Cezaevlerinde “ayakkabı çıkarma” dayatması sürüyor

Birçok yüksek güvenlikli cezaevinde uzun zamandır uygulanan “ayakkabı çıkartma” dayatması, Edirne F Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutuklu bulunan eski HDP Eş Genel Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın da maruz bırakılmasıyla yeniden gündeme gelmişti.

Demirtaş’ın avukatı Ramazan Demir, avukat görüşü öncesi ve sonrası müvekkiline ayakkabı çıkarma uygulamasının dayatıldığını 13 Mart’ta duyurdu. Uygulamayı zorbalık olarak niteleyen Demirtaş’ın bu nedenle avukat görüşlerine çıkmayacağı bildirildi.

Olayın kamuoyuna yansımasının ardından Demirtaş’ın avukatları ve DEM Parti, Adalet Bakanlığıyla görüştü, olaydan bir gün sonra uygulamadan vazgeçildiği duyuruldu.

Ancak, uygulama farklı cezaevlerinde devam ediyor. Onlardan biri de Bakırköy Cezaevi.

Hem ayakkabısı hem çorabı çıkartıldı

Bakırköy Kadın Kapalı Cezaevi’ndeki yedi yıllık mahpus Dilan Saruhan, kaleme aldığı bir mektupla yaşadıklarını anlattı.

Saruhan mektubunda, “Bu durum Edirne’den Ardahan’a birçok cezaevinde yaşanırken, Selahattin Demirtaş’la beraber az da olsa gündemde yer buldu. Birkaç gün sonra bu uygulama Edirne’de kaldırılırken, henüz Ardahan’a varmadan, İstanbul’da yarı yolda kaldı. Oysa bizler Edirne’den Ardahan’a Anayasa önünde eşittik. Kanun ise hepimiz için her yerde aynıydı” dedi.

Saruhan 29 Mart’ta elimize ulaşan mektubunda, avukat görüşünden önceki gün merdivenlerden düştüğünü, bu nedenle cezaevi reviri tarafından hastaneye götürüldüğünü ve cezaevi idaresinin bundan haberdar olduğunu, buna rağmen bir gün sonraki avukat görüşünden sonra üst aramasının yanı sıra ayakkabılarının zorla çıkarttırıldığını şu sözlerle anlattı:

“Avukat görüşünden hemen sonra üstüm elle arandıktan sonra görevli memur benden ayakkabılarımı çıkarmamı istedi. Bunca zaman yaptığım avukat görüşmelerinden sonra sadece üstüm aranmıştı. Böyle bir şey hiç yaşamamıştım. Elbette nedenini sordum. ‘Mevzuat böyle’ cevabını aldım. Mevzuatı görmek istediğimi söyledim. Elbette ki yıllardır sorduğumuz ve göremediğimiz her mevzuat gibi bunu da göremedik. Bu yüzden ayakkabılarımı çıkarmayı reddettim.

“Neticede çektiğim onca bedensel ağrıya rağmen üstümün aranmasına karşı koymadım. Kimseyi zora sokmadım. İş böyle olunca idare baş memuru ve bir ekip infaz memuru bir dakika içinde yanımda bitiverdi. ‘Sevgili cezaevi idaresi keşke bu hızını, çabukluğunu, yazdığımız dilekçelere, itiraz ve taleplere de gösterse’ dedi iç sesim.

“Gelen baş memura da mevzuatı sordum. Cevap aynıydı. Hatta bu sefer daha sertti: ‘Ayakkabını çıkar, bak çıkarmazsan biz çıkarırız’ diye tepki verdi. Kararım netti. Nedenini bilmeden neden ayakkabılarımı çıkarayım ki? Baş memur merdivenlerden düştüğümü bildiği, topalladığımı gördüğü halde hemencecik yanındaki memura ayakkabılarımı çıkartma talimatı verdi. Genç memur ayakkabılarımı, zorlayarak, canımı acıtarak ayağımdan çıkarıverdi. Baş memur için bu da yetmedi ama. ‘Çorabını da çıkar’ talimatıyla ayaklarım çırılçıplak kaldı.”

Çıplak ayakla metrelerce yürütüldü

Bu dayatmaların ardından kendisine verilen çorap ve ayakkabılarını giyme talimatını reddettiğini, uygulamayı protesto ettiği için çıplak ayakla kaldığını belirten Saruhan, mektubunun devamında yaşadıklarını şöyle aktardı:

“Sonuç olarak yaşanan bu ayakkabı krizinde benden memurun (ağır) yürüyüş temposuna ayak uydurmam istendi. Çıplak ayaklarla iki kat yukarı çıkıp, boydan boya uzun bir koridoru geçtikten sonra koğuşa vardım. Ertesi gün böbrek ağrısından yataktan kalkamadım.

“Anladım ki, iktidarın tiksinti veren yaratıcılığı şimdi de ayakkabılarımıza, çoraplarımıza musallat olmuş durumda. Bir yerde bir uygulama kalkıp, diğer yerlerde devam ediyorsa bu eşitlik değildir. Eğer her yerde kalkıp bir yerde devam ediyorsa bu keyfiyettir, zevk almadır, kötülüktür.”

(BA/AS)