Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) İstanbul Şubesi, 2014’ün son dönemi ile bu yılın ilk yarısını kapsayan Mart 2015 hapishane raporunu açıkladı. 23 sayfalık rapor, Marmara Bölgesindeki hapishane ziyaretlerinin ardından hazırlandı.
Raporla ilgili olarak şu cezaevlerinde Temmuz 2014 ile Şubat 2015 tarihleri arasında incelemeler yapıldı: Tekirdağ 1 ve 2 Nolu F Tipi, Kocaeli 1 ve 2 No’lu F Tipi, Edirne F Tipi, Bolu F Tipi, Bakırköy Kadın Kapalı, Gebze M Tipi Kadın Kapalı, Metris T ve R Tipi Kapalı ile Maltepe ve Silivri L Tipi Kapalı Hapishaneleri.
Raporda, tutuklu ve hükümlülerin dış dünyayla ilişkileri, barınma koşulları, tedavi edilme haklarını ne derecede kullanabildikleri, birbirleriyle ve idareyle ilişkileri, kendilerini geliştirecek ortamlara sahip olup olmadıkları gibi konular incelendi.
Öneri |
ÇHD, tutuklu ve hükümlülerin sorunlarının tespit edilerek çözülebilmesi için bağımsız izleme kurulları kurulması gerektiği önerisinde bulundu: "Raporda da açıkça görüleceği üzere tutuklu ve hükümlüleri koruyan bir mekanizma mevcut değildir. Mahpusların haklarını korumak için kurulan infaz hâkimliği dahi hapishane idaresinin uygulamalarını onaylamak üzerine çalışıyor. Mahpuslar kendilerine yönelen kötü muamele ve hak gasplarını ispat edemiyorlar, kendilerine yönelik saldırıları şikâyet ettiklerinde ise disiplin soruşturmasına maruz kalıyorlar. Bu nedenle hapishaneler bağımsız izleme kurullarına açılmalı." |
Zorla Mevlut yayını
Gebze M Tipi Kapalı Cezaevi: Cezaevinde kalan hasta hükümlü ve tutukluların tedavileri yapılmadığı gibi en basit soğuk algınlığı gibi hastalıkların tedavisi dahi çok güç koşullarda sağlanıyor.
Ö.T. isimli mahpus, Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim ve Araştırma Hastanesinde kanser şüphesi ile ameliyat olduğu gün hastanede iki albay ve İstanbul’dan dokuz sivil polisin hazır bulunduğunu, polislerin ameliyata girmeye çalıştığını anlattı.
Jandarmanın keyfi aramalarını protesto eden mahpuslara yapılan saldırılar sonucunda kadınların el, kol, ayak, sırt ve bellerinde morluklar olduğuna dair raporları bulunuyor.
Mahpuslar ayrıca, Mevlut kandili için bir geceliğine televizyonların kanal ayarları değiştirilerek dini yayın yapan televizyon kanallarının izletildiğini ifade ettiler. Anadili Kürtçe olan tutuklu ve hükümlülerin de Kürtçe yayın yapan televizyon kanallarını izlemeleri engelleniyor.
Adlilere daha ağır ceza |
Bakırköy Kadın Kapalı Cezaevi: Adli ve siyasi tutuklu/hükümlüler arasında disiplin cezaları bakımından ciddi bir fark bulunuyor, adli mahpuslara hem daha sık hem de daha ağır hücre cezaları veriliyor. 17 yıl hapis cezasına çarptırılan ve dört yıldır cezaevinde bulunan Kenya'lı J.O.A., HIV ile yaşayan birey olduğunu, tutuklandıktan sonra ilaç tedavisinde aksamaların başladığını, bir gün içinde 3 ayrı tablet kullanması gerekirken 2-4 ay arası gecikmelerle kullandığı için ilaçları tesirini yitirdiğini, bu yüzden doktorunun mecburen ilacı değiştirdiğini anlattı. |
Mahkemeye ayakkabısız gidiyorlar
Tekirdağ 1 ve 2 Nolu F Tipi Cezaevi: Ceyhan Cezaevinden sürgün olarak gelen E.S. ise şizofreni hastası. F Tipi Cezaevine sevk edildikten sonra hastalığı ağırlaştı. Tahliye veya hiç değilse ailesinin bulunduğu ilçe cezaevine sevk talebi gerekçesiz biçimde reddediliyor.
Cezaevi giriş ve çıkışlarındaki aramalarda bazı tutuklu ve hükümlüler ayakkabılarını çıkartmak istemediğinde ayakkabıları zorla çıkartılıyor ve kendilerine geri verilmiyor. Hastaneye, mahkemeye ayakkabısız gidiyorlar.
Tedavi edilmedi, hayatını kaybetti |
Kocaeli 1 ve 2 Nolu F Tipi Cezaevi: 1 No'lu F Tipi'nde kalan KOAH hastası ve beyninde tümör bulunan Mehmet Canpolat, gerekli tedavilerin yapılmaması ve cezaevi koşullarında tedavi olması mümkün olmadığı halde tahliye edilmediğinden 13 Ocak 2015 günü yaşamını yitirdi. Canpolat ölmeden önce hapishanedeki tüm siyasi tutuklu ve hükümlüler, kendisinin tahliye edilmemesi sebebiyle Kocaeli Cumhuriyet Başsavcılığı nezdinde suç duyurusunda bulunduklarını, bunun üzerine Kocaeli Cumhuriyet Başsavcılığının suç duyurusu yapan tutuklu ve hükümlüler hakkında iftira suçundan soruşturma başlattığını ifade ettiler. |
“Sen PKK’lisin”
Edirne F Tipi Cezaevi: Dört yıldır cezaevinde olan ve müebbet hapis cezasıyla yargılanan A.D., olağan hücre aramalarında mahpuslara sözlü saldırılar olabildiğini, infaz koruma memurlarının arama esnasında “Sen PKK’lisin” diyerek kasten gerginlik çıkarttıklarını ifade etti.
40 gardiyandan darp |
Maltepe 1 Nolu L Tipi Cezaevi: Aynı koğuşta kalan H.A., H.K. ve Ç.A. isimli tutuklular koğuşlara kamera yerleştirilmesi uygulamasını kabul etmeyerek, kameraları peçete ile kapattıklarını, bunun üzerine 40'a yakın infaz koruma memurunun koğuşa girerek kendilerine saldırdıklarını, darp ederek yerlerde sürükleyip her üç siyasi tutukluyu da ayrı tek kişilik hücrelere koyduklarını, saldırı neticesinde vücutlarının çeşitli yerlerinden yaralandıklarını ifade ettiler. Yapılan saldırı sırasında Ç.A., boğazının uzun süre sıkılması sonucu nefessiz kalarak baygınlık geçirdiğini ve bu haliyle tek kişilik hücreye konulduğunu, üstüne su dökülerek ayıltılmaya çalışıldığını anlattı. |
(AS)
