Grafik: Yağmur Karagöz
Haberin Kürtçesi / İngilizcesi için tıklayın
bianet'in yerel ve ulusal gazetelerden, haber sitelerinden ve ajanslardan derlediği haberlere göre, erkekler 2019’un ilk ayında en az 23 kadını ve kadınların yanındaki dört erkeği öldürdü. Öldürülen kadınlardan biri İzmir'de trans kadın Hande Kader Şekerdi.
Erkekler, dört kadına tecavüz etti, beş kadını zorla seks işçiliğine zorladı, yedi kadını taciz etti. Erkekler, on kız çocuğuna cinsel istismarda bulundu ve en az 27 kadına şiddet uyguladı, yaraladı.
Erkeklerin Aralık 2018*’de işlediği iki kadın cinayeti de Ocak 2019’da basına yansıdı.
Ayrıca Ocak 2019’da dört kadın şüpheli bir şekilde öldü. Üç kadını öldüren failler belirlenemedi.
Erkekler, dört kadın ve bir çocuğu da öldürmeye teşebbüs etti. Öldürülen iki Afganistan göçmeni çocuğun da faili belirlenemedi.
Cinayet
Erkekler 2019’un ilk ayında en az 23 kadını ve kadınların yanında olan dört erkeği öldürdü.
Erkekler, Ocak 2018’de en az 13 kadın, iki çocuk ve cinayet anında kadınların yanında bulunan iki erkeği öldürmüştü.
Ocak 2019'da öldürülen kadınlardan, biri Azarbeycanlı, biri Suriyeli biri de Afganistan göçmeniydi. Ocak 2019’da İzmir'de trans kadınlardan birini öldüren kişi polisti.
Sakarya'da Alzheimer hastası M.H. (75) annesi Lütfiye Harbacı'yı (100) darp etti, darp sonucu düşen kadın hayatını kaybetti. M.H. gözaltına alındı. Toplumsal cinsiyet temelli olmadığı için bu cinayeti Ocak 2019 çetelesine dahil etmedik. Yıl sonundaki 2019 çetelesine dahil edeceğiz.
Erkeklerin öldürdüğü kadınlar
Ceren Damar, Emine Çakır, Esma Kurt, Esra A. Fatma Özdemir, Fatma Tangaz, Ganıra Cabbarova, Gül K., H.İ., Hande Buse Şeker, Hürü Açık, İbite Sem El K., Kader Erenuluğ, Kübra Olgun Şahin, Leyla Avcı, Menekşe Ay, Parwin M., Rabia Ezer, Rava Kallajo, Serpil Erdoğan, Sibel Dudaklı, Sibel G., Suzan Keleş.
Cinayetlerin işlendiği iller
Adana (2), Ankara (2), Bartın (1), Burdur (1), Bursa (1), Edirne (1), Hatay (1), İstanbul (2), İzmir (2), Kırşehir (1), Kocaeli (1), Kütahya (1), Malatya (2), Manisa (1), Mersin (1), Muğla (1), Osmaniye (1), Urfa (1).
Erkekler, kadınların dördünü "boşanmak/ayrılmak isteme", dördünü de "kıskançlık" bahanesi ile öldürdü. Kadınlardan biri "kopya çeken öğrencisini uyarması", biri "kızı boşanmak istediği" için, biri "babasına borcu olduğu", biri de "seks işçiliği yaptığı" iddiasıyla öldürüldü. Kadınlardan 11’inin öldürülme "gerekçesi" basına yansımadı.
Erkekler kadınlardan yedisini kampüs, otopark, bar, sokak gibi kamusal alanlarda, 16’sını da kendi evinde ya da ailesinin evinde öldürdü. En az iki "cinayet"te erkeklerin, öldürdükleri kadınların intihar ettiği süsü vermek istediği anlaşıldı.
Kadınları öldürülen erkeklerden sekizi kocası, ikisi sevgilisiydi. Kadınlardan dördünü kendi aile üyeleri öldürdü (Birini babası, birini oğlu, ikisini kardeşi). Kadınlardan üçünü eski kocası/sevgilisi öldürdü. Kadınlardan ikisini damadı, birini tanıdığı bir erkek, birini polis, birini de müşterisi öldürdü. Bir kadını öldüren erkeğin tanışıklık durumu basına yansımadı.
Erkekler 10 kadını av tüfeği/tabanca gibi ateşli silahlarla, dokuz kadını bıçakla öldürdü. Bir kadın işkence edilerek bir kadın da boğazı sıkılarak öldürüldü. İki kadının öldürülme biçimi basına yansımadı.
Cinayetlerden detaylar
Trans Hande Buse Şeker’i öldüren polis A.D. Şeker’in yanındaki trans arkadaşı N.Y.’yi de yaraladı.
Hatay’da Ramize Ezer’i öldüren erkeğin başka bir suçtan kesinleşmiş cezası vardı.
Edirne’de Kübra Olgun Şahin’i öldüren erkek kadına evlilikleri süresince (bir aylık evliydiler) işkence etti.
Hukuki Süreç Kadınları öldüren erkeklerden onu gözaltına alındı. Dört erkek tutuklandı, biri intihar etti, biri polise teslim oldu. İki fail erkek basına "kaçtı" ve "aranıyor" diye yansıdı. Faillerden beşinin hukuki durumu basına yansımadı. |
Tecavüz
Erkekler, 2019’un ilk ayında dört kadına tecavüz etti. Ocak 2018'de, erkekler, beş kadına tecavüz etmişti.
Erkeklerin, Ocak 2019'da tecavüz ettiği kadınlardan biri görme engelli, biri de trans kadındı.
Tecavüzlerin yaşandığı iller
Ardahan (1), İstanbul (1), Muğla (1), Trabzon (1).
Faillerden biri kadınların komşusu, biri arkadaşı, ikisi de tanımadığı erkekti. Tecavüzlerin üçü evde, biri parkta gerçekleşti.
Hukuki Süreç Fail erkeklerden biri tutuklandı, ikisi gözaltına alındı. Bir fail erkek hakkında hiçbir işlem yapılmadığı gibi şikayet için karakola giden transa, polisler, homofobik sözlü saldırı da gerçekleştirdi. |
Seks İşçiliğine Zorlama
Erkekler, Ocak’ta en az beş kadına zorla seks içliği yaptırmak istedi. Bu sayı 2018 Ocak ayında, dokuzdu. Kadınlardan en az ikisi 17 yaşının altındaydı, bir kadın da zihinsel engelliydi.
Kadınların seks işçiliğine zorlandığı iller
Adıyaman (1), Edirne (1), Samsun (2), Tekirdağ (1).
Hukuki Süreç Toplam altı failin altısı da tutuklandı. |
Taciz
2019’un ilk ayında erkekler, en az yedi kadını taciz etti. Geçen yıl aynı ay bu sayı 12 idi. Tacizlerden ikisi siber (kadınların görüntülerini kaydetti) tacizdi.
Taciz edilen kadınlardan dördü, fail erkeği tanımıyordu, bir vakada fail doktor, bir vakada da fail mağazaya gelen müşteriydi.
Tacizlerden ikisi siber, biri elle sarkıntılık, dördü ise sözlü taciz olarak gerçekleşti.
Erkeklerin kadınları taciz ettiği iller
Antalya (1), Bursa (1), İzmir (1), Samsun (1), Tekirdağ (2).
Hukuki Süreç Kadınları taciz eden toplam 10 fail erkek vardı. Fail erkeklerden beşi ifadesi alındıktan sonra serbest bırakıldı. Bir fail erkek de tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. Kadınları taciz eden dört erkek ise tutuklandı. |
Çocuk İstismarı
Ocak ayında, erkekler, 10 çocuğa cinsel istismarda bulundu. Çocuklardan biri Suriyeli göçmendi.
Kız çocuklarının dördünü tanımadığı erkekler, ikisini tanıdığı erkekler, birini okuduğu lisenin müdürü, birini üvey babası birini de arkadaşları taciz etti.
Erkeklerin kız çocuklarını taciz ettiği iller
Adana (1), Bursa (1), Hatay (1), İzmir (4), Kütahya (1), Malatya (1), Muğla (1).
Tacizlerden beşi, market, okul, sokak gibi kamusal alanlarda, biri araçta, biri evde, biri de metruk binada gerçekleşti.
Hukuki süreç Kız çocuklarına cinsel istismarda bulunan 13 fail erkek vardı. Bir kız çocuğunu taciz eden fail erkeği (üvey baba) karısı öldürdü. Faillerden, sekizi tutuklandı. Üç erkek gözaltına alındı, bir erkek de ifadesinin ardından serbest bırakıldı. |
Şiddet, Yaralama
Erkekler, en az 27 kadına şiddet uyguladı. Kadınlardan birden fazlası transtı. Bir kadın da Ukraynalı'ydı. Ayrıca, kadınların yanında olan en az iki erkek de yine erkeklerin uyguladığı şiddetle yaralandı.
Bir vakada şiddet başka bir şiddeti doğurdu (Tekirdağ'da M.Ş. karısı H.Ş.'yi (18) evde darp etti. Olaydan sonra H.Ş. evden ayrılarak ailesinin yanında yerleşti. H.Ş.'nin babası V.E. ve kardeşi T.E., M.Ş.'nin ailesinin evine gitti, çıkan kavgada V.E, damadı Mahsun Şengül'ü ve babası Ömer Şengül'ü tüfekle öldürdü. V.E. ve T.E. gözaltına alındı.)
Erkeklerin kadınlara şiddet uyguladığı iller
Ankara (2), Antalya (2), Balıkesir (1), Bursa (2), Diyarbakır (2), Edirne (2), Hatay (1), İstanbul (4), Kilis (2), Konya (2), Malatya (1), Maraş (1), Samsun (1), Tekirdağ (1), Tokat (1), Zonguldak (1).
Kadınlar kendilerine şiddet uygulayan dokuz erkeği tanımıyordu. Kadınlardan en az altısına kocası, dördünü sevgili veya nişanlısı şiddet uyguladı. Kadınlara şiddet uygulayanlar arasında en az üçü aile üyesiydi (Bir baba, iki kardeş).
Bir kadını kayınvalidesi, bir kadını da damadı darp etti. Translara şiddet uygulayanlardan biri bekçi, kadınlara şiddet uygulayanlardan biri de zorunlu askerdi.
Kadınlardan 14’ü evde, 13’ü de ormanlık alan, trafik, sokak gibi kamusal alanlarda darp edildi.
Erkeklerin şiddetlerine bahane ettikleri gerekçelerden basına yansıyanları şöyle: Üçünde kadınların boşanmak istemesi, birinde kızının boşanmak istemesi, birinde “Oğlum ders çalış” demesi, biri hesabı ödemesi, annesiyle görüştüğü için.
Erkeklerden biri uzaklaştırma kararı olmasına rağmen kadına şiddet uyguladı.
Hukuki süreç Kadınlara şiddet uygulayan en az 34 fail erkek basına yansıdı. Faillerden birini şiddet uyguladığı kadının babası, birini de şiddet uyguladığı kadın öldürdü. Sekiz erkek gözaltına alındı, sekizi hakkında soruşturma başlatıldı, üçü tutuklandı, biri adli kontrolle serbest bırakıldı. Biri serbest bırakıldı, birine de 40 gün hapis cezası verildi. Hapis cezası verilen erkek, şiddet uyguladığı kadının evini yakmaktan yargılanıyor. |
Açıklama bianet'in erkek şiddeti çetelesinde basına yansıyan ve sadece erkek şiddeti sonucu hayatını kaybeden kadınlara yer veriyoruz. Toplumsal cinsiyet temelli olmayan şiddet vakalarını ve cinayetleri çeteleye almıyoruz. Faili henüz belirlenememiş kadın cinayetleri ve şüpheli kadın ölümlerini sene boyunca aylık çetelelere not ediyoruz ancak başlıktaki sayıya eklemiyoruz. Sene sonunda, çetelelerde yer alan bu faili belirlenememiş cinayetler ve şüpheli ölümlerin akıbetini araştırarak, zaman içinde aydınlatılan vakaları eğer toplumsal cinsiyet temelli ise çeteleye ekliyoruz. Ruhsal bozuklukları olan kişilerin işledikleri cinayetleri de çeteleye almıyoruz (Şizofreni hastalarının işlediği cinayetler gibi).İntihar ve intihara teşebbüs vakalarını sadece kadın geçmişinde şiddet/ sistematik şiddete maruz kaldıysa çeteleye dahil ediyoruz. Bu intihar vakalarına ayrı bir kategoride yer veriyoruz ve başlığa taşıdığımız sayıya dahil etmiyoruz. Ayrıca kadının doğrudan hedef olmadığı toplu cinayet haberlerini de, eğer tartışmaya sebep olan konu toplumsal cinsiyet temelli değilse çeteleye dahil etmiyoruz.Çetelelerde yer alan meslek grupları, sadece şiddet olayının meslekle bağlantılı olduğu durumları kapsıyor. Örneğin, "Kadını, evinde, profesyonel asker olan kocası ateşli silahla öldürdü" gibi.Erkeklerin, çocuklara uyguladığı şiddeti de, şiddetin boyutlarının görünür olması açısından çeteleye ekliyoruz. |
* Düzce'de 18 Aralık 2018'de Ö.D. sevgilisi Dilek Dağdelen'i (34) öldürdü. Erkek cinayetten sonra intihar etti. Cinayet, Dilek Dağdelen'in cesedinin ormanlık alanda bulunmasıyla ortaya çıktı. Cinayetle ilgili soruşturma devam ediyor.
Edirne'de 14 Aralık 2018'de H.U.'nun kızı Didem Uslu'yu boğarak öldürdüğü ortaya çıktı. H.U.'nun cinayetten sonra cesedi parçalayarak ormanlık alana gömdüğü ifade edildi. H.U. ve kadının annesi S.U. tutuklandı. (EMK)
