Tarihi Malazgirt ilçesi ve verimli Muş Ovasıyla bilinen Muş adının tam olarak nereden geldiği bilinmese de adıyla ilgili birkaç rivayet var. Bir rivayete göre; Muş, adını şehre gelen İbrani kabilesinden biri tarafından alıyor. 1914 Bitlis Vilayet Salnamesinde (Yıllık) Muş adı İbranice “Sulak verimli otlak” anlamına gelen “Muşa” kelimesinden alıyor. Başka bir rivayete göre ise; Asur kaynaklarında adı geçen Yukarı Dicle Vadisine yerleştikleri bilinen Muşkiler’den geliyor. Dini bir rivayete göre ise; Muş’un Hz. Nuh’un oğlu Yusuf’un torunu Muş oğullarınca kurulduğu rivayet edilmekte. İlk Türkçe sözlük olan Kaşgarlı Mahmud’un Divan-ı Lügat-i Türk adlı eserinde yer alan bir deyime göre de Muş’un kedi manasına geldiği görülüyor:
“Öldeçi sıçgan muş ayakı kaşır" (Ölecek sıçan kedi aşağı kaşır)
Kürtçe’de Mûş olarak ifade edilen ve Farsça kökenli olan kelime, Osmanlıca lügatte ise; fare olarak karşımıza çıkıyor. Bazılarının şehrin adını fareden aldığı iddiası da Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’ne dayandırılıyor. Rivayete göre; Süphan Dağı’nda mahpus kalan 7 başlı ejder o dönem Nemrutluları yiyerek Allah’ın emriyle mağarada mahpus kalmıştır. Allah, büyük bir fare hasıl eder ve şehirde kalan diğer Nemrutları yedirerek Muş halkını helak eder. Bu sebeple Muş Ovası’nda pek fareye rastlanmadığı ileri sürülür.
Görüldüğü gibi şehrin adı ile ilgili birçok rivayet var. Bu renkli rivayetler günümüz Muş’unu da renkli kılmış. 2017 yılı verilerine göre 404 bin 544 nüfusu bulunan kentte, Türk, Kürt, Alevi, Arap, Zaza ve Çerkesler ikamet ediyor. Nüfusun 205 bin 658’ini erkek, 198 bin 886’sını da kadınlar oluşturuyor.
“Sadece seçimlerde hatırlanıyoruz”
Muş yüksek ve dağlı bir yöre. İl alanının yüzde 34,9'nü kaplayan dağlar, Güney Doğu Torosların uzantıları.
“Burası Muş'tur yolu yokuştur. Giden gelmiyor acep ne iştir” şarkı sözleri ne kadar tanıdık olsa da şarkının orijinali Yemen Türküsü. Nitekim seçmenler de “Burası sadece seçimde Muş, seçilen gelmiyor” diyerek politikacıların kendilerini daha çok seçim zamanında hatırladığından yakınıyor.
"Huzur, barış ve refah istiyoruz"
Genç seçmen Hüseyin Altun önemli bir seçime gidildiğini söyleyerek şunları aktarıyor:
“İnşallah seçimler sonrası kim kazanırsa kazansın huzur, barış ve refah istiyoruz. Gençler olarak en büyük isteğimiz ise Muş’un sadece seçimlerde hatırlanması değil. Muş sadece seçimlerde Muş olmasın. Giden gelsin, sorsun. Muş Ovası var, değerlendirilsin, burası en çok göç veren iller arasında ilk sıralarda yer alıyor. Fabrikalar açılsın. Birçok ilde çeşitli projeler hayata geçerken burası sadece seçim dönemlerinde hatırlanıyor. Özellikle gençler ve kadınların önemsenip, ön plana alınması daha kıymetli olacaktır diye düşünüyorum.”
Muş’un 5 ilçesi bulunuyor: Bu ilçelerden; Bulanık, Malazgirt, Varto ve Korkut’ta HDP’nin oy üstünlüğü bulunurken Hasköy ilçesinde AKP’nin daha fazla oy aldığı görülüyor.
Önceki Seçimler2014 yerel seçimlerinde AKP'li Feyat Asya yüzde 48,5 oranında oy alarak belediye başkanı seçilmişti. 7 Haziran 2015 seçimlerinde HDP yüzde 71,32 (137 bin 878) AKP yüzde 24,28 (46 bin 940) MHP yüzde 1,87 (3 bin 606) CHP yüzde 1,09 (2 bin 110) oy oranı elde edebilmiş ve HDP 2, AKP ise 1 vekil çıkartmıştı. 1 Kasım 2015 seçimlerinde ise HDP yüzde 61,8 (112 bin 726) AKP yüzde 33,9 (61 bin 768) CHP yüzde 1,3 (2 bin 419) MHP ise yüzde 1,3 (2 bin 350) oranında oy almış ve sandalye dağılımı değişmemişti. 16 Nisan 2017 referandumunda yüzde 50,5 Evet, yüzde 49,4 Hayır oyunun çıktığı Muş'ta katılım oranı ise yüzde 78,95'te kalmıştı. HDP milletvekili Burcu Çelik Özkan referandum sonrasında tutuklanmıştı. Bir diğer HDP'li vekil Ahmet Yıldırım'ın da kesinleşmiş hapis cezası dolayısıyla milletvekilliği düşürülmüştü. |
“Başın düşerse dara Erkan Kemaloğlu’nu ara”
Kentte, İYİ Parti de sürpriz peşinde. Önceki dönemlerde milletvekilliği yapan ve ciddi bir oy alacağı ileri sürülen İYİ Parti’nin birinci sıra adayı Erkan Kemaloğlu’nun adını 135 kilometrelik Malazgirt-Muş karayolu güzergahının birçok noktasında görmek mümkün.
“Başın Düşerse Dara Erkan Kemaloğlu’nu Ara: 05388494949” yazısı yıllardır yol kenarındaki duvarlarda yerini koruyor. Kemaloğlu’nun seçim kampanyası ise şöyle: “Ben ayrım yapmam, ihale ile işim olmaz. Referansım Muş halkıdır, onlar beni İYİ tanır.”
STK’larda sağlık ve istihdam beklentisi öne çıkıyor
STK’lar ise bazı yatırımların oya dönüşebileceğini ifade ediyor. Muş Kalkındırma Dayanışma ve Güzel Yaşam Derneği (Muş-Der) Başkanı Osman Koç, iki seçimin bir arada olacağını hatırlatarak seçimlerin tarihi özelliğe sahip olduğun altını çiziyor ve şunları dile getiriyor:
“Bir tarafta başkanlık, diğer tarafta vekillik seçimi ve de sıkı şekilde ilerleyen bir süreç. İlimizi baz aldığımızda özellikle sağlık ve istihdam konusu bizlerin en önemli meselelerimiz. AK Parti milletvekili adaylarımızın Araştırma Hastanesi için üç ay içinde temel atılacağını belirtmesi bizlerde heyecan yarattı. Araştırma Hastanesi demek istihdama en az bin kişi dahil edilecek demektir. Hem işe alınacaklar hem de esnafa yansıması muazzam olacaktır. Çevre illere sevk edilen hasta sayısı da ya olmayacak ya da minimuma düşecektir.”
“Temennimiz seçimlerin demokratik ortamda geçmesi ”
HDP cephesinde, seçimlerin demokratik ortamda geçmesi ve partilerin sorumluluk bilinciyle hareket etmesi öncelikli konu.
HDP Malazgirt İlçe Teşkilatı Yöneticisi Refik Uçar, ilçelerde iller kadar renkli bir hava olmasa da halkın desteği ile seçim atmosferini yaşayabildiklerini kaydediyor ve ekliyor:
“Biz HDP Malazgirt İlçe Örgütü olarak seçim çalışmalarımızı büyük bir coşku içerisinde yürütmeye çalışıyoruz. İlçe olarak seçimin hem yerelimizde hem de ülkemizin genelinde demokratik bir ortamda geçmesi en büyük temennimizdir. Çünkü yaşanan son hadiseler bizi derinden üzmüştür. Bu tür olayların tekrarlanmaması için hepimizin büyük bir sorumluluk bilinciyle hareket etmesi lazım. Bu duygularla herkese başarılar dilerim, inadına barış.”
“Toplumda beklenti ve arayış var”
CHP Malazgirt İlçe Başkanı Mevlüt Güvenir ise, adaylığının ilk gününe nazaran Muharrem İnce’nin her geçen gün sempati topladığını söyledi. Toplumda bir beklenti ve arayış olduğunu dile getiren Güvenir, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu seçimlerin tüm ülkemiz için, halkımız için hayırlar getirmesini temenni ediyorum. Barış, özgürlük getirsin İnşallah. Bugün içinde bulunduğumuz durum iyi değil, haksızlıklar var, ekonomik sıkıntılar var. İnşallah bu seçimle bütün bunların düzeleceğine inanıyorum.” (ÖY/EKN)
ÖZGÜR YUSUFOĞLU'NUN VAN İZLENİMLERİ - Van'ın Gündemi Seçim Barajı