Hakikat Adalet Hafıza Merkezi (Hafıza Merkezi), “Dava İzleme: Duruşma Salonunda Devlet ve Yurttaş”, “Zorla Kaybetme ve Hukuk Dışı İnfaz: Soruşturma ve Yaptırımlar Uygulayıcı Rehberi” ve faaliyet raporunu yayınladı.
Zorla kaybedilenler özelinde ağır hak ihlalleriyle ilgili hukuki çalışma yürüten Hafıza Merkezi’nin beşinci yılını geride bıraktığı bugünlerde internet sitesinden ve basılı olarak yaptığı yayınlarıyla, kamuoyunda farkındalık oluşturmayı amaçlıyor.
“Duruşma Salonunda Devlet ve Yurttaş”
Merkezin, “Dava İzleme: Duruşma Salonunda Devlet ve Yurttaş” başlıklı raporu, Hakikat Adalet Hafıza Merkezi Hukuk Çalışmaları ve İletişim ve Savunuculuk Programlarının ortaklaşa ürünü.
Rapor, Hafıza Merkezi’nin Şırnak Barosu işbirliğiyle yürüttüğü “Genç İnsan Hakları Savunucularının Cezasızlıkla Mücadele İçin Güçlendirilmesi” projesi kapsamında hazırlandı.
Hafıza Merkezi, rapora ilişkin şu açıklamayı yaptı:
“Bugüne dek hukuk alanında yürüttüğümüz çalışmalarda, zorla kaybedilen kişilere ait verilerin analizi üzerinden ağır insan hakları ihlalleri karşısında yargısal aktörlerin nasıl tutum takındığını, soruşturma ve kovuşturma süreçlerinin etkili bir şekilde yürütülüp yürütülmediğini ve cezasızlık olgusunu ortaya koymaya ve bulgularını kamuoyu ile paylaşarak farkındalık oluşturmaya, hukuksal müdahalelerde bulunmaya çalıştık.
“90’lı yıllarda işlenen hukuk dışı infaz ve zorla kaybetme suçlarıyla ilgili yürütülen dava süreçlerinin gözlemlenmesi ve raporlanmasına dönük son yıllarda ağırlıklı olarak yürüttüğümüz Dava İzleme çalışmamızın bir sonucu olan bu raporla ise, dünyanın başka ülkelerinde ceza yargılamalarının iç çatışmalar ve savaşlar bitirilirken hakikatin ortaya çıkarılmasındaki rolü ve sivil toplumun bu süreçleri izlemesinin etkisini anlamaya çalıştık.
“Rapor ayrıca 2015’ten beri izlenen davaların özet bilgileri, izleme bulguları ve dava izleme çalışmamızın önemli bir yüzü olan Failibelli.org sitesinin hikayesinin yanı sıra izleme faaliyetinin ilkelerini içeren “Toplumsal Davaları İzleme Kılavuzu”nu da içeriyor.”
Zorla kaybetme ve hukuk dışı infaz
Uluslararası Hukukçular Komisyonu’nca (ICJ) hazırlanan Uygulayıcı Rehberler serisinin 9. olan “Zorla Kaybetmeler ve Hukuk Dışı İnfaz: Soruşturma ve Yaptırımlar”, Hafıza Merkezi’nin Şırnak Barosu işbirliği ile yürüttüğü “Genç İnsan Hakları Savunucularının Cezasızlıkla Mücadele İçin Güçlendirilmesi” projesi kapsamında yayımlandı.
ICJ’in 2015 yılında İspanyolca yayımladığı rehber, devletin zorla kaybetme ve hukuk dışı infaz suçlarını etkili bir şekilde soruşturma, kovuşturma ve failleri orantılı bir cezaya çarptırma yükümlülüğünü hem uluslararası içtihat ve doktrin hem de diğer ülkelerin ulusal içtihatlarından örneklerle hatırlatarak açıklıyor ve bu süreçlerde adli birimlerin oynadığı rolün önemine odaklanıyor.
Hafıza Merkezi, “Bu rehberin, zorla kaybetme ve hukuk dışı infaz suçlarında cezasızlığı sona erdirmek ve bu suçların tekrarını önlemek için mücadele veren tüm hukukçular ve bu alanda çalışan akademisyen ve araştırmacılar için başvuru kaynağı olmasını diliyoruz” diyor.
Belgeleme, hafızalaştırma, dava deneyimi
Hafıza Merkezi, geçmişte yaşanmış ağır insan hakları ihlallerinin ve insanlığa karşı suçların tanınması, onarılması ve bir daha yaşanmamasına katkı sağlamak amacıyla yürüttüğü çalışmalarında beşinci yılı geride bıraktı.
2015-2016 yıllarındaki faaliyetlerine ilişkin bu faaliyet raporu, Hafıza Çalışmaları, Hukuk Çalışmaları ve İletişim ve Savunuculuk Programı çalışanlarının ortak katkısıyla hazırlandı.
Rapor, merkezin 2015-2016 yıllarındaki faaliyetlerini ve katıldığı etkinlikleri içeriyor. Ayrıca, zorla kaybedilenlere ilişkin belgeleme ve hafızalaştırma çalışmaları için geliştirdiği yöntemler, cezasızlıkla mücadelede hukuksal verilerin analizi ve dava izleme deneyimi, savunuculuk faaliyetlerinde ise yeni anlatım biçimleri gibi başlıklar da raporda yer alıyor. (AS)
* “Dava İzleme: Duruşma Salonunda Devlet ve Yurttaş” başlıklı rapora buradan, “Zorla Kaybetme ve Hukuk Dışı İnfaz: Soruşturma ve Yaptırımlar Uygulayıcı Rehberi”ne buradan, faaliyet raporuna da buradan ulaşabilirsiniz.
