Toplumsal Araştırma ve Eğitim Merkezi (TAREM) ve Birleşik Metal İşçileri Sendikası’nın (Birleşik Metal İş) ortaklaşa düzenlediği "Kriz Döneminde Sosyal Politika ve İşçi Hareketi" konulu sempozyum kapsamında iki atölye çalışmasının yanı sıra "Faturayı Ödememek İçin Ne Yapılmalı" konulu bir panel de yapıldı.
"Kadın işsizliği de artacak"
Sempozyuma katılan işçi temsilcileri, akademisyen ve sendikacılar krizi, sendikaları ve işçi hareketini masaya yatırdılar.
Atölye çalışmasının "Kriz ve sonuçları" konulu ilk bölümü İktisatçı Mustafa Sönmez’in sunumu ile başladı. Türkiye ekonomisinin genel göstergelerine değinen Sönmez, tarımın tasfiye edilişi ile başlayan sürecin IMF ve Dünya Bankası politikalarının yaygınlaşması, girdi fiyatlarındaki artış ve istihdam daralması şeklinde gerçekleştiğini ifade etti.
Türkiye’de 2000 sonrası yaşanan büyümenin hormonal bir büyüme olduğunu ifade eden Sönmez, ucuz emek sömürüsüne dayanan bu büyüme sürecinin yoksullaştırıcı bir dönem olduğunu ve sürdürülemez olduğunu söyledi.
Muhtemel kriz sürecinin 1929 Buhranı ile aynı olup olmayacağı tartışmalarına değinen Sönmez, bugünkü sermaye birikiminin ve örgütlenmelerin o dönemle karşılaştırılamayacağını ve yaşanan süreçlerin aynı olmadığını söyledi.
Krizi doğurması olağan bu sürecin üretim düşüşü ve istihdam kaybı yaratacağını belirten Sönmez, sosyal değişimin yaşanma koşullarının da oluşacağını söyledi. Sönmez, Türkiye’nin kriz sürecinde karşı karşıya kaldığı riskleri şöyle sıraladı: "Yoksullaştırıcı ihracata dayalı büyümenin tıkanması, AKP kapatma davası, dış kaynak girişinin azalması, enflasyonun iki haneli rakamlara çıkması, cari işlem açığının büyümesi."
Ardından Türkiye emekçi sınıflarının karşı karşıya kalacağı olumsuz koşulları sıralayan Sönmez, bunları aşmak için bir de alternatif program önerdi. Sönmez, yeni pahalılık dalgası, işsizliğin artması, yoksullaşma, özelleştirme, ailelerin borç yükü ve icra iflas davaları, sendikal saldırılar ve anti-demokratikleşme olarak sıraladığı tehlikelerle birlikte kadın işsizliğin yaşanacağına da değindi.
Yaşanacak krize alternatif bir program gerektiğini ifade eden Sönmez, krize karşı sosyal dayanışma programını ve yapılması gerekenleri "Yoksullara doğrudan gelir desteği, istihdamın korunması ve arttırılması, ithalat politikalarında önlem alınması, tarımsal üretime ve köylüye destek verilmesi, hane halkı borç ödemelerinde kolaylık sağlanması, yerel yönetimlerde kaynak ve yetki artırımına gidilmesi ve bölgesel dengesizliğin giderilmesi" olarak sıraladı.
Kapitalizmin kendi seyrini izlediğini ve artı değer birikiminin devam ettiğini belirten BMİS TİS Uzmanı Mehmet Beşeli’nin ardından söz alan Maltepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Atilla Özsever, ailelere doğrudan gelir desteği yerine aile sigortasının uygulanması gerektiğini önerdi. Katılımcılar, Kürt sorunu konusunda barışın tesis edilmesinin yoksulluğu da engelleyeceğini söylediler. (MT/EZÖ)
