"Çocuk savcısı çocuğun yararlarını gözeterek çocuğu tekrar nasıl topluma kazandırırım ilkesi etrafında bu iddianameyi hazırlamak durumunda. Çocuğu korkutmak, seni 20 yıl, 30 yıl içeri atarım demek, onu kaybetmektir. Bizim amacımız o çocuğu kazanmak olmalı. Topluma yeniden yönlendirmeye yönelik tedbirlere yönelmemiz gerekir." Bu sözler Ankara Barosu'ndan çocuk hakları uzmanı Avukat Türkay Asma'ya ait.
Türkay Asma'nın "korumamız gerekir" dediği çocuklardan biri Sabah gazetesi 7 Aralık 2011 günü "Molotofta Son Nokta" manşetinden duyurduğu habere göre bu ilkeye aykırı bir tavırla karşı karşıya. Habere göre Adana Savcılığı, polise molotof kokteyli atan 15 yaşında bir çocuğun "kasten yakmak suretiyle insan öldürmeye teşebbüs"ten 20 yıl hapisle yargılanmasını talep etmişti.
Haberde çocuğa ayrıca "görevli memura silahla etkili eylem" suçundan üç yıl, "hakaret" suçundan da bir yıl hapis cezası verilmesi istendiği yazılıyordu. Sabah gazetesine göre atılan molotof kimseye isabet etmemişti ama ŞB'nin daha önce yine molotof atarak bir emniyet görevlisinin yaralanma olayına karıştığı ve soruşturmasının sürüyordu. Haberde Ş.B. hakkında, Adana Adli Tıp Kurumu'ndan verilen "İşlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayabilme ve davranışlarını buna göre yönlendirme yeteneği gelişmiş" raporunun da iddianameye konulduğu bilgisi verildi.
Raporu sosyal hizmet uzmanları vermeli
Konuyla ilgili olarak görüşüne başvurduğumuz Ankara Barosu'ndan çocuk hakları uzmanı Avukat Türkay Asma olayı bianet'e değerlendirdi.
Asma iddianamenin ve olayın detaylarını bilmediğini, ancak bir çocuk molotof kokteyli attı diye nasıl böyle bir iddianame çıktığını anlamadığı söyledi.
Asma değerlendirmesinde adli tıptan rapor verilmesini eleştirdi, bu durumlarda raporun olaydaki gibi adli tıptan değil, sosyal hizmet uzmanlarından alınması gerektiğini söyledi.
"Adli tıptan molotof kokteyli attığında insanların ölebileceğini bilecekti, sonucunu idrak etmiştir raporları değil artık istediğimiz raporlar. Bizim istediğimiz raporlar çocuğun molotof kokteyli attığı zamanki psikolojik, sosyolojik ve ekonomik durumu. Çocuk bir oyun amacıyla da kokteyli atmış olabilir. Ama tam tersine birilerini yaralamak vurmak isteyebilir, bütün o koşulları birlikte değerlendiren bir rapora ihtiyacımız var."
Çocuk yargılamasının temellerine de dikkat çeken Asma, çocuğun her zaman kasıtlı hareket etmediğini, bazen oyun olarak hareket ettiğini, bazen etrafındaki topluluğun psikolojisine uyarak gidip eylem yapabildiğini ifade etti.
"Bütün bunları birlikte değerlendiren bir sosyal inceleme raporuna ihtiyaç var. Biz adli tıp raporuyla bunları çözemiyoruz artık. 15 yaşındaki çocuk deli değilse, bunu böyle atmıştır demek o çocuğun haklarını tamamen ortadan kaldırır."
İddianameyi çocuk savcısı hazırlamalı
Bütün düzenlemenin çocuk savcısı tarafından yapılması gerektiğini ve çocuk mahkemesinde yargılanması gerektiğini söyleyen Asma, son günlerde basında yer alan Diyarbakır Valisi Mustafa toprak'ın molotof atan çocukların yurtlara yerleştirilmesiyle ilgili sözlerini de eleştirdi.
"Çocuk koruma kanununda çocukların ailesinden uzaklaştırılması, kurum bakımına alma en son tercih edilecek yerdir. Elbette eğitim verilebilir. Olaylara karıştığında eğitiminden olacağı, haklarından olacağı anlatılabilir, bir sorumluluk aşılanabilir ama seni ailenden alırım, kuruma yerleştiririm gibi gözdağı veren davranışlar hele ergenlik çağındaki çocuklarda hiç de olumlu etkiler yapmaz, onları tamamen kaybetmeye neden olabilir.
"Bir valinin ya da savcının, görevlinin çocuk hukukunu, çocuktan ne anladığımızı bilmeleri, çocuğu nasıl kazanacağımızı bilmeleri gerekiyor. Kanunlar yapıp bir tarafa atarsak bunun Türkiye'ye yararı yok, onları içselleştirmemiz ve uygulamamız gerekiyor."
İHD olayı teyid edemedi
Olayla ilgili detaylara ulaşmaya çalıştığımız esnada konuştuğumuz İnsan Hakları Derneği Adana Şube Başkanı Aydın Sincer ise böyle bir şey olay olup olmadığını teyid edemediklerini belirtti. Sincer kendilerine çocuğun ailesinden herhangi bir başvuru olmadığını, hangi avukatın davaya baktığını da henüz tespit edemediklerini bildirdi. (YY)
