Ekvador İçişleri Bakanlığı, geçen hafta kırsal alandaki bir çiftlikte 21,5 ton uyuşturucu ele geçirildiğini ve ardından ülke tarihindeki en büyük uyuşturucu imhasının gerçekleştiğini açıkladı.
In Sight Crime’ın haberine göre, ele geçirilen uyuşturucu, tüm dünyada bugüne kadar tek seferde ele geçirilen en büyük kokain miktarı oldu.
Bakanlık, uyuşturucunun uluslararası piyasa değerinin yaklaşık 1,1 milyar dolar olduğunu, uyuşturucunun tamamen imha edilmesinin 11 saati bulduğunu belirtti. Açıklamada, suç örgütlerine yönelik operasyonlarda 17 uzun namlulu silah ile 5 bin 400 merminin de ele geçirildiği ifade edildi.
Başkan adayı suikastından savcı cinayetine: Ekvador’da ne oluyor?
Ekvador Narkotikle Mücadele Ulusal Müdürü Wiliam Villarroel açıklamasında, el konulan uyuşturucunun birden fazla suç örgütüne ait olabileceğini, bu sebeple “uyuşturucu kaçakçılarının büyük darbe aldığını” söyledi.
.jpg)
Ekvador, nasıl “narko-devlet” oldu?
Ekvador ordusu, sosyal medya platformu X’ten yaptığı açıklamada, “Bu, dünya çapında uyuşturucu kaçakçılığının operasyonel, lojistik ve mali kapasitesinde güçlü bir zayıflamayı temsil ediyor” dedi.
Ne olmuştu?
In Sight Crime’a konuşan Ekvadorlu yetkililer, kokainin, Ekvador’un en önde gelen organize suç örgütlerinden biri olan Los Choneros’un bir grubu olan Fatales çetesine ait olduğuna inanıyor.
Ekvador’da yönettikleri hapishanede başlattıkları isyanın ardından örgütün lideri Fito lakaplı Jose Adolfo Macias Villamar, hapishaneden kaçtı. Çete üyeleri, canlı yayında TV stüdyosunu basıp gazetecileri ölümle tehdit etti, polisleri rehin aldı, bombalı saldırılar düzenledi. Ülkede 60 günlüğüne OHAL ilan edildi.
Yine InSight Crime araştırmasına göre, Macias (Fito), Meksika’nın Sinaloa karteli ve Kolombiya’daki Oliver Sinisterra Cephesi ile birlikte çalışan, Meksika ve ABD'ye deniz yoluyla uyuşturucu kaçakçılığıyla bağlantılı olan, Ekvador’un en korkulan çetelerinden biri olan Los Choneros’u yönetiyor.
Reuters, Fito’nun, 2011 yılında uyuşturucu kaçakçılığı ve cinayet gibi suçlardan 34 yıl hapis cezasına çarptırıldığını yazdı.
Hükümetten yapılan açıklamaya göre, son bir haftada 1534 çete üyesi gözaltına alındı, içlerinden 158’i tutuklandı. Polis ve askerin birlikte yürüttüğü operasyonlarda çatışma da çıktı, 5 çete üyesi ve 2 polis öldü. Güvenlik güçleri, 575 silah ile 478 el yapımı patlayıcıya el koydu.
Operasyonlarda bulunan uyuşturucu miktarı ise 5,6 tondan fazla.
Uzmanlar, çetelerin, güvenlik güçlerini uyuşturucu faaliyetlerinin engellenmesi çabalarından caydırmak için de bu denli yüksek şiddete başvurduğunu söylüyor.
Pandemiden bu yana kötüleşti
Reuters’ta konuyla ilgili yer alan analizde, Ekvador’da güvenliğin, ülkenin ekonomisine de zarar veren COVID-19 pandemisinden bu yana kötüleştiği belirtiliyor:
Hükümet, şiddet içeren ölümlerin sayısının 2023'te 8 bini aştığını, yani 2022 rakamının neredeyse iki katına çıktığını açıkladı. Geçen yıl yolsuzlukla mücadele eden başkan adayının suikasta kurban gitmesiyle şiddet, siyasi arenaya da sıçradı.
İktidar bu durumdan, Güney Amerika’nın birçok bölümünü istikrarsızlaştıran kokain kaçakçılığı çetelerini sorumlu tutuyor. Ekvador hapishanelerindeki çeteler de devletin zayıf kontrolünden yararlanarak güçlendi. Hapishanelerdeki şiddet giderek yaygınlaştı, çete savaşlarında yüzlerce kişi hayatını kaybetti.
Wahington Post’tan Matthew Bristow ve Stephan Kueffner’ın makalesine göre, Ekvador limanlarının ABD ve Avrupa'ya uyuşturucu sevkiyatında artan önemi, karteller kaçakçılık yollarının kontrolü için savaşırken, ülkedeki cinayet oranının son beş yılda yüzde 300'den fazla artmasına neden oldu.
El Pais’ten F. Manetto da Meksikalı suç örgütleri bölge savaşı başlattığından beri, Ekvador’un derin bir güvenlik krizine boğulduğunu yazdı: “COVID-19 salgını sırasında kötüleşen durum, büyük ölçüde Meksika kartelleri arasındaki uyuşturucu kaçakçılığı rotalarına ilişkin anlaşmazlıktan kaynaklandı.”
Ülkedeki üç büyük çete, Los Lobos, Tiguerones and Chone Killers aynı zamanda Jalisco New Generation Cartel’in Ekvadordaki “lojistik operasyonlarını” yürütüyor.
Durumdan kazançlı çıkan ise ABD’li silah şirketleri oldu: Devlet Başkanı, son olarak ABD’den orduları için 200 milyon dolarlık silah aldıklarını açıkladı.
Kokain üretimi ve trafiği: Kolombiya, Peru, Bolivya
BM Uluslararası Uyuşturucu ve Suç Ofisi'nin (UNODC), 2023 Dünya Uyuşturucu Raporu’nda, dünyada, hem kokain arzında hem de talebinde belirgin artışın yaşandığına, bu durumun muhtemelen geleneksel sınırların ötesinde yeni pazarların gelişimini teşvik edeceğine dikkat çekildi.
Raporda, kokainin elde edildiği koka ağacının 315,5 hektarlık bir alanda ekildiği, 2021’de 2 bin 304 ton gibi rekor seviyede kokain üretimi yapıldığı bilgisi yer aldı.
Küresel kokain pazarı ABD’nin yanı sıra Batı ve Orta Avrupa'da yoğunlaşmaya devam ediyor ancak Afrika, Asya ve Güneydoğu Avrupa'daki gelişmekte olan ülkelerde de hızlı şekilde yayılıyor.
Küresel yasa dışı afyon üretiminin büyük kısmı, başta Afganistan olmak üzere sınırlı sayıda ülkede yapılıyor. 2022'de 7 bin 800 ton olan küresel üretimin yüzde 80'i, yani 6 bin 200 tonu Afganistan’da üretildi. Afganistan’ı 795 ton ile Myanmar ve 504 tonla da Meksika izliyor.
Dünya genelinde afyonun yüzde 95’i Afganistan, Myanmar ve Meksika’da üretiliyor; koka ağacı ise Kolombiya, Peru ve Bolivya’da ekiliyor.
(AS)
