“Hükümetin sorumluluğu çok açık. Sermaye ve devlet arasında burada işçilere karşı kurulmuş uğursuz ittifak var.”
Halkların Demokrasi Partisi (HDP) Eş Başkanı Ertuğrul Kürkçü Soma’da işçiler ve sendikacıların söylediklerinin ortaklaştığını aktarıyor.
“Ocakta üç vardiya kesintisiz çalışılıyor. İşçiler en çok 2 bin lira maaş alıyor; iş yeri güvenliği, işçi sağlığı bütünüyle başıboş bırakılmış. Sağlıklı çalışma koşulları için bir yatırım yok, devlet denetimi yok.”
Kürkçü, Karanlıkdere Linyit Kümürü Ocağı’ndaki maden cinayetiyle ilgili izlenimlerini bianet’le paylaştı.
Tevekkülden Öfkeye
“İlk anlardaki şaşkınlık ve tevekkülün yerini giderek hoşnutsuzluk ve öfkeye bırakıyor. Başbakan Erdoğan’a yönelik protestolarda açık şekilde görünüyor bu.
“Erdoğan'ı protesto edenler belki kent halkının büyük kitlesi değil ama madencilere yakın ya da akrabası gençlerdi.
“Başbakan’ın halktan korunmak için götürüldüğü yerde kendisine karşı çıkan bir yurttaşa tokat attığı veya en azından buna yeltendiği video görüntülerinden anlaşılıyor. Bu durum, maden cinayetine ortaklık etmesinden de ağır bir suçtur, derhal istifa etmesi gerekir.
“Kentteki daha çok sağcı politik birikime rağmen yumruk gösteren, işaret parmağı gösteren, zafer işareti yapan gençler birlikte AKP binalarına saldırdılar, sendika araçlarını tahrip ettiler.”
Sivil Kriz Masası
Kürkçü hem sendikaya hem hükümete saldırıyı “Sendikanın kazayı mazur gösterecek şekilde işverenle aynı dili konuşması, madencilerin değil de devlet ve sermaye yanından konuşması kentte bir kızgınlık yaratmış’’ sözleriyle açıklıyor.
Kürkçü halen resmen nedeni açıklanamayan maden cinayetinde ölümlerin büyük olasılıkla karbonmonoksitten olduğunu söylüyor, ÇHD, TMMOB, DİSK, TTB, yerel işçi hakları inisiyatifleri ve HDP’nin de içinde yer aldığı emek yanlısı siyasi partilerden oluşan Sivil Kriz Masası’nın güvenilir bilgi toplamaya çalıştığını anlatıyor.
Denetlenen ve denetleye
“Hükümet kayıpların kabul edilebilirliğini sağlamak için de gerçek sayıyı parçalı olarak açıklamak ve toplu kayıp görüntülerini engellemeye çalışıyor.
“Hükümet kaybın büyüklüğünü biliyordu ki, ilk adımı kurtarma ekiplerini değil, askeri ve polisi Soma'ya sevk etmek oldu.
“Ocaklarda 24 saat kesintisiz üç vardiya çalışmaya elverişli bir ekipman olmadığı, denetim yapılmadığı anlaşılıyor.”
“Denetim-AKP iç içe”
“Bağımsız denetim ihtimali hemen hemen sıfır” diyor Kürkçü:
“Sosyal Güvenlik Bakanlığı AKP'nin. Ocak yönetimi AKP'nin. Ocağı yöneten kişinin eşi de AKP'den Soma Belediye Meclis Üyesi. AKP etrafında birleşmiş olan denetim kurumuyla sermaye iç içe.”
Madencinin fıtratı değil
Erdoğan maden cinayeti örneklerini neden 1800’lerden, 1900’lerden verdi?
Kürkçü, Erdoğan ve danışmanlarının “Sanayi devrimi öncesi, hatta sanayi devrimi sürecindeki çalışma koşullarının normal insan çalışması olduğuna, madende çalışmanın başka türlü olamayacağına dair neoliberal zihniyetle malul” olmalarıyla açıklıyor.
“Aradaki zamanda edinilmiş işçi kazanımları, işçi dünyasında bu yüzyılın nasıl yaşanmış olduğuna dair hiçbir şey Erdoğan’ı ilgilendirmiyor.
“O yüzden Erdoğan bu işin fıtratında var diyor. Bu madencinin fıtratında yok, bu maden sahipliğinin ve devlet olmanın fıtratında var.
“ILO sözleşmesi imzalanmalıdır”
Kürkçü hükümeti Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) ‘Madenlerde Güvenlik ve Sağlık Sözleşmesi’ni imzalamaya çağırıyor.
“AKP kendisinin ortaya çıkarttığı ve beslediği yeni burjuva sınıfı için işçi sağlığı, iş güvenliği, iş yeri çalışma koşullarını tahkim ve iyileştirmeye yatırım yapma mecburiyetini devre dışı bırakmak istiyor.
Ambülanslar
* Fotoğraf: Gönül İlhan
“Kurtarma ekipleri ellerinden gelenden fazlasını yapmaya çalışıyorlar. Burada önemli ölçüde ocağın işletilme düzeniyle ilgili yönetim önemli. Düzeni iyi olmayınca kurtarma çalışmaları da sağlıklı olamıyor.
“AFAD bilgi derlemeye çalışıyor. Bizim de sorularımıza yanıt verdiler ama karşılaştırabileceğimiz veriler elde olmadığı için sağlıklı bir yargıya varmak mümkün olmadı.
“Bu kadar çok ambülansı hayatımda hiç birarada görmedim ama ambülanslar ölüleri taşımak için kullanılıyor. İnsanları yaşatmak için kullanılan ambülansların cenaze taşıması çok acıklı.
Dayanışma ortamı
“Halk dayanışmacı tutumları sevgiyle karşılıyor.
“İş cinayetinin bütün Türkiye'de İzmir'den Diyarbakır'a, Denizli'den Batman'a dayanışma iklime yol açmasını tek olumlu netice olarak görüyorum. Bunu kalıcılaştırmak en önemli mesele.
“İnsanlar işsizlik ve yoksulluk nedeniyle kısa vadede bu gibi madenlerde çalışmayı kolayca reddedemeyebilirler ama işçi sağlığı ve iş güvenliği standartlarının yükselmesi için mücadele görevi öncelikle sendikalara, işçi aktivistlerine düşüyor.
“Biz de bütün yurttaşların toplumsal ve demokratik haklar için aynı safta toplanması için çaba göstermeye devam edeceğiz.” (EKN)
