Makine Mühendisleri Odası'nın (MMO) "İş sağlığı ve güvenliği haftası" dolayısıyla hazırladığı "İş Sağlığı ve Güvenliği Oda Raporu"nu açıklayan Yönetim Kurulu Sekreteri Ali Ekber Çakar, günde 6 bin kişinin çalışma koşullarından kaynaklı öldüğünü vurguladı, Oda'nın taleplerini sıraladı:
"İş yasası yeniden düzenlensin, kadın işçilik üzerindeki olumsuz uygulamalar kaldırılsın, çocuk emeği sömürüsü ortadan kaldırılsın, güvence tüm işyerlerini kapsasın."
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) rakamlarına göre dünyada her yıl 270 milyon iş kazasının gerçekleştiğini ve yaklaşık 2 milyon 200 bin insanını iş kazaları ve meslek hastalıkları nedeniyle yaşamını yitirdiğini belirten Çakar açıklamasını şöyle sürdürdü:
"Yıllık toplamda 350 bin kişi iş kazası, 1 milyon 700 bin kişi ise meslek hastalıklarından dolayı yaşamını yitiriyor. Her yıl 160 milyon insanda çalışmadan kaynaklı meslek hastalığı meydana geliyor."
"Tuzla ve Davutpaşa her şeyi özetliyor"
Çakar, Türkiye’de iş güvenliği açısından ortaya çıkan sorunları şöyle sıraladı:
"Özelleştirme, sendikasızlaştırma, taşeronlaştırma, çalışma yaşamına yaklaşım, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin düzenlemelerin yetersizliği, 4857 sayılı İş Yasasının gerekli denetimleri esnetmesi, mühendislik ve hekimlik uygulamalarına ilişkin yasal eksikler, kayıt dışı istihdam, kadın ve çocuk emeği sömürüsü ve Türkiye’de sanayileşmenin gelişimindeki özgünlüklerden kaynaklanıyor."
İstanbul Davutpaşa’da bir iş merkezinde gerçekleşen yangın ve patlama ile Tuzla tersanelerindeki ölümleri hatırlatan Çakar, iki örneğin Türkiye’deki iş güvenliği politikalarının ne durumda olduğunun "aynası" olduğunu söyledi.
İş yasası kimi içer(m)iyor?
Çakar, Türkiye’de İş Yasası’nın tarım sektörünün tamamını, hizmet sektörünün bir bölümünü ve KOBİ’lerin büyük bir bölümünü kapsamadığına da dikkat çekti.
Çakar, en yüksek iş kazası oranının, toplam işyeri sayısının yüzde 98’ini oluşturan ve İSGK, İşyeri Hekimi, İş Güvenliği Uzmanı, İşyeri Hemşiresi veya Sağlık Memuru bulundurma gibi zorunlulukların bulunmadığı KOBİ’lerde görüldüğünü dile getirdi. İşyerlerininse ancak yüzde 5'e yakını müfettişlerce denetleniyor.
Sosyal Sigortalar Kurumu verilerine göre Türkiye’deki iş kazalarına ilişkin bazı veriler:
- 2006'da 79 bin 27 iş kazası gerçekleşmiş, bin 601 çalışan yaşamını yitirmiş, 2 bin 267 kişi sürekli iş göremez duruma düşmüş, 574 kişi meslek hastalığına yakalanmış.
- İş kazasının en yüksek olduğu saat, çalışma diliminin ilk saatlerine denk geliyor.
- En fazla kaza yaşanan sektör toplam iş kazalarının yüzde 14’ünü oluşturan "metalden eşya imalatı" sektörü. Onu inşaat sektörü ve kömür madenciliği izliyor.
- En fazla ölüm yaşanan sektör yüzde 32’lik bir oranla "bilinmeyen" bir kategori. Onu inşaat ve nakliyat sektörü izliyor.
- Verilere göre, her 6 dakikada bir iş kazası oluyor, her gün en az 4 çalışan ölüyor.
- En fazla kaza yaşanan İstanbul’u İzmir ve Bursa takip ediyor. Ölümlü iş kazalarında da İstanbul yine ilk sırada.
- Kadınların en fazla iş kazası geçirdikleri sektör ise dokuma sanayi. Giyecek ve dokuma eşya sanayinde kadınların geçirdiği iş kazası sayısı erkeklerin geçirdiği iş kazası sayısının 10 katına denk geliyor. (BT/GG)
