* Fotoğraf: Anadolu Ajansı (AA)
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecit Tebbun ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, dün (25 Ağustos) Cezayir'de bir araya geldi.
Başkent Cezayir'deki Muradiye Sarayı'nda bir araya gelen liderler, görüşmenin ardından ortak bir basın toplantısı düzenledi.
Toplantıda konuşan Fransa Cumhurbaşkanı Macron, "Karmaşık ve acı dolu bir ortak tarihimiz var. Bu durum geleceğe bakmamızı engelledi. Ortak tarihçilerin yer alacağı sömürge dönemi arşivleri üzerinde çalışacak ortak bir komite kurulmasına karar verdik" dedi.
Macron'un üç gün sürmesi planlanan ziyareti, 2017 yılından bu yana Cezayir'e yaptığı ilk ziyaret olma özelliği taşıyor.
İki ülke arasındaki ilişkiler, Macron'un Ekim 2021'de Le Monde gazetesine verdiği demeçte Cezayir'e ilişkin sözleri sebebiyle gerilmişti.
Macron, Cezayir'de "askeri-siyasi bir sistemin hüküm sürdüğünü ve ülkenin resmi tarihinin tamamıyla yeniden yazıldığını, gerçeklere dayanmadığını ve Fransa'ya düşmanlık üzerine inşa edildiğini" söylemişti.
Cumhurbaşkanı Macron ayrıca "sömürge dönemi öncesi bir Cezayir ulusunun varlığından şüphe duyduğuna" ilişkin de konuşmuştu.
"Yapıcı görüşmeler"
Anadolu Ajansı'nın (AA) haberine göre, Macron'un Cezayir ziyareti Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun'un daveti üzerine gerçekleşti.
Euronews'ün aktardığına göre, Macron "ticari ilişkileri geliştirmek ve Fransa'nın sömürge yönetiminin mirası üzerindeki anlaşmazlıklara bağlı diplomatik gerginlikte yeni bir sayfa açmak umuduyla" Cezayir'e gitti.
Söz konusu ziyaret, Rusya'nın Ukrayna'yı işgaliyle başlayan ve 6 aydır devam eden savaş nedeniyle Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin enerji krizi yaşadığı ve Cezayir'in de enerji alanında İtalya'yı Avrupa'daki en büyük ortağı olarak tercih ettiği bir döneme denk geliyor.
Bu bağlamda gerçekleştirilen görüşmenin ardından yapılan ortak basın toplantısında konuşan Tebbun, Macron ile "ikili işbirliği konusunda birçok noktayı ele aldığını" belirterek "ilişkileri iki ülke arasında saygı ve çıkar dengesi ışığında geliştirmenin yollarını görüştüğünü" söyledi.
Tebbun, Macron ile "iki ülke arasındaki ilişkilerin özgünlüğünü ve derinliğini yansıtan her zamanki açık sözlülükle yapıcı görüşmeler yaptığını" belirtti.
"Geleceğe bakmak, sorumluluğumuz"
Fransa Cumhurbaşkanı Macron ise ziyaretinin ana hedeflerinden birinin ikili ilişkilerin geleceğine odaklanmak olduğunu kaydetti.
İki tarafın da ikili ilişkilerde yeni bir sayfa açma konusunda anlaştığını belirten Macron, özetle şöyle konuştu:
"Karmaşık ve acı dolu bir ortak tarihimiz var. Bu durum geleceğe bakmamızı engelledi. Ortak tarihçilerin yer alacağı sömürge dönemi arşivleri üzerinde çalışacak ortak bir komite kurulmasına karar verdik."
Hayatlar ve tarihleriyle ilgili olduğundan dolayı geçmişten kurtulmanın imkansız olduğunu dile getiren Macron, "Ancak kendimiz ve gençlerimiz için geleceğe bakmak da bizim sorumluluğumuzdur" dedi.
Ne olmuştu?Cezayir, 1830-1962 yılları arasında Fransa sömürgesi altındaydı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, iki ülke arasında son krize sebep olan 2021 tarihli demecinde şu ifadeleri kullanmıştı: "Cezayir'in bir ulus olarak inşası, izlenmesi gereken bir fenomendir. Fransız sömürgesinden önce Cezayir ulusu var mıydı? Soru bu. (Cezayir'de) Daha önce sömürgeler vardı. Türkiye'nin Cezayir'de oynadığı rolü ve kurduğu hakimiyeti tamamen unutturabilmesi beni büyüledi ve tek sömürgecinin biz olduğumuzu açıklamak, bu harika. Cezayirliler buna inanıyor." Bunun üzerine Cezayir Cumhurbaşkanlığı, yazılı bir açıklama yaparak Fransa'yı kınamış ve "Macron'un ifadeleri Fransız sömürgeciliğine karşı direnen 5 milyondan fazla şehidin anısına yönelik kabul edilemez bir hakarettir" demişti. Bunu izleyen dönemde ayrıca Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun, Cezayir'in Paris Büyükelçisi Davud'u istişare için ülkeye çağırmış, Cezayir'in hava sahası da Fransa askeri uçaklarına kapatılmıştı. İki ülke arasındaki yumuşama ise Macron'un Nisan 2022'de yeniden seçilmesinin ardından Tebbun'un kendisini tebrik etmesiyle başladı. Çözüm bekleyen tarihi sorunlarÖte yandan, Cezayir ve Fransa arasında çözülmeyi bekleyen tarihi sorunlar da bulunuyor. Fransa'nın vermeyi reddettiği Cezayir arşivi ve Paris'teki İnsan Müzesi'nde bulunan halk devrimi liderlerinin kafataslarının iadesi başta olmak üzere olağanüstü 4 tarihi dosya müzakere ediliyor. Anadolu Ajansı'nın (AA) Cezayir makamlarından aktardığına göre, üçüncü dosya Fransa'nın 1960 ve 1966 yılları arasında Cezayir çölünde gerçekleştirdiği nükleer denemelerin kurbanları için tazminat, dördüncü dosya ise Bağımsızlık Savaşı (1954-1962) sırasında kaybolan 2 bin 200 kişinin akıbetinin açıklığa kavuşturulmasıyla ilgili. Fransa, sömürgeciliğe karşı halk direnişinin sembol isimlerinden bazılarının kafataslarının 2020'de teslim edilmesi dışında Cezayir'in hiçbir talebine yanıt vermedi. |
(SD)
