Taksim’deki cadde düzenlemesi ve zemin tadilatının ardından bugün İstiklal Caddesi’ne saksı içerisinde manolya ve defne türünde ağaçlar yerleştirildi.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden (İBB) 23 Ocak’ta yapılan açıklamada caddede “peyzaj düzenlemesi”ne gidileceği belirtilmişti.
Taksim Meydanı, Ağa Cami önü, Galatasaray Meydanı, Odakule ve Tünel Meydanı’nı kapsayan çalışma kapsamında 1350 metrelik caddeye 20 metre arayla, İBB logosu bulunan saksılar içerisinde 24 ağaç konuldu.
Ağaçlar “dört mevsim yeşil kalacak” türden
İBB ağaçların seçiminde “her daim yeşil kalacak” türlerin etkili olduğunu belirtti.
Ancak saksı toprağındaki besinler tükenince bütün ağaçlar kök salıp topraktan besin almak istiyor. Kendini besleyemeyen her ağaç ise ölüyor.
Mevsime göre meyve ağacı saksısı
İBB’nin açıklamasındaki başka bir bilgi ise mevsimlere göre meyve ağacı saksılarının da dikileceği yönünde.
Bugün yerleştirilen saksılarda meyve ağacı yok. Saksılardan dördü ise halkın oturabileceği şekilde tasarlanmış.
Manolya ve defne ağaçları
Ağaçların dikim sahası ağacın köklerinin olgunluk aşamasında yararlanabileceği genişlikte olmalı. Burada ağaçlardaki kök türleri devreye giriyor.
Kazık kök, saçak kök ve ikisinin de özelliğini taşıyan yürek kök olmak üzere üç tür var. İstiklal Caddesi’ne konulan saksılardaki manolya ağaçları saçak köke sahip. Yani ağacın sabit durabilmesi için kökün yatay gelişmesi gerekiyor.
Aksi takdirde genişleyen kök sarmalı saksı içerisindeki toprağı bitiriyor ve ağaç ölüyor. Defne ağaçları ise kazık köke sahip. Akdeniz ikliminde görülen maki bitki örtüsünün ağaç türlerinden olduğu için büyüme süresi daha yavaş. Bu nedenle saksı ömrü daha uzun olabiliyor.*
Ağaçları 2005'te söktüler
13 yıl öncesine kadar İstiklal Caddesi boyunca ağaçlar vardı. Ancak dönemin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş 2005’te yaptığı şu açıklamayla ağaçların söküleceğini duyurdu:
“İstiklal Caddesi'nde yoğun bir insan hareketi var. Daha rahat bir yürüme alanı olması için, caddeyi genişletme imkanımız da olmadığı için, engel teşkil eden ağaçları kaldırmayı prensip olarak düşündük. Bu ağaçlar kaldırıldıktan sonra caddenin düzenleme çalışmasıyla birlikte bina cephelerine konsol çiçeklikler hazırlıyoruz.”
* Caddede ağaçların olduğu dönemde çekilmiş bir fotoğraf.
“Ağaçları saksılara değil, toprağa dikmemiz gerekiyor” İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Botaniği Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ünal Akkemik, 28 Temmuz 2017’de bianet’e yaptığı açıklamada İstanbul’da dokuz gün arayla yaşanan sağanak yağış ve selin ardından 228 ağacın devrilmesini şöyle yorumlamıştı: "Ağaçları saksılara değil, toprağa dikmemiz gerekiyor. Tamamen beton olan Taksim, Aksaray gibi yerlerde artık mazgalları güçlendirmek gibi farklı yöntemler yapmak gerekiyor. “Ağaçları devrilmesinin üç nedeni var. Birincisi ağaçların çoğunun gövde ve tabanlarında yaralar var. Bunlar insan etkisiyle oluyor, çevresi temizlenirken aletlerin çarpmasıyla ya da budama kaynaklı hasarlar olabiliyor. Dolayısıyla ağaç zayıflıyor. "İkinci ve esas en önemli sebep İstanbul’da dikilen ağaçların etrafına parke taşı döşeniyor, asfalt, beton dökülüyor. İnsanlar da üstüne basıp çiğnedikçe toprak sıkışıyor. Kök bölgesi genelde zayıf kalıyor. "Üçüncüsü de ağaçların dikildiği alanlarda genellikle molozlar ya da inşaat artıkları oluyor ve toprak da sığ olunca ağaçların kökleri çok derine gidemiyor. Böyle olunca da kök gelişimi az oluyor ve zayıf düşen ağaçlar şiddetli rüzgarlarda devriliyor. "Öneri ne? Ağaçların kök bölgesinin daha fazla nefes ve su alması sağlanmalı ki kökleri gelişsin. Ağaç çevresindeki toprak kısımları geniş bırakılmalı. "Bir diğer öneri de daha derine inen kök çeşidi seçilmeli. Normalde ağaçlarda üç kök cinsi var: kazık kök, yayvan gök, yürek kök. Yayvan köklü ağaç dikerseniz adından da anlaşılacağı gibi derine inemez. O yüzden kazık ve yürek kök seçilmeli.” |
(TP)
* Fotoğraflar: Haluk Kalafat
