Kıbrıs’ta yaklaşık iki yıllık aradan sonra taraflar arasında müzakere süreci bugün yeniden başladı.
KKTC Cumhurbaşkanı Başkanı Derviş Eroğlu ile Güney Kıbrıs Lideri Nikos Anastasiadis BM denetiminde bulunan Lefkoşa’daki ara bölgede bir araya geldi.
Bir buçuk saat görüşmenin ardından hazırlanan ortak açıklamayı Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi ve Misyon Şefi Lisa Buttenhaim okudu.
Buttenheim müzakerecilerin ilk toplantısının bu hafta olduğunu da bildirdi.
Referandum
Açıklamada mevcut statükonun kabul edilemez olduğu vurgulandı ve iki liderin bir anlaşmaya varmalarındaki kararlılık dile getirildi.
“Liderler en erken zamanda anlaşmaya ulaşma niyetindedir ve hemen ardından bu anlaşma ayrı ayrı ve eşzamanlı referanduma götürülecektir.”
Federasyon
Açıklamada anlaşmanın siyasi eşitlik temelinde iki toplumlu, iki bölgeli federasyona dayalı olacağı da belirtildi.
“Birleşik Kıbrıs, BM ve Avrupa Birliği’nin üyesi olarak tek hukuki uluslararası kimliğe ve BM kuruluş anlaşmasına uygun olarak BM’ye üye tüm ülkelerin sahip olduğu tanımlanan tek egemenliğe sahip olacaktır.”
Eşitlik
Ortak metinde şu noktalar vurgulandı.
* Egemenlik Kıbrıslı Türk ve Rumlara eşit yayılacak.
* Federal hükümetin yetkileri anayasa tarafından verilecek.
* Federal yasa tüm adada en üst yasa olacak. Federasyonun ve kurucu devletlerin tüm yetkilerinde bağlayıcı olacak.
Vatandaşlık
* Federal yasa tarafından düzenlenmiş tek birleşik Kıbrıs vatandaşlığı olacak.
* Birleşik Kıbrıs’ın vatandaşları ayrıca Türk ve Rum kurucu devletinden herhangi birinin vatandaşı olacak.
Ayrılma yasak
* Hiçbir taraf diğer taraf üzerinde otorite ve idari yetkiye sahip olmayacak.
* Başka bir ülke ile herhangi bir şekilde kısmi veya bütünlüklü birleşme veya herhangi bir bölünme, ayrıma veya kurulu düzenin tek taraflı değişimi yasaklanacak.
Müzakere geçmişi
Kıbrıs 1974’ten beri Kuzey Kıbrıs ve Güney Kıbrıs olarak bölünmüş halde yaşıyor.
İki taraf arasındaki görüşmeler kesintili olarak uzun yıllardır devam ediyor. Güney Kıbrıs'ın 2004’te sorun çözülmeden Avrupa Birliği’ne üye olması Kuzey Kıbrıs ve Türkiye'nin büyük tepkisini çekmişti.
Bu tarihten sonra kesintiye uğrayan görüşmeler 2008'de tekrar başladıysa da 29 Mart 2012’de askıya alınmıştı. (YY)
