Bulgaristan’da dün yapılan genel seçim sonuçlarını, Bulgaristan Türklerinin yoğunlukta olduğu Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) ve AKP tarafından da desteklenen Sorumluluk, Özgürlük ve Hoşgörü için Demokratlar Partisi’nin (DOST) aldığı sonuçları Trud Gazetesi Türkiye Temsilcisi Nihal Özergan ve Ajans Bulgaristan'dan Nahit Doğu ile konuştuk.
Nahit Doğu, ilk kez seçimlere giren ve yüzde 2,95 ile baraj altında kalarak parlamentoya giremeyen DOST’un “DOST’u desteklemeyenler Türk değildir, Türkiye’yi sevmiyorlar” algısını yaydığını ve bu durumun HÖH destekçileri arasında rahatsızlık yarattığını söyledi.
Nihal Özergan ise DOST’un seçimlere girmesiyle HÖH’ün ilk kez bölündüğünü ve oy kaybı yaşamasında başlıca etkenin bu olduğunu ifade ediyor.
Ancak her şeye rağmen, HÖH’ün Bulgaristan siyasetinde kilit rolünün devam edeceğini belirten Özergan, Türkiye’de AKP tarafından açık şekilde desteklenen DOST’un ise seçimlere girmesinin gerilimi tırmandırdığını söyledi.
Doğu: DOST’u desteklemeyenler Türk değil algısı yaratılmaya çalışıldı
“Beklenmedik bir sonuç değil. Çünkü daha önceki seçimlerde de aşağı yukarı aynı sonuçlar çıktı.
“Tek parti hükümeti kurmak için yeterli vekil sayısına ulaşamadı. Aynı şekilde önümüzdeki hafta koalisyon görüşmeleri başlayacak.
“HÖH'ün oylarındaki düşüşte DOST'un kurulmasının etkisi olabilir. Ancak DOST Partisi kurulmasa da oy kaybı yaşayacaklardı.
“HÖH, tabanının beklentilerini yerine getirmediği için de oy kaybetti. Örneğin 1 milyon Türkün yaşadığı Bulgaristan'da ulusal ölçekte yayın yapan bir tane televizyon, radyo, gazete yok. En çok Türkün yaşadığı Kırcaali'de Türkçe kitap satan bir tane dükkan yok.
“HÖH kültürel ve Türklerin aidiyetine yönelik çalışma yapmadı. Daha çok diğer Bulgaristan partileri gibi hareket etti. Parlamentoya girelim, vekil sayımızı çoğaltalım dediler.
“HÖH ve DOST destekçileri arasında ciddi bir kutuplaşmadan söz edemeyiz. Ancak şöyle bir rahatsızlık var. ‘Dost'u desteklemiyorsanız siz Türk değilsiniz’ algısı yaratılmak istendi.
“Bu algının karşısında Bulgaristan'daki Türkler psikolojik olarak eziliyor. Bu doğrudan kimse tarafından dillendirilmiyor ama bu algı ortada dolaşıyor. HÖH'ü destekleyen sıradan vatandaş bu algıdan çok rahatsız. Türkiye sevgisi beş kişinin kurduğu bir partiye indirgeniyor. Bunun da Türkiye açısından pek iyi sonuçlar doğuracağını sanmıyorum.
“Daha önceki seçimlerde Türkiye'de oy kullanan seçmen sayısı çok daha fazlaydı. Bu seçimlerde Kiril alfabesiyle el yazısıyla beyanname doldurulması, Türkiye'deki sandık sayısının 140'lardan 35'e indirilmesi, görevlilerin iş yavaşlatması Türkiye'de daha az oy kullanılmasına neden oldu.
“Yüzde 51 katılım olmasının nedeni halk artık siyasete küstü. Sandıktan çıkan hep aynı sonuç oluyor. Bu seçimlerde de farklı bir sonuç beklenmiyordu. O nedenle katılım oranı düşük.”
Özergan: DOST’un seçimlere katılımı gerginliği tırmandırdı
“HÖH her zaman seçimlerin kilit partisiyken ilk defa bölündü. DOST Partisi ilk kez seçimlere girdi ve gücünü ölçmüş oldu. Neticede Meclis'e girmeyi de yüzde 1'le kaçırdılar.
“HÖH'ün önceki seçimlere oranla yüzde 5'lik oy kaybı yaşamasının başlıca nedeni DOST’un oyları bölmesi olsa da, HÖH de bazı vaatlerini yerine getirmedi.
“Evet, HÖH oy kaybı yaşadı ama bunun tek nedeni DOST'un kurulmuş olması değil. DOST ‘HÖH'ün yerine getirmediği tüm vaatleri biz yerine getireceğiz’ diyerek yola çıktı ve birçok insanın da desteğini aldılar.
“Fakat çok kurumsallaşmış bir partiden söz ediyoruz. İktidarda kim olursa olsun HÖH'le bir şekilde muhatap olmak zorunda kalabilir.
“HÖH kan kaybına rağmen önemli aktörlerden biri olmaya devam ediyor.
“Türkiye'deki hükümet tarafından bu kadar desteklenen bir siyasi partinin, DOST’un seçimlere girmesi gerilimi tırmandırdı. Bazı diplomatik krizlere de neden oldu.
“Seçim gecesi Bulgaristan'ın Ankara Büyükelçisi makamında yoktu. Seçim günü gelmesi gerekiyordu ama dönmedi. Bu da Ankara'ya bir uyarı olarak algılanıyor.
“Bursa'da oy kullanabilecek 50 bin kişiden 15 bininin oy kullanacağı tahmin ediliyordu. Ama son uygulamalar nedeniyle 3777 kişi oy kullandı. Yani birçok insan anayasal hakkını kullanamadı.
“Türkiyeli siyasetçilerin açık şekilde DOST'u destekleyin yönündeki mesajları sonrası HÖH'ten Ahmet Doğan da seçimler öncesi kamuoyuna bir mesaj verdi. Türkiye'deki referandum süreciyle ilgili konuşan Doğan ‘Referandum sonucunda ya saltanat ya da demokrasi çıkacak’ diyerek çifte vatandaşlara ‘Hayır oyu verin’ mesajı verdi.”
Seçim sonuçlarıEski Başbakan Boyko Borisov'un liderliğindeki Bulgaristan'ın Avrupalı Gelişimi İçin Yurttaşlar Partisi (GERB) yüzde 32,55 ile birinci parti oldu. Bulgaristan Sosyalist Partisi (BSP) yüzde 27,02 oranında oy aldı. Aşırı milliyetçi partileri içinde toplayan Birleşik Vatanseverler yüzde 9,12 oy oranıyla üçüncü sırada yer aldı. Üyelerinin çoğunu Bulgaristan Türklerinin oluşturduğu Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) yüzde 8,94 oranında oy aldı. Volya Partisi de yüzde 4,16 oy alarak parlamentoya girdi. Yüzde 4 barajının olduğu seçimde DOST'un oy oranı 2,95 oldu ve parlamento dışında kaldı. Seçime katılım yüzde 51'de kalırken, resmi seçim sonuçları 31 Mart'ta açıklanacak. |
(EKN)
* Fotoğraf: Borislav Troshev- Sofya / AA