İzmir Büyükşehir Belediyesi, Aliağa’daki termik santrali mühürledi

İzmir Büyükşehir Belediyesi (İzBB) Aliağa’da İzdemir Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’ye ait kömür yakıtlı termik santralini mühürlendi.
İşyeri açma ve çalışma ruhsatı olmadığı gerekçesiyle santralin faaliyetlerinin durdurularak kapatılmasına karar veren İzBB, hükmü İzdemir Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’ye tebliğ etti. Tebliği zabıta ekipleri santrale giderek yaptı.
Konuya ilişkin bir açıklama yapan İzBB, İzdemir’in 2014’te Gayri Sıhhi Müessese (GSM)* ruhsatı için başvuru yaptığını fakat başvuruda eksiklik ve aykırılıklar olduğunu kaydetti. GSM İnceleme Kurulu’nun şirketten tereddüt edilen konulara açıklık getirecek bilgi, belge ve görüş istediğini belirtti.
Ardından da şunları söyledi:
Büyükşehir Belediyesince konuya ilişkin 9 Ekim 2018, 18 Ocak 2019, 19 Mart 2019, 30 Eylül 2019 ve 21 Aralık 2019 tarihli yazıları ile Aliağa Belediyesi’ne ve işletmeye tekrar yazılmıştır.
Büyükşehir Belediyesi, İzdemir Enerji Elektrik Üretim A.Ş’nin bahsi geçen yazılara cevap vermemesi sebebiyle söz konusu işletmenin ruhsata esas değerlendirilmesini yapamadığından işletmeye 1. Sınıf GSM kapsamında işyeri açma ve çalışma ruhsatı vermemiştir.
Bu nedenle İzmir Büyükşehir Belediyesi Encümeni; 1. Sınıf GSM kapsamında işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan faaliyetini sürdüren İzdemir Enerji Elektrik Üretim A.Ş. ünvanlı işletmenin ruhsat alıncaya kadar 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 15/b maddesi ve 1608 sayılı Kanunun 1.maddesi gereğince faaliyetten men edilerek kapatılması için karar almış ve bu karar Büyükşehir Zabıta ekiplerince İzdemir Enerji Elektrik Üretim A.Ş’ye tebliğ edilmiştir.
Gayri Sıhhi Müessese nedir?
Faaliyeti sırasında çevresinde bulunanlara biyolojik, kimyasal, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden az veya çok zarar veren veya vermesi muhtemel olan ya da doğal kaynakların kirlenmesine sebep olabilecek işletmeler için kullanılan tanım.
Bakanlık 12 bin sayfalık rapora 6 saatte onay verdi
Yöre halkı ve ekoloji örgütleri uzun süredir yermik santralin kapatılması için mücadele ediyordu.
Şirketin daha önce aldığı iki kez aldığı Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) olumlu raporu mahkemelerce iptal edilmişti. Fakat son rapor Danıştay’a takılmıştı. Bunun üzerine 44 kurum ve kişi Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) gitmişti. AYM de 2024 başında dosyada hak ihlali kararı vermişti.
Şirket bunun üzerine yeniden harekete geçerek bir kez daha ÇED başvurusunda bulunmuştu. 24 Ocak’ta şirketin başvurusunu değerlendiren Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu (İDK), 12 bin 781 sayfalık proje tanıtım dosyasına 6 saatte inceleyerek onay vermişti.
Ege Çevre ve Kültür Platformu(EGEÇEP), Foça Kent Konseyi ve Foça Tarih ve Doğa Talanına Hayır Platformu üyeleri proje için verilen onaya karşılık Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü önünde eylem yapmıştı.
Aliağa’nın termik santral mücadelesi
Aliağa’da 1989’da başlayan termik santral karşıtı mücadele, Mayıs 1990’da İzmir Konak Meydanı’ndan Gencelli’ye kadar oluşturulan 50 kilometrelik insan zinciri ile devam etti.
Dönemin ANAP hükümetinin Japonya’ya yaptırmayı düşündüğü Aliağa Termik Santrali, bu eylemin ardından dönemin Enerji Bakanı Fahrettin Kurt’un yaptığı açıklamayla askıya alındı. Bakan açıklamasında “Santralin yapımından çevrecilerin baskısı nedeniyle vazgeçilmiştir” dedi
2010’lardan itibaren bölgede termik santral projeleri tekrar başladı. Aynı dönemde Kyme Antik Liman Kenti de kademeli olarak 1. derece arkeolojik sit statüsünden 3. dereceye düşürüldü.
Ardından İzmir Demir Çelik'in (İDÇ) yan kuruluşu olan İzdemir Enerji , fabrikanın operasyonlarına güç sağlamak amacıyla 2011'de kömürle çalışan elektrik santralini inşa etmeye başladı. Şirket Haziran 2008'de çevre izinleri için başvuruda bulundu; proje Nisan 2009'da lisanslandı ve inşaat sözleşmesi Nisan 2011'de imzalandı. Proje için Garanti Bankası ile 280 milyon doları kredi verdi. Sonuçta santral tüm itirazlara rağmen 4 Nisan 2014'te açıldı.

İzmir'de Termik Santral Mücadelesi: #AliağaİçinSesVer
(HA)