Kayıp-Wendakirinan-Disappearaces...
Daha önce, ilki 17-19 Mayıs 1966'da İstanbul'da, ikincisi 11-13 Temmuz 1997'de Kolombiya'nın başkenti Bogota'da, üçüncüsü 14-21 mayıs 1999'da Filipinlerin başkenti Manila'da, dördüncüsü de 17-21 mayıs 2002 tarihleri arasında Almanya'nın Nürnberg kentinde yapılan "Uluslararası Gözaltında Kayıplar Kurultayı"nın beşincisi Diyarbakır'da başladı.
16 Mayıs akşamı delegelerin kendini kurultay katılımcılarına kısa tanıtımlarından sonra bugün (17 Mayıs) yoğun bir ilgili katılımı çerçevesinde, Bağlar Belediyesi konferans salonunda "Basına konferans tanıtımı" ile başlayan kurultayda ilk konuşmayı ICAD adına ICAD Uluslararası büro temsilcisi Selçuk yaptı.
Kurultayın düzenlendiği konferans salonunun duvarları "Susurluk'tan Şemdinli'ye kaybedenler yargılansın", "Toplu mezarlar açılsın, 1000 operasyon açıklansın", "Kayıp- Wendakirinan- disappearances" afişleri ile dünyadan ve Türkiye'den kayıpların vesikalık fotoğrafları ile hazırlanmıştı.
İCAD temsilcisi Selçuk açılış konuşmasında; savaş ve işgal, insan hakları ihlalleri, işkence ve gözaltında kayıplar konularının bu kurultayın ilgi alanı dahilinde olduğundan söz ederek bugüne kadar 1996'dan bu yana 4 kez düzenlenen kurultayların bu kez Diyarbakır'da yapılıyor olmasının önemine dikkat çekti.
"Ortadoğu'da maalesef gözaltında kayıplar ve işkence vahşeti halen yaşanıyor. Bu tür yaşam hakkı ihlalleri yaşandığı sürece bu tür kurultaylar da yapılacak ve bizler de bu ihlaller son bulsun diye buralardayız" diyerek dünyanın değişik ülkelerinden Diyarbakır'da kurultay için bulunan delegeleri selamladı.
5. Uluslararası Gözaltında Kayıplar Kurultayına; Arjantin, Şili, Kanada, Hindistan, Sri Lanka, İspanya, Fransa, Bulgaristan, Almanya, İngiltere, İsviçre, İsrail, Filistin, Hollanda, Kolombiya, Finlandiya, Güney Kore ve Türkiye'den olmak üzere delegeler katılıyor. Kurultaya ülke dışı 18 ülkeden 48 delege ve Türkiye'nin değişik illerinden 100'ü aşkın olmak üzere 150 dolayında delege katılıyor.
ICAD ve YAKAY-DER
ICAD ile birlikte kurultayın partneri olan Yakınlarını kaybeden ailelerle dayanışma ve yardımlaşma derneği (YAKAY-DER) adına da başkan Pervin Buldan bir konuşma yaptı.
Buldan konuşmasında; "On yıllardır çatışmalı bir bölge olan bu bölgenin bir şehrinden Diyarbakır'dan seslenmek onur verici" diyerek üç gün sürecek olan programın genel bir sunuşunu yaptı.
Daha sonra Demokrasi Partisi (DEP) eski milletvekili Selim Sadak, Demokratik Toplum Partisi (DTP) Diyarbakır İl örgütü, İran Emek Partisi ve Ezilenlerin Sosyalist Platformu'nun (ESP) kurultaya gönderilen mesajları okundu.
Delegeler adına ilk konuşmayı "Plaza Del Mayo" anneleri adına Arjantin'den Liperpueblo derneğini temsilen katılan Diana Kordon yaptı.
Arjantin delegesi konuşmasında; "1976 darbesi ile birlikte 30 bin insanımız kaybettik. Kayıplara karşı mücadele eden Arjantinlilerin selamını sizlere getirdim ve ben Liperpueblo örgütünü temsilen buradayım" diyerek başladı.
Türkiye'deki kayıplara karşı mücadeleye ortak olmak için burada bulunduklarını da ekleyen Kordon, "İnsanlar gördük burada, baskıya karşı mücadele eden hep birlikte ortak adalet ve insani değerler için mücadele eden insanlar! Halklarımız arasında dayanışma daha çok ilerleyecek" diyerek konuşmasını tamamladı.
Daha sonra söz verilen Filistin delegesi Usame El Tamimi, boynuna doladığı puşisi ve iki eliyle yaptığı zafer işareti ile salondan yoğun alkış aldığı Arapça konuşmasında; "Kaybedilenlerin yakınlarını selamlıyorum. Filistin sorunu bölgenin sorunudur. Bölgedeki halkların sorunudur" dedi.
Dayanışma, destek ve kaybedenler kaybedecek...
Kurultayın hem delege hem de parlamento temsilcisi olan Alman Parlamentosundan Milletvekili Profesör Norman Peach yaptığı konuşmada; daha önce de çeşitli defalar geldiği Diyarbakır'da bir kez daha bulunmaktan onur duyduğunu ifade etti.
Peach, "Kayıplar sorunu bir dünya sorunudur. Elbette burada Güneydoğuda da kayıplar var ve çok önemlidir. Bizim ülkemizde kayıplar diye bir sorun yok. Ama ben burada sizleri dinlemek ve sorunlarınızı parlamentoma taşımak için bulunuyorum" dedi.
Bölgeden kurultaya katılan belediye başkanlarından iki kadın başkan Bismil Belediye başkanı Şükran Aydın ile Kızıltepe belediye başkanı Cihan Sincar Kürtçe yaptıkları konuşmalarında; "Birçoklarına göre faili meçhul olarak adlandırılan ama bizlere göre failleri bilinen kayıplarımız için buradayız. İnsanlarımız zulme ve zorbalığa karşı hayatlarını verdiler. Mücadelemiz sürecek, her şey insanlık ve insan için, hepinizi selamlıyoruz" dediler.
Ayrıca Diyarbakır'da düzenlenen 5. Uluslararası Gözaltında Kayıp Kurultayına destek veren kurumlar adına da Barış grubunu temsilen Seydi Fırat, Emekçi kadınlar derneği temsilcisi Tutuklu Hükümlü Aileleri Hukuk Dayanışma Dernekleri Federasyonu (TUHAD-FED) temsilcisi, ESP ve Barış Anneleri gibi kurum temsilcileri de kısa birer konuşma yaptılar.
"Kaybedenler, kaybedecek. Biz kazanacağız"
"Kaybedenler, kaybedecek. Biz kazanacağız" ifadesiyle basına tanıtımı yapılan kurultayın ilk oturumu konferans salonunun girişindeki kayıp resimlerinin izlenmesiyle son buldu. Kurultayın öğlenden sonraki bölümünde Barış ormanında her kayıp için bir fidan dikimi ile akşam da Yusuf N. Çetin tarafından hazırlanan Kayıp filmi izlenecek.
Kültür Gecesine Valilik izin vermedi
18 ve 19 Mayıs günleri kayıp yakınlarının konuşmacı olacağı kurultay oturumu ve çalışma grupları sunumlarıyla sürecek olan kurultay; 20 Mayıs cumartesi günü kurultay sonuç bildirgesinin basına açıklamasının akabinde 1991'de öldürülen dönemin Halkın Emek Partisi (HEP) Diyarbakır İl başkanı Vedat Aydın'ın mezarlık ziyareti ile son bulacak.
Ayrıca programda yer almasına rağmen 20 Mayıs Cumartesi akşamı düzenlenecek olan Enternasyonal Kültür Gecesine de Valilikçe izin verilmediği organizasyon komitesince açıklandı. (ŞD/EZÖ)
