Dersim Katliamı bir kez daha gündeme oturmuşken konuyla ilgili bilgi edinmek ya da çalışma yapmak isteyenler için Türkçede yayımlanmış eserlerden bir derleme yaptık.
42 kitap, iki tez, beş ansiklopedinin ilgili maddeleri ve önemli belgeleri barındıran birkaç arşivin ismini içeren derleme hiçbir şekilde eksiksiz olduğu iddiasında değil. Aksine, Cumhuriyet tarihinin üzerine en fazla çalışılan, yazılan konularından biri olarak Dersim Katliamı'na dair başka çalışmaların olduğu küçük bir çabayla kolayca anlaşılabilir. Ne var ki bu küçük çaba esnasında bile listede yer alan eserlerin önemini anlamak mümkün. İlginç olan, başlangıcı 1937'ye tarihlenen Dersim olayları üzerine listelenen kitapların en eskisinin bile, Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Resmi Yayınları'ndan çıkan Türkiye Cumhuriyetinde ayaklanmalar (1924-1939) ile Sabiha Gökçen/Atatürk'ün izinde bir ömür böyle geçti dışında, 1992'de yayınlanmış olması...
Ayrıca ismi zikredilen çalışmaların büyük çoğunluğunun doğrudan Dersim Katliamı'nı merkezine alan eserler olduğu unutulmamalı. Dersim Katliamı'nı da içeren ancak sadece onun üzerine yapılmamış birçok değerli çalışma burada yer almıyor. Kapsamı daha geniş olmakla birlikte konuyla bağlantısı net olan, kimi belge niteliğinde az sayıda eser ise listede istisnai nitelikte bulunuyor.
Kitaplar
Akbulut Yılmaz, Dersim Dikeni, Cumartezleri Yayınları, 2011
Akekmekçi Tuba, Dersim Harekatı ve Cumhuriyet Bürokrasisi 1936-1950, Tarih Vakfı Yayınları, 2011
Akgül Suat, Yakın Tarihimizde Dersim İsyanları ve Gerçekler, Boğaziçi Yayınevi, 1992
Akgül Suat, Amerikan ve İngiliz Raporları Işında Dersim, Yaba, 2004.
Akyürekli Mahmut, Dersim Kürt Tedibi 1937-1938, Kitap Yayınevi, İstanbul, 2011
Algör İlhami, Ma Sekerdo Kardaş - N'etmişiz Kardaş : Dersim 38 Tanıklıkları, Doğan Kitap, 2010
Aslan Şükrü, Herkesin Bildiği Sır: Dersim, İletişim Yayınları, 2010
Aybars Ergün, İstiklal Mahkemeleri, 1920-1923/1923-1927, Zeus Yayınları, 2006
Aygün Hüseyin, Dersim 1938 ve Zorunlu İskân, Dipnot Yayınları, 2009
Aygün Hüseyin, Dersim 1938 Resmiyet ve Hakikat, Dipnot Yayınları, 2010
Baykara Barbaros, Dersim 1937, Akyar Yayınları, 1975
Baykara Barbaros, Tunceli (Dersim) 1938, Akyar Yayınları, 1975
Beşikçi İsmail, Tunceli Kanunu (1935) ve Dersim Jenosidi, Yurt Kitap, 1992
Bulut Faik, Dersim Raporları, Evrensel Yayınları, 1992.
Çalışlar İzzeddin, Dersim Raporu, İletişim Yayınları, 2010
Çem Munzur, Tanıkların Diliyle Dersim 1938, Peri Yayınları, 1999
Çetin Mehmet, Yas Kitabı: Dersim 38'i Yazdılar, Sur Yayınevi, 2010
Danık Ertuğrul, Dersim (Tunceli) Bibliyografyası, Kebikeç Yayınları, 1996. Demir Hasan, Dersim'den Tunceli'ye 38 Katliamı Tanıklıkları, Tarih Vakfı Yayınları, 2011
Dersimi Mehmet Nuri, Kürdistan Tarihinde Dersim, Doz Yayınları, İstanbul, 2004
Dersimi Mehmet Nuri, Hatırat, Doz Yayınları, 1997
Genelkurmay Belgelerinde Kürt İsyanları 2: Pülümür-Dersim İsyan ve Harekatları Alınan Dersler, Kaynak Yayınları, 2011
Günel Necmi, Dersim İsyanı, Paraf Yayınları, 2011
Hakan Sinan, Osmanlı Arşiv Belgelerinde Kürtler ve Kürt Direnişleri, Doz Yayınları, 2007
Hallı Reşat (albay), Türkiye Cumhuriyetinde ayaklanmalar (1924-1938), Genelkurmay Harp dairesi Yayınları, Ankara, 1972
Jandarma Genel Komutanlığı, Dersim Raporu, Kaynak Yayınları, 2000
Karataş Haydar, Gece Kelebeği, İletişim Yayınları, 2010
Kalman Mehmet, Belge ve Tanıklarıyla Dersim Direnişleri, Nujen Yayınları, 1995
Kaya Ali, Dersim Yazıları, Can Yayınlan, 2002
Kaya Ali, Tunceli (Dersim) Kültürü, Can Yayınları, İstanbul, 2004
Opuz Sinan, Dersim Gerçeği, Senfoni Yayınevi, 2002
Öztürk Saygı, İsmet Paşa'nın Kürt Raporu, Doğan Kitap, 2008
Sılan Necmeddin Sahir, Doğu Anadolu'da Toplumsal Mühendislik (Dersim-Sason 1934-1946), Tarih Vakfı Yurt Yayınları / Necmeddin Sahir Sılan Arşivi, 2010
Solgun Cafer, Dersim Dersim, Timaş Yayınevi, 2010
Taş Cemal, Dağların Kayıp Anahtarı - Dersim 1938 Anlatıları, İletişim Yayınları, İstanbul, 2010
Telli Ozan, Dersim Destanı, El Yayınevi, 2006
Uğurlu Nurer, Kürt Milliyetçiliği : Dersim 1937 Seyit Rıza İsyanı, Tarih Vakfı Yayınları, 2011
Uluğ Naşit Hakkı, Derebeyi ve Dersim, Kaynak Yayınları, 2009
Verel Oktay (anıları kaleme alan), Sabiha Gökçen/ Atatürk'ün izinde bir ömür böyle geçti, Türk Hava Kurumu, 1981
Yıldız Celal, Dersim sile Geldi (1938'in Çocukları Konuştu), Su Yayınevi, 2010
Zelyut Rıza, Dersim İsyanları ve Seyit Rıza Gerçeği, Kripto Yayınevi, 2010
Belgeler
T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Cumhuriyet Arşivi
T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi
A.Ü. Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Arşivi
TBMM Arşivi
Tezler
AKSIN Ahmet, XIX. Yüzyılda Harput (1833-1876), Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Elazığ, 1995
DOĞAN Sadık, Keban ve Baskil İlçelerinde Meskûn Aşiret ve Kabileler, Fırat Üniversitesi, Yayınlanmamış Bitirme Tezi, Elazığ, 1984
Ansiklopediler
Türk Ansiklopedisi, Dersim Maddesi C.13, syf. 109, MEB Yayınları Ankara, 1966
Türk Ansiklopedisi, Dersim Maddesi C.31, syf. 495, MEB Yayınları Ankara, 1982
Türk Ansiklopedisi, "Kalan" Maddesi, C.21, syf. 129, MEB Yayınları Ankara, 1974
Türk Parlamento Tarihi, III. Cilt, Milli Mücadele, TBMM. I. Dönem 1919-1923, TBMM Vakfı, Ankara, 1993
İslam Ansiklopedisi; "Kürtler" Maddesi C.6 syf. 791 - S. 1089, MEB Yayınları, Ankara 1977 (YY)
* Fotoğraflar: Hasan Saltık Arşivi
