Kurtuluş’ta karnaval coşkusu
Kökeni antik döneme dayanan Tatavla Karnavalı, bu yıl da İstanbul’un Kurtuluş semtinde kutlandı.
Ay takvimine göre her sene şubat sonu ile mart başındaki pazartesiye denk gelen tarihte Büyük Perhiz’in karşılanması amacıyla gerçekleştirilen karnaval, gösterişli kostümler ve maskelerle renkli görüntülere sahne oldu. Karnaval, semtin kültür-sanat derneklerinden olan Ertho’nun bünyesinde yapıldı.
Bellek Şişli adındaki gönüllü topluluğun da organizasyona katıldığı Tatavla 2025 Karnavalı’nda, çocuklar ve yetişkinler için iki ayrı program düzenlendi.
Çocuklar, ebeveynlerinin eşliğinde gündüz saatlerinde jonglör ve sihirbaz gösterileriyle, yetişkinler ise akşam saatlerinde İSTOS Korosu ve Cümbüş Cemaat isimli müzik gruplarının konserleriyle eğlenceli saatler yaşadı. Karnavala katılanlara sürpriz hediyeler de dağıtıldı.
AZINLIK HAKLARI
70 Yıl Sonra Tatavla Festivali
Tatavla Karnavalı hakkında
Antik dönemde baharı karşılama ve bereketi kutsama törenleri şeklinde başlayan karnavalın, tek tanrılı dinlerin ortaya çıkmasıyla kısmi değişiklere uğrayarak günümüze geldiği biliniyor. Tatavla Karnavalı, Perhiz döneminin başlangıcında kutlanır. Perhiz süresince et yenmediği için zeytinyağlı yemekler tercih edilir, özellikle fava yapılır. Karnavala adını veren de bakla bitkisidir (Baklahorani). Büyük Perhiz, kül çarşambası (batı kiliselerinde oruç dönemi) günü başlayan yaklaşık altı hafta sonra, Paskalya pazarından önceki gece sona eren bir oruç dönemi.
Orucun amacı, Paskalya için dua ederek, günahlardan tövbe ederek, sadaka vererek, basit yaşama ve Paskalya’ya kendini hazırlamak.
İyon bölgesinde ortaya çıkan, Ege adalarına, Roma ve Venedik’e sıçrayan, aynı aralıklarla Pire, İstanbul ve İskenderiye’de vücut bulan karnaval, Osmanlı döneminde de kesintiye uğramadan devam eder.
İstanbul’daki en büyük kutlamalar günümüzdeki adı Kurtuluş olan Tatavla semtinde yapılır. Tatavla, yılın bu döneminde bütün dinlerden çok sayıda insanı sokaklarında ve meydanlarında misafir eder. Karnavalın düzenlenmesi, kimi kaynaklara göre 1941 yılında, kimi kaynaklara göre ise 1943’te yasaklandı.
İstanbul'da yayınlanan Apoyevmatini gazetesinin 17 Şubat 1942 tarihli nüshasında, karnavalın yasaklanmasına dair şöyle dendi:
“Bu sene karnaval eğlenceleri hüzünlü bir hava içinde sona erdi. Dün akşamüstü Ayios Dimitrios Kilisesi’nin sağındaki geniş meydan hemen hemen boştu. Tramvaylar da çok az yolcu ile Kurtuluş Meydanı’na geliyorlardı. Ararat Gazinosu’nda ise karnaval eğlencelerinin 45 yıllık müşterisi Peralı öğretmen ile bol pudralı Eleniça bu yıl yoktular. Hiç kimse maske takmamıştı ve gazinoların müşterileri sayılıydı. Yaşanan tek canlılık Akarca Yokuşu, Köyiçi Ayios Athanasios Kilisesi’nin civarındaki evlere yapılan ahbap akraba ziyaretleriydi. Bu evlerin camları geleneksel olarak yine temizlikten parlamaktaydı. Kısacası dün karnaval yoktu. Karnaval artık anılarımızda kaldı.”
68 yıllık yasaktan sonra 2009'da yeniden kutlanmaya başlandı. Semt sakinleri karnavalın eski görkemine kavuşması umuduyla geleneği sürdürüyor. (ÜGS/TY)
