İHD İstanbul Şubesi Başkanı Hürriyet Şener, yasanın "devlet sırrı" ve "ticari sır" gerekçeleriyle iki ana başlık altında getirdiği sınırlamaların, "uygulamada kısıtlamalar olabileceği" anlamına geldiğini söylüyor.
Şener, İHD açısından önem taşıyan, kayıplar, faili meçhul ve aydınlatılmamış cinayetler gibi konularda yasanın şeffaflık getiremeyeceği düşüncesinde.
Yasanın çıkış biçimi
Demokrasinin ve şeffaflığın gereği olarak vatandaşın ve tüzel kişiliklerin bilgi edinebilme hakkının sağlanması amacıyla çıkarılan yasanın bu çıkış noktasıyla olumluymuş gibi gösterildiğini söyleyen Şener "Biz İHD olarak uygulamada çok ciddi sıkıntılar olacağını düşünüyoruz," diyor ve ekliyor:
"Bu yasayla birlikte sanki biz vatandaşlar bir hak kazanmış gibi görünüyoruz ama, yasayı açıp bakınca onlarca istisna ile karşılaşıyoruz. İstisna ne demek? Bunun bir anlamı da uygulamada karşımıza çıkabilecek kısıtlamalar..."
"Her şeyden önce yasanın çıkış şekline bir eleştiri yöneltmek istiyorum. Toplumun tüm kesimlerini ilgilendirmesine rağmen bu yasa sivil toplum kuruluşları ve hukukçular tarafından tartışılmamıştır. Onların görüşleri alınıp katkıları sağlanmamıştır."
"Ticari sır" ve "devlet sırrı"
Yasanın hazırlanış biçimini eleştiren Hürriyet Şener, devlet sırrı ve ticari sır diye iki ana başlık altında toplanan istisnaları da eleştiriyor.
"Bu yasanın çıkması gündeme geldiği zaman ticari yolsuzluklar ortaya çıkacak denmişti. Ancak yasada "ticari sır" diye istisna var. Kurumlar ve vatandaşlar nasıl bilgi edinecek, gerçekten uygulamada "ticari sır" kavramı nasıl kullanılacak, "ticari sır" nedir; bütün bunlar muğlak ve tanımlanmamış kavramlar.
Bu muğlaklık ve tanımlanmamışlık nedeniyle yasanın kötüye kullanılması da çok mümkün. Şöyle ki bu yasa, değişik yasa uygulayıcılarına göre farklı yorumlanacak kimi bilgilerin "ticari sır" kapsamına alınabilmesi olanağı yaratıyor.
Bu muallak ve belirsiz durum "devlet sırrı" için de geçerli. Nedir devlet sırrı? Nedir? Biz hakikaten öğrenmek istiyoruz. Bu da somutlaştırılmamış bir kavram."
Toplumun lehine işlemeyecek
İnsan Hakları Derneği açısından önem taşıyan bazı konularda örneğin kayıplar, faili meçhul ve aydınlatılmamış cinayetler gibi konularda yasanın bir yarar sağlayacağına inanmayan Hürriyet Şener "bu tip olayların hala olabilirlik ihtimali var, bunlar nasıl aydınlatılacak," diye soruyor.
"İstihbarat birimleri, Cumhurbaşkanı'nın kimi kararları, Askeri Şura, Yüksek Hakimler ve Savcılar Kurulu gibi yasal denetimden uzak çalışan kurumların yaptıkları muhtemelen devlet sırrı kapsamına girecek.
Eğer açıklık ve demokrasi getirilmek isteniyorsa istisnalar olmamalı. İstisnalar gerçeğin açığa çıkmasını önleyecek.
Zaten uyum yasaları ile birlikte çıkarılan hiçbir yasa toplumun lehine işlemedi ki bu işlesin. (YS/BB)
