BİANET / ALMANAK
Kadınlar 2024’te de durmadı: Cesaretle direnişe devam
Her yıl yeni bir tarih yazılır veya öyle anılır, şüphesiz 2024’ün de kadınların direnişiyle dünyaya yeni bir soluk getirdiğini söylemek abartı olmaz. Bu yıl, kadınların yalnızca bireysel değil, kolektif mücadeleleriyle de damgasını vurduğu bir yıl oldu.
Türkiye'den Brezilya'ya, Fransa'dan Amerika'ya kadar dünyanın dört bir yanında kadınlar adalet, eşitlik ve özgürlük için seslerini yükseltti.
Kimileri sandıklarda tarihe geçti, kimileri mahkeme salonlarında utancı yargıladı, kimileri ise sokaklarda, belediye önlerinde, spor sahalarında ve doğanın kalbinde mücadele etti.
Bu yılın kadın kahramanları, yalnızca bugüne değil, yarınlara da umut oldu. Cesaretleri, dayanışmaları ve inançlarıyla, her biri birer simge haline geldi. Onların hikâyeleri, bize bir kez daha direnişin kazanabileceğini ve bir araya gelmenin gücünü hatırlatıyor. 2024’ün kadınları, tarih kitaplarına yalnızca bugünü değil, geleceği de yazdı.
Onların direnişi bu yazının görselindeki Polonez direnişindeki kadınlar gibi tıpkı, mücadele hepimizin umudu...
Gülistan Sönük. 31 Mart Mahalli İdareler Seçimlerinde Batman’da Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi adayı Gülistan Sönük oyların yüzde 64.52’sini alarak tarihi bir zafere imza attı. Kentte kurulan sandıklardan DEM Parti 122 bin oy alırken en yakın rakibi HÜDA PAR adayı Serkan Ramanlı 29 bin oy aldı. 4 Kasım’da Batman, Mardin ve Halfeti Belediyeleri’ne kayyım atandı. Sönük, halkla birlikte Batman Belediyesi’nin önüne gitti ve kayyımı protesto etti.
Gisele Pelicot. Eski eşi Dominique Pelicot onu uyutarak tecavüz etti ve Dominique'in diğer erkekleri de aynı suça ortak ettiği ortaya çıktı. 2024'teki davada, Gisèle kimliğini gizlemeyerek cesurca mücadele etti, “utanç taraf değiştirmeli” dedi.
Emine Gizem Çetiner. Psikolog ve aktivist. 2023 yılında, Karaman'daki Ensar Vakfı yurdunda 2016 yılında yaşanan çocuk istismarı skandalında adı geçen Asım Sultanoğlu'nun Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürü olarak atanmasına tepki göstererek oturma eylemi başlattı.
Eşitlik İçin Kadın Platformu. Türkiye’de muhafazakâr iktidarın politikaları ile tırpşanlanmaya çalışılan kadın hakları konusunda çalışmalar yürütüyor. Türkiye’nin birçok noktasından ve farklı politik görüşten kadın örgütleri temsilcisi ve avukatlardan oluşan EŞİK, kadın hakları için Türkiye’nin “acil butonu” görevi yürütüyor.
Prof. Dr. Nükhet Sirman. Boğaziçi Üniversitesi sosyoloji bölümü akademisyeni ve Disiplinlerarası Araştırma ve Danışmanlık (Dissensus Research) kurucu ortağı Prof. Dr. Nükhet Sirman, 23 Mart’ta gözaltına alındı. İfade işlemlerinin ardından 26 Mart’ta adli kontrol şartı ile serbest bırakıldı.
Brezilyalı artistik jimnastikçi Rebeca Andrade, 2024 Paris Olimpiyatları'nda yer hareketleri finalinde altın madalya kazanarak Brezilya'nın en çok madalya kazanan Olimpiyat sporcusu unvanını elde etti.
Allyson Felix, Amerikalı kısa mesafe koşucusu, 11 Olimpiyat madalyasıyla atletizm tarihinin en çok madalya kazanan kadın sporcusudur.
Önce Çocuklar ve Kadınlar Derneği. Şiddetin hedefindeki kadın ve çocuklara hukuki, psikolojik ve sosyolojik destek sunmayı amaçlıyor. Suçluların cezalandırılmasını sağlıyor Kuruluşundan bu yana 400'den fazla davada mağdurlara destek oldular.
Pınar Gayıp, Gülistan Dursun ve Serpil Ünal. Gazeteciler. Gazeteciler Nazım Daştan ve Cihan Bilgin için İstanbul Şişhane Meydanı'nda düzenlenmek istenen basın açıklaması sırasında gözaltına alındılar. Ertesi gün, tutuklandılar. Gazetecilik suç değildir!
Nur Neşe Karahan. Artvin'de çevreyi koruma mücadelesinin öncülerinden. Yeşil Artvin Derneği'nin kurucusu ve başkanı. Cerattepe direnişi sırasında, madencilik projelerine karşı hem yerel halkı örgütlemiş hem de hukuki mücadele yürüttü. Mücadelesi sırasında birçok ödül alan Karahan, çevre hareketlerinde simge isimlerden. Kendi yaşamında karşılaştığı sağlık sorunlarına rağmen (kanseri yendiği biliniyor), doğa savunuculuğunu asla bırakmıyor. Onun mücadelesi ile Artvin’de siyanürle altın arama mücadelesi başarı ile sonuçlandı ve şirket Artvin’i terk etti.
Esenyalı Kadın Dayanışma Derneği. İstanbul'un Pendik ilçesindeki Esenyalı Mahallesi'nde kuruldu. Dernek, özellikle işçi ve emekçi kadınların yoğun olarak yaşadığı bu bölgede, kadınların yaşadığı yoksulluk, şiddet ve işsizlik gibi sorunlara karşı çözüm üretmek amacıyla faaliyet gösteriyor. Ayrıca, çocuklara okullarda öğrencilere ücretsiz yemek verilmesi için mücadele ediyorlar.
Zehra Güneş. Sporcu. Geleneksel toplumsal cinsiyet rollerini aşarak, kadınların sporda ve kamuoyunda aktif bir şekilde yer alabileceğini gösterdi.UNICEF Türkiye tarafından "Çocuk Hakları Savunucusu" olarak ilan edilmiştir. Güneş, özellikle ergenlik çağındaki kız çocuklarının güçlenmesi ve korunması için çalışmalar yapıyor.
Serap Dikmen. İzmir merkezli KEDİ Otizm Derneği'nin (Kabul, Eşitlik, Dahil Olma, İstihdam) kurucu başkanı. Dernek, otizmlilerin topluma tam ve eşit katılımını sağlamak amacıyla çalışmalar yürütüyor.
Nimet Tanrıkulu. İnsan hakları savunucusu. Feminist kimliğiyle tanınıyor. Çeşitli sivil toplum kuruluşlarının kurucuları arasında yer aldı. Aynı zamanda Cumartesi Anneleri/İnsanları'ndan 26 Kasım 2024'te İstanbul'da gözaltına alındı, 30 Kasım'da Ankara'da tutuklandı.
Dilek Ekmekçi. Avukat ve Ceza Hukukçusu. Şimdilerde Bakırköy Cezaevi’nde tutuluyor. Uzun süre, seks işçiliğine zorlanan kız çocukları için mücadele etti. Evlatlık olduğunu öğrendikten sonra biyolojik ailesini aramaya başladı ve onun için de mücadele etti.