IHR

“Güvenlik güçleri, İran’ın yenilgisine sevinen bir kişiyi öldürdü”

Oslo merkezli İran İnsan Hakları örgütü, İran futbol milli takımının Katar’daki FIFA Dünya Kupası’nda ABD’ye yenilmesi sonrası sevinç gösterisinde bulunan Mehran Samak’ın güvenlik güçlerince başından vurularak öldürüldüğünü açıkladı.

İstanbul

“Güvenlik güçleri, İran’ın yenilgisine sevinen bir kişiyi öldürdü”

* Fotoğraf: Sosyal medya

İran'da "ahlak polisi" tarafından gözaltına alınan 22 yaşındaki Jîna Mahsa Amini'nin hayatını kaybetmesiyle başlayan protestolar sürüyor.

Amini'nin ölümüyle başlayan hükümet karşıtı protestolar devam ederken, İran milli futbol takımının 29 Kasım'da ABD'ye karşı oynadığı maçı 1-0 kaybederek şampiyonadan elenmesi başta protestocular olmak üzere pek çok İranlı yurttaş tarafından sevinçle karşılandı.

İran İnsan Hakları (IHR) örgütünün açıklamasına göre, İran milli takımının yenilgisini kutlayan kişilerden 27 yaşındaki Mehran Samak, İran'daki güvenlik güçleri tarafından başından vurularak öldürüldü.

"Doğrudan hedef alınarak öldürüldü"

Norveç'in başkenti Oslo merkezli IHR, bugün (1 Aralık) erken saatlerde sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, şu bilgiyi paylaştı:

"Adı Mehran Samak'tı. Dün gece ülke çapında pek çok kişinin yaptığı gibi [İran] İslam Cumhuriyeti'nin FIFA 2022 Dünya Kupası'ndaki yenilgisini kutlamak için Bandar Anzali'de sokağa çıktığında güvenlik güçleri tarafından başından vuruldu. Sadece 27 yaşındaydı.

"Adli Tıp Kurumu, Mehran Samak'ın bedenini, kendilerini desteklemek için binanın dışında toplanan kalabalığa rağmen ailesine vermeyi reddediyor."

The Guardian gazetesinin IHR açıklamasına dayandırdığı haberine göre, Samak, İran'ın yenilgisini kutlamak için aracının kornasını çalmasının ardından "doğrudan hedef alınarak" öldürüldü.

"Hakikat bir gün ortaya çıkacak"

İran-ABD maçında oynayan isimlerden Bandar Anzalili orta saha oyuncusu Saeid Ezatolahi de Samak'ın ölümünün ardından sosyal medya hesabından bir mesaj paylaşarak Samak ile genç futbol takımında birlikte oynadıkları dönemden bir fotoğraflarını paylaştı:

Samak'ın "çocukluk arkadaşı" olduğunu söyleyen Ezatolahi, arkadaşının ölümünün nasıl gerçekleştiği hakkında herhangi bir yorum yapmazken, fotoğrafı paylaşırken, "Dün geceki yenilginin ardından ölüm haberin yüreğime ateş düşürdü... Bir gün maskeler düşecek ve hakikat ortaya çıkacak... Bunu hak etmedin. Milletimiz bunu hak etmedi" notunu ekledi.

"Diktatöre ölüm"

New York merkezli İran İnsan Hakları Merkezi (CHRI) de Samak'ın kutlamalar sırasında güvenlik güçlerince öldürüldüğünü duyurdu.

Samak için başkent Tahran'da düzenlenen cenaze töreninden görüntü paylaşan CHRI, "diktatöre ölüm" sloganlarının atıldığını yazdı.

IHR'nin son paylaştığı verilere göre, Amini'in 16 Eylül'deki ölümünün ardından başlayan protestolarda o günden bu yana güvenlik güçleri en az 448 kişiyi öldürdü. Bu kişilerin 60'ı 18 yaşın altındaki çocuklardı.

Ne olmuştu?

Doğu Kürdistan'ın Sakız kentinden başkent Tahran'a akrabalarını ziyarete gelen 22 yaşındaki Jîna Mahsa Amini, erkek kardeşinin kullandığı aracı durduran ahlâk polisince gözaltına alınmıştı. Kardeşine, nasihat edilip serbest bırakılacağı söylenerek götürülen genç kadının, gözaltına alındıktan iki saat sonra komaya girdiği ve kaldırıldığı hastanede öldüğü ortaya çıktı.

İran devlet televizyonu Amini'nin dövüldüğü iddialarını yalanlayarak, polisin genç kadını "nasihat etmek ve eğitmek" üzere karakola götürdüğünü ve orada kalp krizi geçirdiğini söyledi. Amini'nin akrabaları, kadının herhangi bir kalp rahatsızlığı olmadığını açıkladı.

Devlet televizyonu bir polis karakolunda Amini olduğu söylenen bir kadının oturduğu koltuktan bir yetkiliyle konuşmak üzere kalktıktan sonra yere düştüğünü gösteren güvenlik kamerası kayıtları yayınladı. Ancak, görüntülerden kadının Amini olduğu doğrulanamadı.

Amini'nin dövülerek öldürüldüğü yolunda sosyal medyada yayılan iddialarını reddeden Tahran emniyeti ise konuyla ilgili açıklamasında, "Ayrıntılı araştırmalara göre, Amini'nin araca alınması sonrasında ve tutulduğu karakolda fiziksel bir temas olduğunu" reddetti.

Ancak, İran'ın yarı resmi Fars haber ajansı, Amini'nin ahlâk polisince dövülmesi nedeniyle komaya girdiğini duyurdu.

VoA'nın haberine göre genç kadının karakolda ölümünü eleştiren sosyal medya yorumcuları arasında, sözünü sakınmamasıyla tanınan reformcu eski milletvekili Mahmud Sadıki, Ayetullah Ali Hamaney'i olayla ilgili kamuoyuna açıklama yapmaya çağırdı.