İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Semih Gemalmaz, DGM'lerin kaldırılmasına ilişkin Anayasa değişikliğinin henüz Cumhurbaşkanı tarafından onaylanmadığı için yürürlüğe girmediğini öncelikle vurguluyor.
Ancak DGM' lerin kuruluşuna ilişkin 143. maddenin iptalinin yürürlüğe girmesiyle DGM'lerde yargılanıp hüküm giymiş insanların durumuna ilişkin yeni bir düzenleme ihtiyacı doğabileceğini belirtiyor.
"Af gündeme gelebilir"
Prof. Dr. Semih Gemalmaz, DGM'lerde binlerce kişinin yargılanıp bazılarının cezalarını da çekip tamamladığına işaret ettikten sonra, "Anayasa değişikliği adil yargılanma bakımından DGM'lerin sorunlu olduğundan hareketle yapılmıştır. Meclis böyle bir yaklaşımı benimseyerek DGM'lerin kaldırılması yoluna gitmişse o zaman 'DGM'lerdeki yargılama adil yargılama şartlarını taşımıyordu, en azından cezaevinde olanlar için bir düzenleme öngörelim' diye bir mütalaada bulunursa bir başka düzenleme yapılabilir" diyor ve ekliyor:
"Asıl önemli olan şu: DGM 'lerin ihtisas mahkemesi olduğu savunuluyordu. Ama DGM'lerin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) 6. maddesine yani adil yargılamaya ilişkin maddesine ne kadar uyumlu olduğu birçok bağlamda tartışıldı; daha önce de bu mahkemelere askeri hakimlerin tayini gibi konularda yasa değişikliği yapıldı."
Dolayısıyla siyasi irade 20-30 senelik uzun bir deneyimden sonra bu mahkemelerin kaldırılmasına karar vermişse, Anayasa değişikliği yürürlüğe girdikten sonra Meclis madem DGM'ler sorunluydu kaldırıldı o zaman DGM'lerin doğurduğu sonuçları gidermek için bir düzenleme yapılmaz mı diyerek, DGM'de yargılanıp cezasını çekenler için bir düzenleme düşünebilir.
Bu düzenlemenin ne olacağı konusunda bir şey söylemek erken. Teknik bakımından bir obsiyon olarak yeniden yargılama düşünülebilir veya af gibi bir formül gündeme getirilebilir. Ancak konu kolayca çözümlenecek bir konu değil. (YS/BB)