Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) TBMM Başkanvekili Celal Adan, 21 Şubat Dünya Anadili Günü vesilesiyle TBMM Genel Kuruluna Lazca hitap eden Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Rize Milletvekili Tahsin Ocaklı'nın mikrofonunu kapattı.
TBMM'de anadili yasağı
Adan daha önce de konuşan Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Mardin Milletvekili Beritan Güneş Altın’ın Kürtçe hitabını mikrofonunu kapattırarak önlemişti.
MHP'li Adan, Meclis'te Kürtçe konuşan DEM Partili vekilin mikrofonunu kapattı
CHP'li Ocaklı: "Dillere karşı olmayın
bu kadar, diller kendini ifade edebilsin"
CHP Rize milletvekili söz sırası kendisine geldiğinde kürsüde annesinin dinlemesi için Lazca konuşacağını belirtti.
Ocaklı "21 Şubat, Dünya Anadil Günü ve ben de bu Anadil Günü’ne dair biraz, böyle anlaşılır biçimde Türkçeyle, tabii, Başkanımın da izin verdiği kadar araya Lazcayı da karıştırarak anlatmaya çalışacağım; umarım fazla kısılmayız." diye konuşmaya başlayınca oturumu yöneten TBMM Başkan Vekili MHP'li Celal Adan, kaba bir biçimde "Katma sen araya, Türkçe devam et." diye müdahale etti. Ocaklı'nın ağzından ilk Lazca sözcüğün çıkmasının ardından da mikrofonu kapattırdı.
Tahsin Ocaklı'ya laf atanlar
Kürsüde neden Lazca hitap etmek istediğini açıklamaya çalışan Ocaklı'ya AKP ve MHP'li milletvekilleri sürekli oturdukları yerden laf attılar. Ocaklı ile sözünü kesmeye çalışanlar arasındaki tartışma tutanaklara şöyle yansıdı:
BAŞKAN – Cumhuriyet Halk Partisi Grubu adına Rize Milletvekili Sayın Tahsin Ocaklı. (CHP sıralarından alkışlar)
CHP GRUBU ADINA TAHSİN OCAKLI (Rize) – Sayın Başkanım, değerli milletvekilleri; saygıyla selamlıyorum.
21 Şubat, Dünya Anadil Günü ve ben de bu Anadil Günü’ne dair biraz, böyle anlaşılır biçimde Türkçeyle, tabii, Başkanımın da izin verdiği kadar araya Lazcayı da karıştırarak anlatmaya çalışacağım; umarım fazla kısılmayız.
BAŞKAN – Katma sen araya, Türkçe devam et.
TAHSİN OCAKLI (Devamla) – Değerli milletvekillerim, tabii dünyada bütün canlılarda iletişim dili var, bütün bitkilerde de iletişim dili var. Dünyada yaşayan, işte, kaç milyon insan var ise; 6 bin adet dil, Türkiye'de de 20 dil filolojik olarak hâlâ konuşulmaya devam ediyor. Filoloji, biliyorsunuz, yaşayan dilleri inceleyen bilim dalı. Bu bilim dalında da Türkiye'de ben de 7 yaşında Türkçe öğrenmiş, 7 yaşına kadar Lazca konuşabilen bir vekil olarak karşınızdayım. Annemle, ailemle iletişim kurduğumda hâlâ Lazca konuşuyoruz. Şimdi, annem beni bekliyor, ekranlardan beni bekliyor “Benim için Lazca bir şey söyleyecek.” diye ve ben onun için, annem için kurguladığım belki birkaç cümleyi size söylemeye başladığımda kürsü dokunulmazlığı olan bu mikrofonu kapatmak suretiyle aslında bir demokrasi ayıbı yapmış olacaksınız. (CHP ve DEM PARTİ sıralarından alkışlar) Lütfen, o nedenle…
ŞENOL SUNAT (Manisa) – Devletin dili Türkçe Sayın Vekil!
TAHSİN OCAKLI (Devamla) – Efendim?
ŞENOL SUNAT (Manisa) – Devletin dili Türkçe Sayın Vekil, hatırlatıyorum.
TAHSİN OCAKLI (Devamla) – Evet, devletin ama dokunulmazlık da kürsü dokunulmazlığı da insanlara aittir.
ŞENOL SUNAT (Manisa) – Ne dokunulmazlığı, onunla ne alakası var?
TAHSİN OCAKLI (Devamla) – Şimdi, annem için söyleyeceklerimin Lazcası burada, Türkçesi de burada. Ben, bugün, çok basit, okunabilir, görünebilir bir şekilde Türkçesini sizin karşınıza koyuyorum böyle. Şimdi, bunu, bu cümleleri Lazca okumaya başlayacağım size ve Parlamentoda bu mikrofonumun kapanmasına sebep olacak. Vatandaşlarımızın bilgisi olsun eğer kapanırsa sosyal medya hesaplarımda tamamını görebileceksiniz.
Ayrıca, şunu da bilin, bugün ayın 21’i, 23’ünde Rize meydanında toplanacak olan Rize halkı içinde Gürcüler, Lazlar, Çerkezler vesaire insanlar olacak. Dillerinde var olmayan “Kadro istiyoruz.” diye bağıracaklar. Lazcası yok, Gürcücesi yok ama Türkçe ortaklaşmış olarak “Bize verdiğiniz sözü yerine getirin, Çaykur işçilerinin kadrosunu verin.” diye söz veren Cumhurbaşkanına, milletvekillerine bağıracaklar, ben de onlara destek için orada olacağım. (CHP sıralarından alkışlar)
Şimdi, anne, vakit bitiyor, beni dinle, senin için sesleneceğim. Hadi, şimdi, sesim kesilecek. “…”[(*)]
(Mikrofon kapandı)
TAHSİN OCAKLI (Devamla) – Yani bugün Dünya Anadili Günü’dür. “…”(*) Ben de onun için Lazca konuşacağım, onun anlaması için.
LEYLA ŞAHİN USTA (Ankara) – Okuyorsunuz ama konuşmuyorsunuz.
TAHSİN OCAKLI (Devamla) – “…”(*) Evet, sürem bittiği için tamamlanmayacak, biliyorum.
(AK PARTİ sıralarından “Süren zaten bitmiş Vekilim.” sesi)
TAHSİN OCAKLI (Devamla) – Bundan sonrasını sosyal medyadan vatandaşlarımız takip eder.
ALİ MAHİR BAŞARIR (Mersin) – Normal bir dakika uzatır.
SIRRI SAKİK (Ağrı) – Bir dakikanız var.
ALİ MAHİR BAŞARIR (Mersin) – Bir dakikanız var, bir dakikanız.
TAHSİN OCAKLI (Devamla) – Bu kadar dillere karşı olmayın, bu kadar diller kendini ifade edebilsin.
ERKAN AKÇAY (Manisa) – Saptırmayın ya, dile karşı olan yok, demagoji bu ya!
TAHSİN OCAKLI (Devamla) – Meclisi, Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)
_________________
[(*)] Bu bölümlerde hatip tarafından Türkçe olmayan kelimeler ifade edildi. (Tutanaktan aktarım)
(AEK)
