Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) yılın ilk enflasyon verisini açıkladı. Tüketici fiyat endeksi, ocakta aylık bazda yüzde 5,03 olurken yıllık bazda yüzde 42,12 olarak ölçüldü. Aylık bazda enflasyon beklentisi yüzde 4,29’du.
Beklenti üstü gelen enflasyon asgari ücreti daha ilk aydan eritti. Buna göre 22 bin 104 TL olarak uygulanan asgari ücretin alım gücü yılın ilk ayında 1111 TL eridi ve 20 bin 992 TL’ye geriledi.
Yıllık bazda en az artış gösteren ana grup yüzde 23,14 ile ulaştırma, artışın en yüksek olduğu ana grup da yüzde 99,93 ile eğitim oldu.
Aylık bazda ise giyim ve ayakkabı yüzde -5,17 düştü. En yüksek artış da yüzde 23,57 ile sağlık grubunda ölçüldü.
Madde sepeti fiyat listesi yine yok
TÜİK, sonuncusunu 4 Nisan 2022’de yayımladığı madde sepeti fiyat listesini bu ayda da kamuoyuyla paylaşmadı.
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), TÜİK’i bu konuda dava etmiş, Ankara 6. İdare Mahkemesi de 31 Mart 2023 tarihli kararında bilgi edinme hakkı çerçevesinde DİSK’in TÜİK'ten istediği bilgilerin işçi konfederasyonunun görevi gereği elinde bulunması gereken bilgilerden olduğuna hükmetmişti. TÜİK temyiz davasını da kaybetmişti.
Madde sepeti listesinin yerine harcama grubu istatistikleri yayımlayan TÜİK’e göre endekste kapsanan 143 temel başlıktan 126 temel başlıkta artış gerçekleşti. 13 temel başlıkta değişim olmazken 4 temel başlığın endeksinde düşüş yaşandı.
ENAG’ın enflasyonu TÜİK’in iki katı
Öte yandan akademisyenlerin ve ekonomistlerin bir araya gelerek oluşturduğu Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) da kendi verilerini kamuoyuyla paylaştı.
ENAG’ın istatistiklerine göre Ocak’ta aylık enflasyon yüzde 8,22 artarken yıllık enflasyon yüzde 81,02 oldu.
ENAG'a göre, TÜİK alt grupları gösterge olarak alındığında en fazla yükseliş yüzde 20,06 ile giyim ayakkabı grubunda olurken onu yüzde 16,73 oranla eğlence kültür grubu takip etti. Ev eşyası grubunda ise enflasyon oranı yüzde 14,44 olarak gerçekleşti.
İTO da TÜİK’ten fazla açıkladı
Enflasyon rakamları için bir diğer öncü gösterge olan İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) İstanbul Tüketici Fiyat İndeksi verileri ise cumartesi günü yayımlanmıştı.
Eski sistemde soba ve kaset çalar gibi ürünlerle hesaplanan İstanbul enflasyonu, cep telefonu ve dijital platform abonelikleri gibi güncel harcamalar dahil edilerek yeniden hesaplanmış ve İstanbul Ticaret Odası'nın (İTO) yeni indeksi ocak ayında perakende fiyatların aylık yüzde 5,16, yıllık ise yüzde 48,40 artış gösterdiğini ortaya koymuştu.
Asgari ücret ilk aydan açlık sınırının altında kaldı
Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ) ‘geçim şartlarını’ ortaya koymak için her ay düzenli olarak yaptığı Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması’nın Ocak sonuçlarına göre;
Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapılması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 22 bin 131 TL,
Gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 72 bin 88 TL,
Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ de aylık 28 bin 756 TL.
(HA)
