Sosyalist Feminist Kolektif (SFK), "Erkeklerden Alacaklıyız!" kampanyası kapsamında, Ankara Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi'nde (KASAUM) "Türkiye'de İstihdam Politikaları ve Kadın Emeği" başlıklı bir panel düzenledi.
Gül Çorbacıoğlu'nun moderatörlüğünü yaptığı panele Ondokuz Mayıs Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. Melda Yaman Öztürk, Mimar Sinan Üniversitesi Doktora öğrencisi Nevra Akdemir ve Petrol-İş Kadın Dergisi editörü Necla Akgökçe konuşmacı olarak katıldı.
Cinsiyetçi olmayan bir emek bölümü
Yrd. Doç. Dr. Melda Yaman Öztürk, "Ev ve Bakım Emeği ve İstihdama Etkisi" konulu sunumunda, emek süreçlerinin enformalleşmesine dikkat çekti; Türkiye'de bu sürecin 2003 tarihli İş Yasası'yla ve Torba Yasa ile pekiştiğini belirtti.
Öztürk, "Dönemin bakanı 2003 İş Yasası için 'Biz bu yasayı kadınlar için programlıyoruz' demişti. Kadınlar, en ideal yedek işçi havuzu olarak görülüyor" diye konuştu.
İŞKUR'un konu edildiği bir tezde "Kadınlar esnek istihdam sayesinde hem annelik, hem eşlik görevlerini yerine getirebiliyor" denildiğini hatırlatan Öztürk, kapitalizmin ataerkiyle ilişkisine değindi. Öztürk, sermayenin ihtiyaçlarını dillendiren bu esnek istihdam biçimlerinin toplumsal cinsiyet rolleriyle donatıldığını vurguladı.
Mesleki eğitim programları ve esneklik
Nevra Akdemir , Torba Yasa'da gençler, kadınlar, sürekli işsizler ve özürlüler için düzenlenen aktif istihdam politikalarına değindi.
Akdemir, kadınların iş piyasasına katılmasını amaçlayan "vasıf yükseltme" ve "beceri kazandırma" amaçlı mesleki eğitim programlarıyla esnekliğin iç içe geçtiğine dikkat çekti:
"Mesleki eğitim cinsiyetçi bir uygulamayı da beraberinde getiriyor. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 2006 Zaman Kullanım Anketi'ne göre erkek 24 saatin 6 saat 8 dakikasını, kadın ise 4 saat 19 dakikasını çalışmaya ayırıyor.
Çalışmayan erkeklerin ev işine ayırdıkları zaman 1 saat 12 dakika, kadınlarınsa 5 saat 43 dakika. Çalışan kadınların ev işlerine ayırdığı zamansa 5 saat 17 dakika.
Bu kursları kim alır? Kadınlar bu kadar koşturmaca içinde nasıl vasıf elde edebilir ve kendi işsizliğini ortadan kaldırabilir?"
Akdemir ayrıca bu kurslara başvuranların yüzde 65'ini kadınlar oluşturduğu halde işe alınanların yüzde 80'ini erkeklerin oluşturduğunu da belirtti.
Emek piyasalarında kadın emeği
"Çalışma Hayatında Kadın Emeği, Sendikalarda Kadın" konulu bir sunum yapan Necla Akgökçe Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü'nün (KSGM) 2011 verilerine göre kadın istihdamının yüzde 43.7 ile hizmet sektöründe yoğunlaştığını söyledi.
Esnekleşmenin emek piyasalarında ve dolayısıyla kadın emeği piyasasında da katmanlaşmaya yol açtığını belirten Akgökçe, bu katmanların en altında mevsimlik Kürt kadın işçilerin bulunduğunu söyledi.
Sendikalarda kadın yapılanmalarına değinen Akgökçe, kadına dair bazı olumlu gelişmelerin, bir dışardaki feminist hareketin ve kadın kurtuluş hareketinin güçlü olmasına bağlı olduğunun altını çizdi. (BB/BB)
* Fotoğraf: Mert Gökhan Koç
