Polis engeline rağmen Galatasaray Meydanı’nda karanfiller

* Fotoğraflar: Videodan ekran görüntüsü.

Cumartesi Anneleri/İnsanları'nın İstanbul, Galatasaray Meydanı'nda yapmak istedikleri 965. hafta basın açıklaması bugün de engellendi.

Polis engeline rağmen Cumartesi Anneleri/İnsanları, ellerinde kırmızı karanfillerle Galatasaray Meydanı'na doğru yürüdü.

Gözaltında kaybedilen Fehmi Tosun'un kızı Besna Tosun, Galatasaray Meydanı'na karanfil attı. Polis, Tosun'u "Çiçek yok," diyerek ablukaya aldı.

Ablukaya alınan Tosun'un yanına giden Türkiye İşçi Partisi (TİP) İstanbul Milletvekili Ahmet Şık da ablukaya alındı. Gözaltına alındığını sosyal medya hesabından duyuran Tosun, şöyle dedi:

"28 yıldır aradığımız mezarsız sevdiklerimizi unutmamızı istiyorlar, unutmayacağız!"

Ablukadan sonra, Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) verdiği "ihlal" kararına rağmen Cumartesi Anneleri/İnsanları ve hak savunucuları 24. kez gözaltına alındı. Polis, gerekçe olarak Beyoğlu Kaymakamlığı'nın yasak kararını gösterdi.

Öte yandan Galatasaray Meydanı'nda okunamayan açıklamayı üçüncü kuşak kayıp yakını Setenay Yarıcı İnsan Hakları Derneği'nde okudu.

*Fotoğraf: Evrim Kepenek

Yahya Yakut 23 yaşındaydı

Açıklama şöyle:

"Türkiye'de yüzlerce insan bir devlet politikasının sonucu olarak gözaltında kaybedildi. Gözaltında kaybetmelerle ilgili başvuruların büyük bir kısmı soruşturma ve yargılama konusu olmadan kapatıldı. Şeklen soruşturma yapılanlar ve dava açılanların neredeyse tamamında zamanaşımı ve beraat kararları verilerek süreç cezasızlıkla sonuçlandırıldı.

"Kayıpların izini sürenler ise hukuksuz yasaklamalar, polis şiddeti, gözaltılar, soruşturma ve kovuşturmalara maruz bırakıldı.
965. haftamızda, 'Devlet bize tüm kapıları kapattı ama biz umudun kapısını hep açık tuttuk!' diyen Yakut Ailesi'nin yaşadıklarını kamuoyu ile paylaşıyoruz.

"23 yaşındaki 5 çocuk babası Yahya Yakut Mardin/Dargeçit/Altınoluk (Gêra Cafer) Köyü'nde yaşıyordu. Korucu olmayı reddettiği için güvenlik güçleri tarafından tehdit ediliyordu. Yakut Ailesi bu nedenle köyü terk ederek, Dargeçit'e taşındı. Yahya Yakut, Köyündeki geçim olanaklarından mahrum kalan ailesinin geçimini sağlayabilmek için, Konya'da inşaat işlerinde çalışan akrabalarının yanına gitmeye karar verdi. 5 Eylül 1993 tarihinde Konya otobüslerinin kalktığı Midyat Otogarı'na gitmek üzere evden çıktı.

"Yahya Yakut'un Midyat'a gitmek için bindiği dolmuş yol güzergahında iki kez askerler ve korucular tarafından durduruldu ve tüm yolculara GBT işlemi yapıldı. Yahya Yakut'a; 'Nereye gidiyorsun, ne yapacaksın?' gibi sorular sorulduktan sonra dolmuşun geçmesine izin verildi.

"Midyat Otogarı'na ulaşan Yahya Yakut, Konya otobüsünün kalkış saatini beklemek üzere otogarda çay içebileceği bir mekanda oturdu. Kısa bir süre sonra silahlı, sivil giyimli, özel harekat timlerinin kullandığı kar maskeli kişiler yanına gelerek ondan kimliğini istedi. Kimlik kontrolü sonrası 'ifade vermek için bizimle geleceksin' denildi. İfade vermesini gerektirecek bir durum olmadığı için Yahya Yakut gözaltına direndi. Ancak şiddet uygulanarak zorla gözaltına alındı. Olay otogarda bulunan çok sayıda kişinin gözleri önünde gerçekleşti.

"Yahya Yakut'un gözaltına alındığını haber alan eşi ve annesi Dargeçit İlçe Jandarma Komutanlığına ve Midyat Jandarma Karakoluna başvurdu, ancak bir sonuç alamadı. Dargeçit Cumhuriyet Başsavcılığına verdikleri dilekçenin ise işleme konulup konulmadığını bile öğrenemediler. Yahya Yakut'tan bir daha haber alınamadı.

"965. haftamızda Yahya Yakut'un akıbetinin açığa çıkartılması ve işlenen bu insanlığa karşı suçun şüphelileri hakkında etkin soruşturma ve kovuşturma yürütülmesi talebimizi yineliyoruz.

"Kaç yıl geçerse geçsin; Yahya Yakut için tüm kayıplarımız için adalet istemekten, devletin hukuk normları içinde hareket etmek zorunda olduğunu hatırlatmaktan ve kayıtlarımızla buluşma mekanımız olan Galatasaray'dan vazgeçmeyeceğiz."

Maside Ocak Kışlakçı kararı

Cumartesi Anneleri/İnsanları, AYM'nin Maside Ocak Kışlakçı kararının ardından ilk kez 8 Nisan 2023 tarihinde düzenlenmesi planlanan 941. hafta buluşması için Galatasaray Meydanı'na çıkmak isterken polis tarafından engellenerek gözaltına alınmıştı.

O haftadan bu yana 13 Mayıs Cumartesi günü hariç her cumartesi, Galatasaray Meydanı'na çıkmaya çalışan Cumartesi Anneleri/İnsanları polis tarafından engelleniyor ve gözaltına alınıyor.

Hakikat Adalet ve Hafıza Çalışmaları Derneği (Hafıza Merkezi), Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA), Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) ve Uluslararası Af Örgütü, 16 Eylül 2023'te gerçekleşen Cumartesi Anneleri/İnsanları 964. Hafta Buluşması'na dair gözlem raporunu okumak için tıklayın.

Ne olmuştu?

İstanbul Beyoğlu Kaymakamlığı 25 Ağustos 2018'de yapılan Cumartesi Anneleri/İnsanları'nın 700. buluşmasını "herhangi bir bildirimde bulunulmadığı" iddiasıyla yasakladı.

Galatasaray Meydanı'nda toplanan Cumartesi Anneleri/İnsanları'na saldıran polis 23 kişiyi gözaltına aldı. Ardından 46 kişiye "Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'na muhalefet" suçlamasıyla dava açıldı.

1995'te gözaltında kaybedilen Hasan Ocak'ın ablası Maside Ocak, darp edilerek gözaltına alınanlar arasındaydı. 82 yaşındaki annesi Emine Ocak da polis şiddetine maruz kaldı.

Maside Ocak, kolluk görevlileri ve amiri hakkında suç duyurusunda bulundu. Ancak Başsavcılığın soruşturmaya yer olmadığı kararı vermesi üzerine başvurduğu İstanbul Sulh Ceza Hakimliği de itirazı kesin olarak reddedince Ocak dosyayı AYM'ye taşıdı.

Yüksek mahkeme, şubat ayında verdiği kararda Anayasa'nın 34. maddesinde düzenlenen "toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal" edildiğine hükmetti. Maside Ocak'a 13 bin 500 TL manevi tazminat ödenmesine karar verdi.

Ardından AYM, Cumartesi İnsanları/Anneleri eylemine saldırıp Sebla Arcan'ı darp eden polis memurlarının, kötü muamele ve eziyet yasağını ihlal ettiğine hükmetti. Görevlilerin yargılanması ve Arcan'a 50 bin TL manevi tazminat ödenmesine karar verdi.

Bu iki AYM kararına rağmen, hak savunucularının Galatasaray'da basın açıklaması yapması polis şiddetiyle engelleniyor.

(TY/AÖ)