Seçim yapılması durumunda ise, "sol" ittifak gerekliliği konusunda fikir birliği ediyor. "3 Kasım" erken seçim kararıyla ilgili görüşler ise farklı.
Bianet, Emeğin Partisi (EMEP) Genel Başkanı Levent Tüzel, Halkın Demokrasi Partisi (HADEP) Genel Başkan Yardımcısı Osman Özçelik, Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP) Genel Başkan Yardımcısı Saruhan Oluç, Sosyalist Emek Hareketi (SEH) sözcüsü Yurdaer Erkoca, Sosyalist Parti Ön Girişimi (SPÖG) sözcüsü Akın Birdal ve Türkiye Komünist Partisi(TKP)Genel Başkanı Aydemir Güler'e "yeni oluşum"u ve "erken seçim" kararını sordu:
EMEP Genel Başkanı Tüzel: DSP gibi IMF'ci partiden
* Yeni Oluşum sonuç itibariyle Demokratik Sol Parti (DSP) gibi IMF'ci bir partiden çıkıyor. Pek bir şeyi değiştirmesi söz konusu değil. DSP'den ayrılmalar IMF'ci Avrupa Birlikçilerin (AB) operasyonu, bunu dinamitleyen de Ecevit'in hastalığı oldu. Bununla Türkiye'nin IMF karşısına yeni, tazelenmiş bir imajla çıkarılması amaçlanıyor.
* Türkiye'de olup bitenlerin IMF ,AB, Irak'a yapılacak operasyonla bağlantısı çok fazla. Esas olarak Türkiye'deki yönetimin değiştirilerek güven tazeleme çabasının olduğunu düşünüyorum. Tüm bunlardan en acil olanı, ABD'nin Irak'a yapacağı operasyon. Türkiye açık açık cepheye sürülüyor. Fakat kimseden bir ses çıkmıyor.
* Seçim için, 3 Kasım tarihi pek gerçekçi değil. Teknik olarak da mümkün görünmüyor. Esas olarak, özellikle hükümeti düşürmek isteyen Türkiye Sanayici ve İş Adamları derneği, (TÜSİAD)ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) gibi kurumların dışında asıl olarak dış kesimler seçim için düğmeye basıyorlar.
* Seçim için gerekli değişikliklerin yapılabileceğine inanmıyorum. Yapılacak değişiklikler de halkın taleplerinin yansıdığı bir değişiklik olmayacaktır. Seçim barajı, partilere eşit olmayan düzeylerde yapılan yardımlar vs...
* Böyle bir süreçte Türkiye'deki tüm emekçilerin ve sol yapıların bir araya gelerek ittifak kurmaları gerekiyor. HADEP, Kürt halkının hakları,kültürel sorunların yanında işçi sınıfıyla da hareket etmeli ve AB ile ilgili politikalarını bırakmalı. ANAP veya sosyal demokratlarla ittifak etmenin yerine, emekçilerin yanında yer alan partilerle dayanışmaya girmeli.
HADEP Genel Başkan Yardımcısı Özçelik: Yeni Oluşum'dan özeleştiri bekliyoruz
* Yeni Oluşum'un henüz bir programı yok. Ama Oluşum'un çağdaşlaşma, demokratikleşme, AB ve DSP'ye yaptığı eleştirilere katılıyoruz. Ancak onların da bir özeleştiri yapmaları gerektiğini düşünüyorum.
* Yeni Oluşum'un Kürt sorunu ve toplumsal barışın sağlanması yönünde bir fikir yürütmemesi onların önemli eksikliklerinden. Yeni Oluşumu daha iyi tanıyabilmek için kurumsal bir kimlik oluşturmasını beklememiz lazım.
* Türkiye bu parlamento ile devam edemezdi. Ülkenin seçime ihtiyacı vardı. Ayrıca, AB katılımı için gerekli yasal düzenlemelerin yapılması gerekiyor. Bu değişikliklerin yapılabilmesi için 3 kasım bize göre makul bir tarihtir. Biz seçimlere diğer tüm partilerden daha hazır durumdayız. Ancak gerekli anayasal değişiklikler yapılmadan gidilecek bir seçim sonuçlarının 18 Nisan 1999 seçimlerinin sonuçlarından pek farklı olabileceğine inanmıyoruz. Biz baştan beri seçim hilelerinin yapıldığı 1999 seçiminin ortaya çıkardığı parlamentoyu meşru görmüyorduk zaten. Öncelikle demokratik açılımların yapılması ve seçim barajının kaldırılması gerekiyor.
* Biz ilkesel olarak seçim ittifaklarından yanayız. Sosyal Demokrat Halk Partisi (SHP) ve bazı sol partilerle görüşmelerimiz var. Fakat ittifak yolunda henüz somut bir gelişme yok.
ÖDP Genel Başkan Yardımcısı Oluç: Egemen blok yeni bir yapı arıyordu
* Yeni Oluşumun ortaya çıkması sürpriz değil. Türkiye'deki egemen bloklar, sermaye politikalarını ve IMF politikalarını tereddütsüz bir şekilde yerine getirecek bir yapı arıyorlardı.
* Son günlerdeki gelişmeler Türkiye'nin iç ve dış politikalarında bir değişim yaratamaz çünkü politikalar zaten önceden belirlenmiş durumda. Türkiye ABD ile Irak operasyonu hakkında çok daha önceden anlaşma yapmıştı zaten.
* Mevcut meclis ve hükümetin miadını doldurduğunu düşünüyorum. Bu nedenle hükümetin ve meclis yapısının değiştirilebilmesi açısından 3 Kasım tarihi seçim için uygun bir tarih. Önemli olan seçimin ne zaman yapılacağı değil,hangi yasalarla yapılacağı. Mevcut yasalarla gidilecek bir seçim herhangi bir değişimin yolunu açamaz. Temsilde adaleti engelleyen yasaların kaldırılması şart. Partiler arası ittifakların kurulabilmesi yönündeki engeller ve seçim barajlarının kaldırılması gerekiyor.
* 3 Kasım'daki seçim için siyasal seferberlik kararı aldık. Bütün örgütlerimizle seçim hazırlıklarına başladık. Seçim için Sosyal demokratlardan,Kürt muhalefetine ve sosyalist oluşumların tümüyle ittifaka hazırız. İttifak için önümüzdeki hafta görüşmelere başlayacağız. Fakat Yeni Oluşumla görüşmelerimiz olmayacak.
SEH Sözcüsü Erkoca: Yeni oluşum finans çevrelerinin partisi
* Yeni oluşum uluslararası ve ulusal finans çevrelerinin partisi olacak. IMF'nin politikalarını yerine getirmek için uğraşacaklar. Oluşuma medya ve finans çevrelerinin desteği açık. Sol ile alakası olmayan bu yapının sol adına konuşmaya da hakkı yoktur. Oluşum AB uyum yasalarının gerçekleştirmenin yanı sıra Türkiye'yi ABD'nin Irak operasyonu planına da ortak etmeye çalışacaktır
* Önümüzde yapılması düşünülen seçim de öbürleri gibi baskın bir seçim olacağa benziyor. Bizim talebimiz demokratikleşme yönünde gerekli adımların atılması. Son günlerdeki oluşumlardan bir değişiklik yapmalarını beklemek zor. Çünkü Türkiye'nin 220 milyar dolar iç ve dış borcu var. Yeni Oluşum ancak sermaye çevrelerinin sorunlarına çözüm getirebilir. Ama emekçi kesimlerin sorunlarını çözmeleri söz konusu değildir.
* Bu durumda sol partilerin seçime güçlü bir ittifakla girmeleri gerekiyor.biz bu konuda girişimlere başlamayı düşünüyoruz. Bizce bir sol ittifakının önündeki en büyük engel sol kesimlerin oynanan oyunun farkına vararak birlikte harekete geçmeleri. Solun bu atmosferde radikal bir çıkış yaparak ittifak kurması gerekiyor. Bir ittifak için bütün sol partilerle görüşeceğiz.
SPÖG Sözcüsü Akın Birdal: Yeni Oluşum yanıltmaca
* Toplumun beklentilerini karşılayacakmış gibi sunulan Yeni Oluşum medyanın yarattığı yanıltmacadan ibaret. Bu süreçte gerçekten emekten,özgürlükten yana olan parti, sivil toplum kuruluşu, girişimlerin önemi daha da artıyor. Bu kesimlerin aralarındaki ideolojik nosyonları erteleyerek bir çatı parti kurmaları, bu mümkün değilse bile var olan bir parti çatısında bir araya gelinmesi gerekiyor. Hemen yanı başımızda bir savaşın çağrıları yapılıyor. Buna karşı tüm partilerin iradelerini ortaklaştırarak çalışma yürütmeleri çağrısı yapıyoruz.
* Öncelikle MHP'siz bir irade yaratılmaya çalışılıyor. Hem MHP'den kurtulmak hem de Ecevit'in hastalığı üzerinden aynı partiden çıkan bir parti ile yeni olunduğu imajı yaratılarak bir makyaj tazeleme olarak değerlendiriyorum. Aynı partiden çıkan insanlardan bir değişimin olması söz konusu olamaz.
* Seçim büyük bir olasılıkla 3 Kasım'da olacak. Fakat mevcut anayasa ile girilecek bir seçim pek bir değişikliğe yol açmayacaktır. Sorun yapısal ve değişiklikler de bunun dikkate alınmasıyla gerçekleştirilmeli.
* Seçim tarihinin 3 Kasım olarak belirlenmesinin bir çok nedeni olabilir. Örneğin SHP'nin seçime yetişmek için gerekli hazırlıkları yapacak imkanları yok. Bu nedenle SHP bir arayış içine girecek. Aynı zamanda Tayyip Erdoğan seçime giremeyecek. Muhalif partilerin hazırlanmalarını engellemek amacıyla da yapılmış olabilir.
TKP Genel Başkanı Güler: Derviş IMF'ci, Cem AB'ci
* Yeni oluşumun yapısı hiç de karmaşık değil. Kemal Derviş'i Uluslararası Para Fonu (IMF) gönderdi. Ve Derviş IMF çıkarlarına hizmet etmekte. İsmail Cem'in de AB,İsrail ve NATO ile ilişkileri var. Yani bunların nasıl bir politikayı uygulayacakları açıktır. Ayrıca AB'ye girişin üzerinde bu kadar ısrarla durulması toplumun depolitize edilmesinin yeni biçimi haline geldi.
* 3 kasım tarihini pek önemsemiyorum. Kritik olan, seçimin önümüzdeki yıla sarkmamasıdır. 57.hükümet böyle bir karar alarak Türkiye'de bir hükümet krizinin çıkmasını engelledi. Bir seçimin yapılması zorunlu olmuştu zaten.Türkiye'nin uzun süredir girdiği kriz seçimlerle aşılacak bir durum değil ama bunun dışında bir alternatif de yok.
* Şu an seçim sonuçları hakkında bir yorumda bulunmak kolay değil. Ama gerekli değişiklikler yapılmazsa şurası kesin ki sonuç 99 seçimlerinin çıkardığı meclis kadar sakat olacaktır.
* Solcuların yarın seçim olacakmış gibi toplanarak ittifaka gitmeleri gerekiyor. Biz TKP olarak geçen sene tüm sol yapılara birleşerek ittifak kurma çağrısı yapmıştık. Fakat kimseden yanıt alamadık. Sol partilerle seçim için ittifak görüşmelerimiz olacak. Bu yönde temaslara başlamayı düşünüyoruz. Sol partiler derken de düzenin tam destekçisi sosyal demokratları kastetmiyorum. HADEP'in SHP ile ittifak görüşmeleri oldu. Açıkçası biz HADEP'in bu yöndeki arayışlarının sağlıklı olmayacağını düşünüyoruz.(HA/NK/NM)
