Hukukçular: Konu, Can Atalay’ın özgürlüğü meselesini çoktan aştı

* Fotoğraflar: Evrensel Gazetesi.

14 Mayıs Milletvekilli Seçimlerinde Türkiye İşçi Partisi'nden Hatay Milletvekili seçilmesine rağmen tahliye talebi Yargıtay tarafından reddedilen Can Atalay'ın arkadaşları ve meslektaşları bugün İstanbul Barosu önünde basın açıklaması düzenledi.

Milletvekili Atalay'ın serbest bırakılması talebiyle gerçekleşen açıklamada "Can Atalay Meclis'e, Can Atalay'a özgürlük" pankartı açıldı ve "Halkın vekili Meclis'e", "Halkın vekili tutsak edilemez" sloganları atıldı.

Gezi Davası'ndaki hukuksuzluk

Atalay'ın arkadaşları ve meslektaşlarının kaleme aldığı ortak açıklamayı Adalet için Hukukçular'dan Lale Büyük Efe okudu. Efe'nin okuduğu açıklama şöyle:

"Yargıtay ceza dairesinin son kararı, Gezi Davası'na dair yargılama sürecinin dürüstlük, tarafsızlık, tutarlılık ve adalette eşitlik gibi temel ilkelere nasıl aykırı yürütüldüğünün adeta ispatı niteliğindedir. Kamuoyunun da yakından takip ettiği üzere, yasama dokunulmazlığına ve buna dair Anayasa Mahkemesinin kesin ve uyulması zorunlu olan kararlarına rağmen meslektaşımız, arkadaşımız Can Atalay'ın salıverilme talebi Yargıtay 3. Ceza Dairesince oybirliği ile reddedilmiştir.

"Bu kararın hukuka ve anayasaya açıkça aykırı olduğuna dair birçok görüş ve değerlendirme yapıldı, yapılıyor. Bu kararın kaldırılarak bu hukuksuzluğun ve anayasaya aykırı durumun giderilmesi için Can Atalay'ın müdafileri karara karşı itiraz yoluna başvurdu.

"Hukuk güvenliği"

"İtiraz mercii olan Yargıtay 4. ceza dairesi, Yargıtay kurumunu toplum nezdinde büyük bir töhmet altında bırakan bu durumu düzeltme fırsatını bugün verdiği ret kararıyla ne yazık ki geri çevirmiştir. Yargıtay'ın her iki ceza dairesinin ısrarla sürdürdüğü bu hukuksuzluğu gidermek, yine Anayasa Mahkemesine bırakılmıştır. Böylece, güya hukuki görünüme büründürülerek tümüyle siyasi saiklerle verilmiş bir kararla, Can Atalay'ın 3-5 ay daha hapiste tutulması sağlanmaya çalışılmıştır. Bu aynı zamanda Yargıtay eliyle topluma verilen hukuk güvenliğiniz yoktur mesajıdır.

"Bilindiği gibi ülkemizde yapılan muhtelif seçimlerde, milletvekili seçilmiş olup da, seçimlerden önce soruşturulmasına başlanılmış kimi yargılamalar nedeniyle tutuklu olan milletvekilleri hakkında da aynı konuda benzer nitelikte hukuki sorun ve süreçler daha önce de yaşanmıştır. O yargılamalarda tutuklu olan milletvekillerinin işlediği ileri sürülen suçların, 'Anayasanın 14. maddesindeki durumlar' olarak belirtilen yasama dokunulmazlığının istisnası kapsamında olduğuna ve bu nedenle tutukluluğun devamına dair yerel mahkemeler ile Yargıtay'ın vermiş olduğu kararlar, tutuklu vekillerce bireysel başvuru yoluyla Anayasa mahkemesine taşınmıştır.

Tutuklu milletvekilleri

"Anayasa Mahkemesi bu başvurular nedeniyle verdiği tüm kararlarda, demokratik bir toplumda yasama dokunulmazlığı ile seçilme hakkının önemine vurgu yaparak hak ihlali kararı vermiş, tutuklu milletvekillerinin salıverilmesi gerektiğini karara bağlamış, tutuklu milletvekilleri de anayasanın açık emri uyarınca uyulması zorunlu bu kararlar neticesinde tahliye edilerek özgürlüğüne kavuşmuş ve yasama görevini fiilen yerine getirme olanağına kavuşmuşlardır.

"Bu konuda nihai karar mercii olan Anayasa mahkemesinin yerleşik içtihadı bu denli açık ve ortada iken, Yargıtay'ın, Can Atalay bakımından anayasa mahkemesinden hak ihlali kararı verilip geri döneceğini bile bile aynı kısır döngüyü tekrar etmesi, sadece kendi görüşünde ısrarlı olmasıyla izah edilebilir bir durum değildir. Çünkü, Yargıtay'ın kuruluş amaçlarından birisi de, ülkedeki hukuk uygulamasında birlik ve bütünlüğü sağlayarak insanların hukuk güvenliğine sahip olmasını temin etmektir.

"Elimizden geldiğince hapiste tutalım"

"Yargıtay ilgili ceza dairesi, sadece hukuki saiklerle davranıp, kendi görüşünde ısrar etmek istese idi, bireysel başvuru yoluyla özgürlüğüne kavuşacağı bu konudaki yerleşik kararlarla belli olan bir milletvekilini, 'elimizden geldiğince hapiste tutalım' anlamına gelen bir karar vermek yerine, telafisi mümkün olmayan bir zarar doğmasın diyerek salıvermekle birlikte, yargılamaya tutuksuz olarak da devam edebilirdi. Bu nedenle, salıverilme istemini oybirliği ile reddeden kararın arkasında sadece hukuki saikler ve nedenler olmayıp, literatürde 'düşman ceza hukuku uygulaması' olarak adlandırılan siyasi amaçlar ve saikler olduğunu değerlendiriyoruz.

"Bu red kararının ardında her ne varsa hukukla ve adaletle ilgili olmadığı çok açık ve nettir.

3. Dairenin önceki kararları

"Öyle ki, benzer suçlamalarla aynı hukuki süreci yaşamış olan aynı partinin milletvekili Ahmet Şık hakkında, Yargıtay'ın, ceza dairelerinden verilen kararların itiraz mercii olan Ceza Genel Kurulu daha birkaç ay önce kararında şunları söylemişti:

"... şeklinde açıklandığı üzere Anayasa Mahkemesi kararlarının bağlayıcılığı ve içtihadi anlamda yol gösterici niteliği tartışmasızdır. Bu açıklamalar ışığında değerlendirildiğinde; Anayasanın 83. maddesinde milletvekili dokunulmazlığının kapsamına istisna getiren 'seçimden önce soruşturmasına başlanılmış olmak kaydıyla Anayasanın 14. maddesindeki durumlar' ifadesinin, milletvekili dokunulmazlığının sınırlandırılması için yeterli belirliliğe sahip olmadığına işaret eden Anayasa Mahkemesinin yukarıda yer verilen içtihadı dikkate alınarak, ... talebin değerlendirilmesinde zorunluluk bulunması nedeniyle sanık Ahmet Şık hakkında kurulan hükmün bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir."

İçtihadın tam aksi

"Şimdi aradan birkaç ay geçtikten sonra Anayasa Mahkemesi kararlarının ve Yargıtay Ceza Genel Kurulunun bu kararının tam aksi yönde bir karara Yargıtay'ın 3. Ceza Dairesi imza atmıştır.

"3. Ceza Dairesi Can Atalay'la ilgili kararında, Anayasa Mahkemesinin yanı sıra Ceza Genel Kurulunun kararında da vurgulanan içtihadın tam aksine bir uygulamaya hâlâ daha devam etmekte, ısrar etmektedir.

Birkaç ay önce Ceza Genel Kurulu üyesi sıfatıyla imza attığı kararda,

"'Anayasa mahkemesinin kararlarının bağlayıcılığı ve içtihadi anlamda yol gösterici niteliği tartışmasızdır, bu nedenle milletvekili olan Ahmet Şık'ın anayasanın 14. maddesindeki durumlar ifadesine ilişkin anayasa mahkemesinin içtihadı dikkate alınarak talebinin değerlendirilmesinde zorunluluk bulunması nedeniyle hükmün bozulmasına' diyen bir Yargıtay üyesinin, birkaç ay sonra bu defa 3. Ceza Dairesi Üyesi sıfatıyla, imza attığı bu görüşün tam aksi yönde ve o karardaki yorum ve değerlendirmeleri açıktan eleştiren, değersizleştiren bir karara imza atmasını bu etik ilke ile nasıl bağdaştırabilirsiniz?

Büyük bir imtihan

"Bu etik ihlalin nedenini merak ediyoruz. Konu artık Can Atalay'ın özgürlüğü meselesini çoktan aşmış bulunmaktadır. Konu artık Hatay halkının iradesi, parlamentonun itibarı meselesinin de ötesine geçmiştir. Bunların yanı sıra bu ülkede yaşayan her bireyin hukuk güvenliği, yargının saygınlığı ve otoritesini de doğrudan ilgilendiren boyutlarıyla hepimizin önünde duran bir büyük imtihana dönüşmüştür.

"Anayasa Mahkemesinin, daha önce aynı konuda verdiği kararlar doğrultusunda ve gecikmeksizin bu haksızlığı bitirecek bir karar vermesini umut ediyoruz."

(TY)