AKP Grup Başkanı Abdullah Güler, TBMM'ye sunulan "Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi"nin detaylarını açıkladı.
"Ara zam sadece nefes aldırır, reel ücretteki kayıpları telafi etmez"
Teklife göre en düşük emekli aylığı 12.500 TL'ye yükseltilecek. 53 Maddelik kanun teklifi, vergi adaletinin güçlendirilmesi, kayıt dışılıkla mücadele, ithalatın azaltılması ve cezaların etkinliğinin artırılması gibi düzenlemeler içeriyor.
Yurt dışı çıkış harcı 500 Lira oldu
Güler, yurt dışına çıkış harcını 500 lira olarak belirlediklerini ve bu tutarın her yıl yeniden değerleme oranıyla artırılacağını belirtti.
Güler, Emeklilikte Yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi ile emekli olup aynı iş yerinde çalışanlar için uygulanan yüzde 5'lik Hazine desteğinin de sonlandırılacağını açıkladı.
Emekli olduktan sonra çalışanlar için verilen 5 puanlık prim teşviki kaldırılıyor
"Kısa vadeli sigorta kolları prim oranını yüzde 2'den yüzde 2,25'e çıkarıyoruz" diyen Güler, sosyal güvenlik mevzuatında düzenleme yaparak, 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı sayılanlardan, ilk defa yaşlılık veya emekli aylığı bağlananların, aynı iş yerinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya devam etmeleri halinde işverene sağlanan 5 puanlık sosyal güvenlik destek priminin Hazine tarafından ödenmesine ilişkin uygulamayı sonlandırdıklarını belirtti.
Güler, şunları söyledi:
"Teklifte, yeni vergi güvenlik müesseseleri de getiriyoruz. Bu kapsamda yurt içi asgari kurumlar vergisi uygulaması, aynı zamanda vergi güvenlik müessesesi olarak sistemde yer alacak. Ayrıca serbest meslek kazancı ve ticari kazanç yönünden gelir vergisi mükelleflerinin yılın belirli zamanlarında hasılatları tespit edilecek, beyanları ile tespit edilen hasılatları arasında uyumsuzluk olanlar izaha davet edilecek. Yine vergi güvenliğini sağlamak amacıyla ticari kazanç elde eden gelir vergisi mükellefleri ile kurumlar vergisi mükelleflerine yapılan bazı ödemelerden gelir ve kurumlar vergisi kesintisi yapılmasına imkan sağlıyoruz."
Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, 18 Temmuz Perşembe günü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşülecek.
Gazetecilerin sorularını yanıtladı
AKP Grup Başkanı Abdullah Güler, TBMM Başkanlığına sunulan Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ne ilişkin açıklamaların ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Kök aylığında bir düzenleme olup olmayacağı ve düzenlemeden ne kadar emeklinin etkileneceğine ilişkin soruya Güler, "Bu düzenlememiz toplamda şu anda mevcut 16 milyon 180 bin civarında olan toplam emekli sayımız içerisinde en düşük emekli aylığının 12 bin 500 liraya tamamlanması halinde 2024 yılı temmuz-aralık dönemi içerisinde etkilenecek emekli sayısı 3 milyon 703 bin 788 kişidir. Toplam bütçeye maliyeti de bu 6 aylık dönemde 33 milyar 200 milyon TL'dir" karşılığını verdi.
Güler, "Emekliler ilk maaşlarında 12 bin 500 TL mi alacaklar? Hesaplarına ne zaman yatırılacak?" sorusuna "Önce komisyon sonra Genel Kurulda kanunlaştıktan sonra da yürütme maddesi herhangi bir mağduriyet oluşturmayacak şekilde bu aydan itibaren olacak şekilde düzenlenecek" karşılığını verdi.
Bir gazetecinin, "Açlık sınırı şu anda 20 bin TL civarında bugüne kadar ödediği primlerle 12 bin 500 lira alan emekli yeni düzenlemeyle de 12 bin 500 lira almaya devam edecek. Burada bir adaletsizlik olmuyor mu?" sorusu üzerine Güler, "Bazı şeyleri çok çabuk unutuyoruz. Bütçemizin büyüklüğü belli. 2024 yılı bütçemiz, 11 trilyon 89 milyar TL. Bunun içerisinde 6 Şubat depremlerine yönelik bütçe karşılığı olarak yaklaşık 1 trilyon 100 milyarı ayırmış durumdayız" dedi.
Güler, seçimlerden önce 2,5 milyona yakın EYT'linin de emeklilik sistemine dahil olduğunu söyledi.
Kök maaşların değişip değişmediğine ilişkin de Güler, "Hayır değişmiyor. Eski uygulama nasılsa aynı. Eski uygulama 10 bin TL'ye nasıl tamamlanıyorsa şimdi de 12 bin 500 TL'ye tamamlanıyor. Yeni bir şey inşa etmiyoruz. Aynı uygulamayı devam ettiriyoruz" dedi.
Bazı veriler
DİSK-AR tarafından hazırlanan ve 23 Mart 2024’te kamuoyuyla paylaşılan “Avrupa’da ve Türkiye’de Emeklilerin Durumu” isimli araştırmadan özet bulgular şöyle:
- Türkiye’de ortalama emekli aylığı merkez Avrupa ülkelerinin 6’da biri: Ortalama emekli aylığı İspanya’da 1.417, Fransa’da 1.485, Almanya’da 1.552, İtalya’da 1.582, Belçika’da 1.717, Hollanda’da 2.003 avro iken Türkiye’de 237 avro!
- Avro cinsinden emekli aylığı Türkiye’de 2012 ve 2021 arasında yüzde 33,6 azaldı.
- Avrupa’da Türkiye’den daha düşük aylığına sahip ülke sayısı 2012’de 9 iken 2021’de 1’dir.
- Avrupa’da 2012’de Türkiye’den daha düşük yaşlılık aylığına sahip 11 ülke varken 2023’te yalnızca 2 ülke vardır.
- 2012’de 447 avro olan Türkiye’de ortalama yaşlılık aylığı, 2021’de yüzde 37,2 gerileyerek 281 avroya düştü.
- Emekli aylıklarına Türkiye’de Avrupa’nın yarısından daha az kaynak ayrılıyor: Emekli ödemelerinin GSYH’ye oranı AB-27 ortalamasında yüzde 9,5 iken Türkiye’de yüzde 4,1’dir.
- Türkiye’de aktif/pasif oranının çok düşük olduğu iddiası doğru değildir: 2021 itibarıyla Avrupa ülkelerinde aktif/pasif oranı ortalama 1,6 iken Türkiye’de bu oran 1,9’dur.
- 2002 yılında Türkiye’de ortalama emekli ve hak sahibi aylık ve geliri asgari ücretin yüzde 22 fazlası iken 2023’te yüzde 26 altına düştü.
- 2002’de ortalama emekli aylığının kişi başına GSYH’ye oranı yüzde 46,4 iken 2024’te yüzde 27,7’ye geriledi.
- 2002 yılında yüzde 36,6 olan çalışan veya iş arayan emeklilerin oranı Aralık 2023’te yüzde 55,3’e yükseldi.
- Bütçede emeklilerin payı düşüyor: 2008-2024 arasında SGK’ye yapılan bütçe transferlerinin oranı 5,2 puan azaldı.
- SGK’de emekliler için yeterince kaynak var: Prim gelirlerinin emekli aylıklarını ve sağlık ödemelerini karşılama oranı 2002’de yüzde 61 iken 2023’te yüzde 76,4’e yükseldi.
(EMK)
