstanbulSözleşmesiYaşatır! pic.twitter.com/NZNUCL7OGC
— feminist gündem (@feministgundem) August 25, 2019
Türkiye'de kadına yönelik şiddet hem özel hem de kamusal alanda her geçen gün artarken ve önleyici uygulama/politikalar geliştirilmezken İstanbul Sözleşmesi kadınların yaşam hakkının teminatıdır. Kanunlar herkes içindir!#İstanbulSözleşmesiYaşatır pic.twitter.com/RmtquqhPKl
— Eşit Haklar İçin İzleme Derneği (@esithaklar) August 25, 2019
Biz kadınlar kimseye emanet olmaksızın her yerdeyiz ve yasal haklarımızın takipçisiyiz. Çünkü #İstanbulSözleşmesiYaşatır pic.twitter.com/ZBvizVFrNo
— Uçan Süpürge Vakfı-Flying Broom (@ucansupurgeukff) August 25, 2019
-İstanbul Sözleşmesi cinsiyet temelli şiddete maruz bırakılan herkesin güvencesidir!
— Kampüs Cadıları (@KampusCadilari) August 25, 2019
-Cinsiyet temelli şiddete karşı sigortamız olan İstanbul Sözleşmesi’nden vazgeçmiyoruz!#İstanbulSözleşmesiYaşatır pic.twitter.com/DIhFyAut9Z
#İstanbulSözleşmesiYaşatır pic.twitter.com/V7GBb9UNLg
— Şule Çet İçin Adalet (@suleicinadalet) August 25, 2019
İstanbul Sözleşmesi ne diyor?
"Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi'nin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı", Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu'nda 2011'de kabul edilerek yasalaştı.
İstanbul'da imzaya açıldığı için İstanbul Sözleşmesi olarak da anılan Sözleşme'yi ilk imzalayan ülke Türkiye.
Sözleşme, ''kadına yönelik şiddet'', ''aile içi şiddet'', ''kadına yönelik toplumsal cinsiyete dayalı şiddet'', ''kadın'' kavramlarını tanımlıyor. Uluslararası alanda kadına yönelik ve aile içi şiddetle ilgili ilk bağlayıcı belge olma özelliğini taşıyan sözleşme şu yükümlülükleri getiriyor:
İstanbul Sözleşmesi psikolojik şiddet, ısrarlı takip, fiziksel şiddet, tecavüz, zorla evlendirme, kadın sünneti, kürtaja zorlama, zorla kısırlaştırma, tecavüz ve taciz dahil cinsel şiddet olmak üzere kadına yönelik şiddetin tüm türlerini kapsıyor.
Sözleşme çerçevesinde eviçi şiddet, aynı evde yaşıyor olsun ya da olmasın mevcut ya da eski eş ya da partnerler arasında yaşanan her türlü şiddet edimini içerecek şekilde kadının korunmasını esas alıyor.
Kadınları konumlandırırken “aile” olmayı, evlilik birliği içinde bulunmayı ya da aynı evi paylaşıyor ya da paylaşmış bulunmayı gerektirmiyor.
Sözleşmenin getirdiği yükümlülükler öncelikle devlet görevlilerine yönelik. Devlet kendi adına hareket eden görevlilerinin İstanbul Sözleşmesi’nin gereklerini yerine getirmesini sağlamak zorunda.
Devletlerin sorumluluğu bununla sınırlı değil. Aynı zamanda şiddeti gerçekleştiren ister kadının sevgilisi, ister kocası, ister babası, ister patronu olsun, yani kim olursa olsun şiddetin önlenmesi, soruşturulması, cezalandırılması, zararın tazmin edilmesi yükümlülüğü de devlete ait.
TIKLAYIN - İstanbul Sözleşmesi Nedir?
Bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde şiddetin sorumlusu İstanbul Sözleşmesi çerçevesinde devlet oluyor.
Sözleşmenin her ifadesi öncelikli öneme sahip. Sözleşme'deki bazı cümleleler var ki, toplumsal cinsiyet eşitliğinin zemini oluşturuyor.
Örneğin, Sözleşmede toplumsal cinsiyete uygun davranışların çok küçük yaşlardan itibaren yerleştiği gözetilerek eğitimin tüm aşamalarında kullanılacak materyallerin toplumsal cinsiyete ilişkin yaygın ve eşitsiz davranış kodlarından arındırılması, küçük yaştan itibaren şiddetsiz iletişim yolları hakkında eğitimler verilmesi ve bu eğitimlerin medyanın imkanlarıyla desteklenmesi gerektiği ifade ediliyor.
Yine önemli noktalardan biri denetim mekanizması. Taraf devletlerde sözleşmenin uygulanıp uygulanmadığını denetleyen GREVIO (Kadınlara Karşı Şiddet ve Ev İçi Şiddete Karşı Uzman Eylem Grubu) da anket formunda bu önyargıları, toplumsal cinsiyet rollerini ve bunların beslendiği sosyal ve kültürel yapıyı değiştirmek için neler yapıldığını soruyor. GREVIO ayrıca kadınlara yönelik her türlü şiddetin önlenmesi için yürütülen kampanya ve programlara ilişkin bilgiler soruyor.
Sözleşme engellilik, cinsel yönelim gibi unsurların da dikkate alınmasını istiyor.
Sözleşme, yerleşik ve ayrımcı toplumsal cinsiyet rollerinin ve bunların sürmesini sağlayan sosyal ve kültürel yapıların dönüştürülmesi yükümlülüğünü içeriyor.
Kadınların ailenin bir parçası ve ev işleri ve çocuk bakımı başta olmak üzere bakım hizmetlerinin esas sorumlusu olarak değil, kendi başına bir birey olarak görülmesini öneriyor.
Kadını aile içine hapsetmeyen, kadını sosyal yaşamın merkezine koyan sözleşme, eşitlik kavramı üzerinden kadını konumlandırıyor.
Taraf devletlere, şiddetin önlenmesinde büyük sorumluluklar yüklüyor. Örneğin, Türkiye’deki kadınların şiddete karşı sıkça başvurduğu 6284 No’lu yasa, İstanbul Sözleşmesi’nin garantisi altında.
İstanbul Sözleşmesi'ne karşı çıkanlar ne diyor?
Özellikle son dönemde bazı kurum, kuruluş ve yazarlar İstanbul Sözleşmesi'nin geri çekilmesi çağrıları yapıyordu. 'Change.org' internet sitesinde de Türkiye'nin sözleşmeden çekilmesi için imza kampanyası başlatılmıştı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bu sözleşme için "Bizim için ölçü değildir. İstanbul Sözleşmesi nas değildir" dediği iddia edilmişti.
Hüda-Par da konuyla ilgili yayımladığı bir açıklamada, "İstanbul Sözleşmesi, detaylı olarak incelendiğinde toplumun temel dinamiklerini tahrip eden bir yapıya sahip olduğu rahatlıkla görülecektir" demişti.
Milli Gazete yazarı Şakir Tarım, "Yıkım Projesi: İstanbul Sözleşmesi" isimli yazısında, sözleşmeyi "Türkiye'nin bekasına yönelmiş en büyük tehdit" olarak yorumlamış ve sözleşmenin vakit geçirilmeden yürürlükten kaldırılmasını istemişti.
Yeni Akit yazarı Ali Erkan Kavaklı ise, "Aile kadın ve erkeğin birlikte yürütebileceği kurumdur. Erkeği evden uzaklaştırarak aileyi yaşatma imkanı yok. İthal kanunlarla aile yaşatılamaz. Sözleşme iptal edilmeli. Kendi dinimizi, inançlarımızı, örf ve adetlerimizi esas alan adaleti sağlayacak ve aileyi yaşatacak düzenleme yapılmalı" demişti. (TP)
