Afyon'da mühimmat deposunda gerçekleşen ve 25 askerin ölümüne yol açan patlamayla ilgili yanıtlanması gereken soruları gazetelerden derledik.
Mühimmat deposunda dün gece saat 21.15'teki ilk patlamadan 15 dakika sonra ikinci bir patlama meydana geldi. Cephanelikte art arda gerçekleşen patlamalar nedeniyle yangına müdahale edilemedi.
Patlamanın ardından Genelkurmay Başkanlığı, patlamanın mühimmat deposunda el bombalarının depolandığı bir cephanelikte yapılan tasnif esnasında "bilinmeyen bir nedenle" meydana geldiğini ve adli ve idari soruşturma başlatıldığını açıklamıştı.
Genelkurmay Başkanı Necdet Özel, Afyon'a ziyaretinin ardından konuyla ilgili "Konuşmayacağım. Her şey ortada" dedi.
Olayı "kaza" olarak nitelendiren Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu, patlamanın bir askerin elinden el bombasının düşmesi sonucu gerçekleştiğini belirtti ve ekledi: "Takdiri ilahi, Pakistan'da, Hindistan'da da oldu böyle şeyler."
Afyon Cumhuriyet Başsavcısı Adem Yazar, bölgede yaptığı incelemeler sonucunda bazı bombaların fünyelerinin üzerlerinde bazılarının dışarıda bulunduğunu söyledi.
Patlamayla ilgili bir iddia ise bombaların 1936-1937 yıllarında ABD yardımıyla geldiği yönünde. Eski olan bombaların günümüzdeki el bombaları gibi fünyesi ve ana gövdesinin ayrı olarak tasnif edilmediği belirtildi. 76 yıllık bombalardaki metal yorgunluğu ve yıpranmanın da bu patlamaya neden olabileceği ihtimali üzerinde duruluyor.
Patlamayla ilgili şu sorular öne çıkıyor?
Neden gece yapıldı?
Patlama askerlere "yat yoklaması" yapılan 21:15'te gerçekleşti. Geç saatte askerlerin yorgun ve uykusuz olabileceği ihtimali var. Çok ciddi ve acil durum olmadığı sürece neden bu saatte tasnif yapıldı? Sayımın geç saatte yapılması yönünde komutanlar usulsüz talimat mı verdi? Gece karanlıkta, dar bir alanda 25 asker neden cephanelikte bulunuyor?
Bombalar nasıl patlar?
Tahrip gücü yüksek el bombalarının iki aşamalı güvenlik sistemi var. İlki pim, diğeri emniyet mandalı. Pim çekildikten sonra emniyet mandalı bırakılmadığı sürece bomba patlamıyor. Yoğun bir sıcağa, basınca maruz kalmadığı sürece el bombaları atılması, fırlatılması, düşmesi sırasında patlamayacak şekilde dizayn ediliyor. Atmadan önce emniyet mandalı avuç içinde serbest bırakılıyor ve mandalın fırlaması sağlanıyor. El bombalarının fünye ve pimleri ayrı şekilde depolanıyor. Depolamada fünyeler el bombalarının üzerine bırakılmaz. Üzerinde fünye olmayan bomba çarpma etkisiyle patlamaz. El bombalarının fünyeleri takılı mıydı?
Sayımı kimler yapar?
Mühimmat sayımlarının uzman subay ve astsubaylar tarafından yapılması gerekir. Mühimmat tasnifinde çalıştırılan askerler acemi eğitimi yeni tamamlamış ve usta birliği olarak Afyon'a haftasonu teslim edilmişlerdi.
"Geceye kadar cephane diziyorduk"
Patlamadan yaralı kurtulan asker Fehmi Tuna anlattı:
"Depoyu düzenleyen 30 askerdik. Sabah 6'dan gece 12'ye kadar cephane diziyorduk. Ben astım hastası olduğum için deponun dışında çalışıyordum. Biz üç gündür bu çalışmayı yapıyoruz. Bir kısım mühimmatı dışarı çıkarıyoruz; düzenledikten sonra depoya geri yerleştiriyoruz. Dışarı çıkardığımız mühimmatı saat ka olursa olsun içeriye almak zorundayız. Haliyle böyle bir olay oldu. Molaya çıktığımda büyük bir patlama oldu. 30 metre uçtum yanıma bombalar da düştü. Bilincimi kaybetmişim."
Yaralı askerlerden Hasan Boncuk da, mühimmat deposunda sabah saatlerinde başladıkları istiflemenin akşam saatlerine kadar sürdüğünü, yatsı namazı için başka bir bölüme geçtiğini, bu sırada patlamanın meydana geldiğini söyledi.
"O saatte patates bile soyulmaz"
Taraf gazetesi yazarı Namık Çınar, köşesinde ordu işleyişini eleştirerek şöyle konuştu:
"Kuvvet komutanı "istihkâm", ordu komutanı da "ordudonatım" sınıfından gelmesine rağmen bu ordu mühimmatını korkarım ki karpuz gibi sayıyor, istifliyor ve depoluyorsa; meselâ muhafaza ederken el bombalarını fünyeleriyle birarada tutuyorsa; yirmi beş şehit verildiğine göre, ne bahane uydurulursa uydurulsun patlayıcı madde nizamnamelerinin hiçe sayıldığı gün gibi aşikârsa; artık sözün de aklın da bittiği yerdeyiz demektir.
Gecenin o karanlığında kışla mutfağında patates soymak için bile vakit artık çok geç iken, mühimmat depolarında herhangi bir çalışmanın yapılıyor olması asla izah edilemez."
Siyasiler ne dedi?
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül: Ciddi şekilde araştırılmaktadır
Milletimizin başı sağolsun. Olay, ciddi bir şekilde araştırılmaktadır. Mukaddes vatan görevini yaparken şehit olan askerlerimize Allah'tan rahmet, kederli ailelerimize başsağlığı ve sabırlar diliyorum.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli: TSK'da kayıplarda artış var
Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK) çeşitli birlik ve birimlerinde; tedbirsizlik, dikkatsizlik, kayıtsızlık ve ihmalkarlık nedenli kayıplarda artış gözlenmektedir. Bu durum başlı başına ciddi nitelikli sevk ve idare sorunlarının varlığına ve riskleri öngörmekte zorluk çeken bir yönetim zaafına işaret etmektedir"
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu: Acıların en büyüğü
Acıların en büyüğü olan bu acı yüreğimizi dağlıyor. Büyük acıyla yüreklerimizi dağlayan şehit mehmetçiklerimize rahmet, yaralı askerlerimize acil şifa, ailelerine başsağlığı diliyorum.
BDP Genel Başkanı Selahattin Demirtaş: Bu kaza mıdır?
Bu kaza mıdır başka bir şey midir, adil ve etkili bir soruşturma yürütülür mü, gerçekler kamuoyuna açıklanır mı bilemiyoruz. Yani bu hükümete hiçbir şekilde güvenimiz kalmadığı için Afyon'da ne olduğunu öğrenemeyebiliriz de. (NV)
* Bu haberi Hürriyet, Radikal, Akşam, Vatan ve Sabah gazetesinden derledik.
