Haberin İngilizcesi / Kürtçesi için tıklayın
bianet’in gazetecilik alanında hazırladığı dördüncü elkitabı, Haberde Yargı/Yargı Haberciliği Elkitabı BİA Kitaplığı’nda Türkçe ve Kürtçe olarak yerini aldı.
Çevrimiçi olarak yayınladığımız elkitabını Şengün Kılıç Hristidis yazdı, Gökçer Tahincioğlu yayına hazırladı.
Kürtçe olarak da “Nûçe û Dadkirin/ Pirtûka Destan a Nûçegihaniya Pêvajoya Dadkirinê” ismiyle yayınlanan rehberin çevirisini arkadaşlarımız bianet Kurdî editörleri Murat Bayram ve Ferid Demirel gerçekleştirdi. Tasarımlar ise MYRA’dan.
Haberde Yargı Elkitabı, online formatı sayesinde her an bilgisayardan, tabletten ve telefondan erişime açık. Yalnızca gazeteciler için değil, yargı haberlerinin nasıl olması gerektiğini kendisine merak edinen her okuyucu ve izleyici için de bir yol gösterici.
Yargı Haberciliği ProjesiYargı Haberciliği ve Medya Özgürlüğü Projesi’ni İsveç Uluslararası Kalkınma İşbirliği Ajansı (SIDA) desteğiyle Ocak 2018- Şubat 2019 döneminde tamamladık. Proje koordinatörlüğünü Elif Ünal gerçekleştirdi. Civil Rights Defenders ile birlikte düzenlediğimiz yuvarlak masa toplantısında gazeteciler, avukatlar, akademisyenler ve hak savunucuları olarak yargı haberciliğini tartıştık. Prof. Dr. Aslı Tunç akademisyen, Gökçer Tahincioğlu gazeteci ve Fikret İlkiz avukat gözünden yargı haberciliğini anlattılar, tartışmanın önünü açtılar. Haberde Yargı Elkitabı'nın yayınlanmasında emeği geçen bianet ekibine, tasarımını yapan MYRA ekibine ve fikirleriyle bize yol gösteren herkese çok teşekkürler. |
BİA Kitaplığı'nın dördüncü elkitabı
Haberde Yargı bianet'in gazetecilik alanında hazırladığı dördüncü elkitabı.
BİA Kitaplığında daha önce Sevda Alankuş'un yazdığı “Barış Gazeteciliği Elkitabı”, Çiçek Tahaoğlu ile Elif Akgül'ün hazırladığı "Toplumsal Cinsiyet Odaklı Habercilik Elkitabı" ve Umay Aktaş Salman tarafından kaleme alınan “Haberde Çocuk/ Çocuk Odaklı Habercilik Elkitabı” yer almıştı.
TIKLAYIN - Haberde Yargı Elkitabı Türkçe
TIKLAYIN - Haberde Yargı Elkitabı Kürtçe
Nadire Mater: Hiç bu kadar elzem olmamıştı
Elkitabı, IPS İletişim Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı ve Proje Danışmanı Nadire Mater'in kaleme aldığı “Vakıftan” yazısı ile başlıyor.
“Yargıyı, cezasızlığı ve tüm bu alanı ilgilendiren haberleştirme süreçlerini ‘dert edinmek’ için kadınların -ve tüm ezilenlerin/ mücadele edenlerin- çok geçerli nedenleri var; dolayımla IPS ve bianet’in de” diyen Mater yazısında “Türkiye’de hak takibi yapan haberciliğin” hiç bu kadar elzem olmadığını vurguluyor.
Şengün Kılıç Hristidis: “Normal şartlar altında”yı kılavuz aldım
Şengün Kılıç Hristidis elkitabına, yazmaya başlamadan önceki endişelerini anlatarak başlıyor.
“IPS İletişim Vakfı’ndan yargı haberciliği konusunda bir başvuru kitabı hazırlama teklifi geldiğinde önce mutlu oldum. Çalışmaya başladığımda ise tepemdeki kara bulutların sayısının hızla arttığını fark ettim. Ne anlatacaktım? Hukuk içinde bu denli hukuk dışı uygulama varken hangi kuraldan, hangi gelenekten bahsedecektim?” diyen Hristidis, bulduğu çözümü şu şekilde paylaşıyor:
“Kara kara düşündükten sonra şöyle bir yol buldum: N.Ş.A.! Lisedeki kimya derslerinden hafızamda kalan ‘normal şartlar altında’yı kılavuz aldım. Sıcaklığın 0°C ve basıncın 1 atm olduğunu kabul ettim.”
Elkitabında neler var?
68 sayfadan oluşan elkitabında Türkiye’de yargı haberciliğinin gelişimi ve mevcut durumu hakkında bilgiler sunuluyor.
"Sayılarla Yargı" bölümünde Türkiye'nin ceza ve yargıya dair güncel veriler ile hazırlanmış yargı karnesine yer veriliyor.
Rehber içerisinde yer alan “bianet duruşma izleme rehberi” ve “Muhabire ve editöre notlar” bölümlerinde bir muhabirin duruşma öncesinde başlayan sonrasında da devam eden haber yazma yolculuğunu kolaylaştıracak öneriler bulunuyor.
Hak odaklı bir yargı haberi yapmak için hukuk bilgisinin gerekliliğine sıkça vurgu yapan rehber “Ceza davalarında süreç” ve “Hukuk ve haber dili” başlıkları üzerinden temel bilgileri okuyucuyla paylaşıyor.
“Haklar ve sorumluluklar” isimli bölümde ise masumiyet karinesinden, özel hayata saygıya; isim kullanımından, görsel kullanımına yargı haberciliği yapan bir gazetecinin dikkat etmesi gereken etik ve yasal kurallara yer veriliyor.
Gökçer Tahincioğlu: Yargı haberciliği doğrudan insan yaşamına dokunuyor
Kitabı yayına hazırlayan Gökçer Tahincioğlu yargı haberciliğinin “doğrudan insan yaşamıyla ilgili” olmasından dolayı üzerinde titizlikle durulması gerektiğini söylüyor:
“Yaptığınız yanlış bir haber, bir kişinin damgalanmasına, zor durumda kalmasına, yaşamının değişmesine yol açabiliyor. O kişi yıllarca sizin yaptığınız hata nedeniyle bedel ödeyebilir. Bu yüzden teknik bilgi aslında zorunluluk.”
Yargı haberciliği yapan/yapmak isteyen gazeteciler için ise şu önerilerde bulunuyor:
“Temel hukuki bilgilere hakim olmak, sonrasında bunu geliştirmek, uzman hukukçularla sürekli çalışmak ve dosyaları çok yakından takip etmek, belge belge okumak olmazsa olmazlar. Düzenli duruşma takibi, fikri takip de bu alanda zaten yapılması gerekenler. Tüm bu süreçlere hakim muhabirler zaten çok kaliteli haberler yapıyorlar.”
Murat Bayram: Türkiye’de bu konuda atılmış ilk adım
Haberde Yargı Elkitabının Kürtçe çevirisi de Türkçe ile eş zamanlı olarak yayınlandı. Çevirmenlerinden Murat Bayram bunun “Türkiye’de bir ilk” olduğunu belirtiyor:
“Kürtlerin bir devlet yapısı olmadığı için hukuk ile ilgili terminolojisi de Türkçeden besleniyor. Bu diğer ülkelerdeki Kürtler için de geçerli: İran’da Farsçadan, Suriye’de Arapçadan… Kürt gazeteciler de bunları haberleştirirken çevirisini yaptıkları ülkenin dilinden almak zorunda kalıyor. Bu konuda hazırlanmış sözlükler var ancak oldukça kısıtlı. Gazetecilerin haberleri Kürtçe yazarken faydalanabilecekleri gazeteciler için hazırlanmış bir rehberleri yok. Bu açıdan bu elkitabı Türkiye’de bu konuda atılmış ilk adım.”
Ferid Demirel: Büyük bir boşluğu dolduracağına inanıyorum
Çevirmenlerinden Ferid Demirel ise “İlk defa Kürtçe olarak böyle bir elkitabının yayınlanmasının Kürtçe gazetecilik yapanlar açısından oldukça önemli” olduğunu belirtiyor:
“Özellikle son yıllarda Türkiye’de yargı alanında hareketlilik gözleniyor, büyük sayıda davalar açılıyor. Bu da toplumun genelini etkilediği kadar basını da doğrudan etkiliyor. Bu kitabın büyük bir boşluğu dolduracağını düşünüyorum.”
Şengün Kılıç Hristidis hakkındaGazeteci/Yazar. Gazeteciliğe 1986 yılında başladı. Çeşitli gazete, dergi, radyo ve televizyonlarda muhabirlik, editörlük ve haber müdürlüğü yaptı. Biz ve Onlar/Türkiye’de Etnik Ayrımcılık (1992, Metis Yayınları), Beyaz Bir Düş (2004, Epsilon Yayınları), Sinemada Ulusal Tavır/Halit Refiğ Kitabı (2006, İş Kültür Yayınları), Erozyon Dede, Hayrettin Karaca Kitabı (2008, İş Kültür Yayınları), CHP’li Yıllar 1946-1992 (2010, İş Kültür Yayınları), Hayatım Mücadeleyle Geçti/Kemal Kurdaş Kitabı (2010, İş Kültür Yayınları), Çayın 90 Yılı (2014, ÇAYKUR) adlı kitapları yayımlandı. 1963, Erzincan doğumlu. Gazi Üniversitesi mezunu. Hacettepe Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Opera Anasanat Dalı’na devam etti. |
(EÜ/EKN)