Birleşmiş Milletler (BM) 70 yaşına girdi ve 2016’da yeni BM Genel Sekreteri seçilecek. Peki kim seçilecek ve nasıl seçilecek? BM’nin ne zaman kadın ya da LGBTİ bir genel sekreteri olacak?
BM Genel Sekreterinin, sadece beş ülkenin kararıyla ve gizlice seçilmesi geleneğine karşı “1 For 7 Billion: Find The Best UN Leader” (Yedi Milyar İçin 1 Kişi: En İyi BM Liderini Bul) kampanyası başlatıldı. Kampanyayla, modern pratiklere ve BM’nin öne sürdüğü ideallere uygun bir seçim süreci talep ediliyor.
“1 For 7 Billion”, küresel anlamda insan haklarının geliştirilmesinde çok önemli rolü olan bu pozisyona gelecek kişinin, sadece beş ülke tarafından transparan olmayan yöntemlerle seçilmesine karşı çıkıyor ve şu eleştirileri getiriyor:
* BM Genel Sekteri pozisyonu için bir iş tanımı yok.
* Adaylar kamuoyunun dikkatine sunulmuyor.
* Güvenlik Konseyi’nin “kısa listesi” sadece bir isim içeriyor.
* Kulislerde yapılan pazarlıklar, bu seçimde etkili oluyor.
* Şimdiye kadar bu göreve getirilen hiçbir kadın yok.
Kampanyaya bireysel olarak imza verilebildiği gibi, kurumsal destekler dikkat çekiyor. Kampanyanın imzacıları arasında Uluslararası Af Örgütü, CIVICUS, Equality Now, Social Watch, Barış ve Özgürlük İçin Uluslararası Kadın Ligi, Avaaz gibi kurumlar yer alıyor.
BM Genel Sekreteri seçimleri nasıl işliyor?
Mevcut durumda, BM üyesi ülkelerin hükümetlerince belirlenen aday isimler, BM Güvenlik Konseyi’ne sunuluyor. Konseyin beş kalıcı üyesi (Çin, Fransa, Rusya, İngiltere ve ABD) bu isimlerden birine karar veriyor. BM Genel Kurulu kendilerine sunulan tek adayı oyluyor. Eğer Kurul üyelerinin üçte ikisi oy verirse, Güvenlik Konseyi'nin önerdiği isim BM Genel Sekreteri oluyor.
Aday gösterme için belirlenen bir tarih yok. Adaylar seneler önceden de belli olabiliyor, son dakikada da. Resmi bir liste oluşturulmuyor. BM Genel Kurulu’nun adaylarla mülakat yapma mecburiyeti de yok. Hatta bu görev için bir iş tanımı bile yok.
BM Genel Kurulu, seçim sürecinin yeniden düzenlenmesi için iki kez çağrı yapmış, yine BM denetim raporunda seçimlerle ilgili reform çağrısı yapılmıştı. Ancak henüz bir değişiklik yapılmadı.
Şimdiye kadar kaç erkek seçildi?
Şimdiye kadar sekiz kişi BM Genel Sekreterliği görevine getirildi. Gana’dan Norveç’e, Peru’dan Mısır’a, Myanmar’dan Kore’ye birçok ülkeden BM Genel Sekreteri seçildi. Ama hepsi erkekti.
| BM’de, Genel Sekreter olamasalar da yüksek mevkilerde, karar verici mekanizmalarda çalışan birçok kadın var. BM Kalkınma Programı’nın başındaki Helen Clark, Finans Programı Avrupa Kkomiseri Kristalina Georgieva, Kalkınma Sekreteri Özel Danışmanı Amina Mohammed ya da diğer yüzlerce kadın BM çalışanı neden bir sonraki Genel Sekreter olmasın? |
Bugüne kadar BM Genel Sekreteri olmuş isimler şöyle:
* Trygve Lie, Norveç, 1946-1952
* Dag Hammarskjöld, İsveç, 1953-1961
* U Thant, Myanmar, 1961-1971
* Kurt Waldheim, Avustuırya, 1972-1981
* Javier Perez de Cuellar, Peru, 1982-1991
* Boutros Boutros-Ghali, Mısır, 1992-1996
* Kofi A. Annan, Gana, 1997-2006
* Ban Ki-Moon, Güney Kore, 2007-2016
Kampanyanın web sitesi için tıklayın. (ÇT)
.jpg)
