Irak'ta Saddam rejimin 16 Mart 1988'te gerçekleştirdiği kimyasal saldırısında binlerce kişinin hayatını kaybettiği Halepçe Katliamı'nı anlatan "Te Bîra min Helepçe" (Hatırlıyorum Halepçe) filmi, katliamın 24. yıldönümü gününde Irak'ta gösterime girdi.
Yönetmenliğini Şirin Harhar'ın yaptığı "Tê bîra min Helepçe" adlı film Halepçe Katliamı'nı anlatıyor. Senaryosunu Abdullah Demiralp'ın yazdığı filmin yapımcılığını Habib Beyter üstlenmiş; müziklerini ise Mazlum Çimen'in yapmış
Yönetmen Harhar, binlerce insanın yaşamını yitirdiği Halepçe Katliamı'nın beyaz perdeye taşınılmasının sanatsal bir değerden çok insanlık vazifesinin olduğunu söylüyor.
Irak gösterimi sonrası filmin galasının Diyarbakır'da 25 Mart'ta yapılması planlanıyor.
Halepçe Katliamı Saddam Hüseyin'in İran ordusunun ilerleyişini durdurmak için Irak Ordusunun Kuzey Cephesi Komutanına kimyasal gaz bombalarının kullanılmasını emretmesi üzerine yaşanmıştı.
16 Mart 1988'de zehirli gaz bombalarını taşıyan sekiz MİG-23 uçağı tarafından Halepçe kasabasına bombardıman düzenlendi.
Saldırıda Halepçe sakinlerinin yanı sıra İran askerleri ve Peşmergelerle birlikte 5 binden fazla insanın öldüğü, 7 binden fazla insanın da yaralandığı tahmin ediliyor. Binlerce insan saldırının etkileri yüzünden sakat kaldı ve ilerleyen yıllarda farklı hastalıklar yaşadı.
Yaşanan bu trajediyi beyaz perdeye taşıyan Harhar, 2000'li yılların başında Mezopotamya Kültür Merkezi'nde (MKM) sinemayla tanışmış.
Akademik eğitimini ise daha sonra almış. Kısa film ve klip çekimleriyle mesleğe başlamış. Çektiği bir klip, Kanada Hit Klip Yarışması'nda ödül alınca yapımcı Habib Beyter'in dikkatini çekmiş. Halepçe'yi anlatan projeyi Harhar'a önermiş. "Bir Kürt sinemacısı olarak, memnuniyetle kabul ettim" diyor Harhar.
Harhar: Ördekli Köyü özel bir yer
Çekimler 2011 Mayısında başlamış.
İki farklı ilde çekilen Halepçe filminin, büyük bir bölümünün Hakkari de çekilmiş. Filmin İstanbul bölümlerinde avukat Eşber Yağmurdereli rol alıyor. Yağmurdereli Halepçe'den İstanbul'a göç eden bir Kürt'ü canlandırıyor.
Filmin İstanbul kısmı Halepçe üzerine tez hazırlayan öğrencinin Yağmurdereli ile yaptığı konuşmalardan oluşuyor.
Filmin ikinci mekanı Hakkari. Harhar, Roboski katliamını hatırlatıp o coğrafyada sınır çizgisinin olmasının hiç bir şeyi değiştirmediğini söylüyor. Hakkari'yi bu nedenle seçmişler. Halepçe'nin sınırın diğer yanında olması bu anlamda bir şey değiştirmiyor. "Hakkari" diyor Harhar, "Halepçe'den çok farklı değil".
Çekimlerinin büyük bir bölümünün yapıldığı Hakkari'nin Ördekli Köyü'nün özel bir yeri var. Köy devlet tarafından yakılmış ve boşaltılmış bir yer. Harhar, Ördekli'nin doğal bir plato olduğunu söylüyor.
Yerel halk rol aldı
Coğrafi, kültürel ve tarihi benzerliklerden fazlası da var yer seçiminde; Halepçe katliamından sonra Hakkari'y
e yerleşenler olmuş: "Birçok oyuncumuz zaten Halepçe göçmeniydi" diyor Harhar.
"Te Bîra min Helepçe" filminde oynayan oyuncuların hemen hepsi yerel oyunculardan oluşuyor. Eşber Yağmurdereli için ise "Filminbaşrolü onundur" diyor. Filminin Kürt sinemasına yeni yüzler ve yeni yetenekler kazandıracağına inanıyor Harhar, "Bütün oyuncular çekimler sırasında ruhlarını ortaya koydular".
Yapımcı Beyter: Yerel halkın desteği olmasa
"Te Bîra min Helepçe" filminin yapımcısı Habip Bayter, yerel halkın desteği ve bölgelerin birbirine benzerliliği sayesinde, filmin bütçesini düşük tutabildiklerini söylüyor.
"Bütçe hesaplaması yapınca çok yüksek olduğunu gördüm. Nasıl azaltırız diye kafa yorduk. Yönetmenimize Hakkari'nin Ördekli Köyü'nü önerdim. Yerel halkın desteğini aldık. Buna rağmen yine 1 milyon TL yakın bir harcamamız oldu." (RC/HK)
