66 gazeteci ve 27 dağıtımcı Temmuz ayına hapishanede girdi. 63’ü Terörle Mücadele Kanunu (TMK) ve Türk Ceza Kanunu (TCK) kapsamında 'örgüt' bağlantılı olarak hapiste bulunuyor. İki gazeteci Gezi Direnişi, biri ise casusluk iddiasıyla cezaevinde. 66 gazeteciden 37’si ve 27 dağıtımcıdan tümü Kürt medyasından.
Gazeteciler ve dağıtımcılar genellikle "haber takibi", "iktidara eleştirel habercilik" ve "Kürt medyasında çalışmak" gibi olağan gazetecilik faaliyetleri suçmuş gibi tanımlanarak "yasadışı örgütün medya ortamı"nı oluşturmakla suçlanıyorlar.
İsnat edilen suçlar arasında "örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek" ve/veya "örgüt içindeki hiyerarşik yapıya dâhil olmamakla birlikte örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek" de bulunuyor. Bazı gazeteciler ise "silahlı ya da silahsız örgüt kurmak", "sevk ve idare etmek", "üye olmak" suçlaması ile yargılanıyor ve hakkında hüküm verilenler var.
Gazeteci Cinayetleri / Yargılama
Hrant Dink cinayeti
Ersin Yolcu cezaevinde: Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink’in öldürülmesiyle ilgili davada, 12 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırılan sanıklardan Ersin Yolcu, Trabzon'da yakalandı (19 Haziran). Trabzon Asayiş Şube Müdürlüğü'ne bağlı İnfaz Büro Amirliği ekipleri, İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki davada Yolcu hakkında hüküm verilmesinin ve kararın Yargıtay’da onanmasının ardından çalışma başlatmıştı. Söğütlü beldesinde düzenlenen operasyonda yakalanan Yolcu, adliyedeki işlemlerinin ardından Bahçecik Cezaevi'ne gönderildi.
Yargıtay’ın gerekçeli kararı: Hrant Dink cinayeti davasında mahkemenin Erhan Tuncel’e “silahlı terör örgütü yöneticisi olma" suçundan kurulan beraat hükmünü “suç örgütü üyesi suçundan”, Yasin Hayal’e "terör örgütü yöneticiliğinden" verilen beraat kararını, "suç işlemek amacıyla oluşturulan örgütü kurma ve yönetme suçundan" ceza verilmesi istemiyle bozan Yargıtay 9. Ceza Dairesi gerekçeli kararını açıkladı (22 Mayıs). Kararda “Bir oluşumun salt siyasi sebep ve saiklerle suç işlemesi ya da işlediği suçların aynı zamanda siyasal ve sosyal alanı etkileyen sonuçlar doğurması, sadece bu sebepten dolayı terör örgütü olarak kabul edilmesi neticesini vermeyecektir” açıklaması yer aldı. Yargıtay ayrıca Tuncel’in 17 Kasım 2004 ile 23 Kasım 2006 tarihleri arasında istihbarat elemanı olarak kaldığını, “kısa süre” sonra örgüte katıldığı ve örgütün ilk eylemi kabul edilen McDonald’s saldırısından itibaren örgütte yer aldığını ifade etti.
Yargıtay kararı: Yargıtay 9. Ceza Dairesi Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink’in öldürülmesiyle ilgili davada, dava konusu suçların işlenmesine katıldığı iddia ve kabul edilen sanıkların içinde yer aldıkları oluşumun "silahlı terör örgütü değil", Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 220. maddesinde düzenlenen "suç işlemek amacıyla kurulmuş örgüt" olduğunu kabul etti (15 Mayıs).
Yargıtay 9. Ceza Dairesi, Dink ailesinin temyiz duruşmasına katılma ve sözlü açıklamada bulunma taleplerini oy birliğiyle reddetti (17 Nisan). 19 sanıklı Hrant Dink davasının temyiz istemini görüşen Daire "insan öldürmeye yardım suçundan" 12 yıl 6 ay hapis cezası alan sanık Ersin Yolcu'nun temyiz duruşmasını yaptı.
Samast'ın örgüt üyeliği: Dink'in katili Ogün Samast'ın İstanbul 2. Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi'nde “terör örgütü üyeliği”nden yargılandığı davada, mahkeme
6 buçuk yıldır sonuçlanmayan Dink cinayeti soruşturmasının akıbetini araştırmaya karar verdi. Heyet soruşturmanın gizliliğini ihlal etmeyecekse Barış adlı gizli tanığın ifadesinin örneğinin gönderilmesini talep etti (3 Mayıs). Gelecek duruşma 12 Temmuz’da.
Dinç’e terfi: Trabzon İstihbarat Şube Müdürlüğü yaptığı dönemde Hrant Dink cinayeti sanıklarından Erhan Tuncel’i yardımcı istihbarat elemanı yapan Engin Dinç, İstihbarat Daire Başkanlığı’na atandı (30 Nisan).
Cihan Hayırsevener Cinayeti
18 Aralık 2009'da öldürülen Güney Marmara'da Yaşam gazetesi genel yayın yönetmeni Cihan Hayırsevener davasının dokuzuncu duruşması İstanbul 10. Özel Görevli Ağır Ceza Mahkemesi'ndeydi (26 Haziran). Hayırsevener’in avukatı, sanık avukatlarının tutarsız açıklamalarından ötürü savcılık mütalaasına karşı beyanlarını mahkemeye sunmaktan vazgeçti. Mahkeme tutuklu sanıkların tutukluluk hallerinin devamına ve sanıkların esas hakkındaki son sözlerinin alınmasına karar verdi. Gelecek duruşma 1 Ağustos’ta.
Sekizinci duruşmada savcı esas hakkındaki mütalaasını sundu (30 Nisan). 21 sanıklı dosyada Hayırsevener’in ölümünü azmettirdiği iddiasıyla İhsan Kuruoğlu ve tetikçi Serkan Erakkuş için müebbet hapis istendi. Savcı, o dönem hapiste olan Kuruoğlu’ndan Erakkuş’a vur emrini taşıdığı gerekçesiyle de avukat Ferda Dündar’ın tutuklanmasını ve 20 yıl hapsini talep etti.
Savcı, İhsan Kuruoğlu’nun kardeşi Osman Kuruoğlu ve oğlu İlbey Kuruoğlu ile Balıkesir İl Genel Meclis üyesi AKP üyesi Talip Yıldız için de “suç amaçlı kurulan örgütü yönetmek” iddiasıyla 22,5 yıl, aralarında gazeteci Engin Arıcan’ın da bulunduğu 16 sanık için de suç örgütüne üye olmaktan cezalandırma istedi.
Hayırsevener, Ekim 2009'da belediye ihaleleri yoluyla yapılan yolsuzlukları konu alan yazılarından sonra 18 Aralık 2009'da Bandırma'da sokakta yürürken öldürülmüştü. Davada üçü tutuklu 18 sanık “çıkar amaçlı örgüt kurma”, “örgüt üyeliği”, “kamu ihalelerine fesat karıştırma”, “kasten ve tasarlayarak insan öldürme”den yargılanıyor.
Musa Anter Cinayeti
Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcı Vekilliği, Musa Anter cinayetiyle ilgili iddianameyi hazırladı ve Diyarbakır 7. Ağır Ceza Mahkemesi’ne sundu (27 Haziran). 20 Eylül 1992’de Diyarbakır’ın Seyrantepe semtinde Musa Anter’in öldürülmesi ve Orhan Miroğlu’nun yaralanmasıyla ilgili hazırlanan iddianamede 2012’de tutuklanan Hamit Yıldırım, “Yeşil” kod adlı Mahmut Yıldırım, Abdülkadir Aygan ve Savaş Gevrekçi sanık olarak yer aldı. Sanıklar hakkında, "Taammüden insan öldürmek"ten (TCK 450 / 4) ağırlaştırılmış müebbet, "Halkı isyana teşvik ve birbiri aleyhine silahlandırarak mukateleye (öldürme, vuruşma) teşvik etmek"ten (TCK 149/1) ve "İnsan yaralamak" suçlarından da 20 yıla kadar hapis cezası istendi. Savcılık dava açılması halinde dosyanın JİTEM davasıyla birleştirilmesini de talep etti.
Hapis Gazeteciler
Hapis gazeteciler tablosu için tıklayınız.
66 gazeteci ve 27 dağıtımcı Temmuz ayına cezaevinde girdi. Gazetecilerin 63’ü ve dağıtımcıların tamamı Terörle Mücadele Kanunu (TMK) ve Türk Ceza Kanunu (TCK) kapsamında “örgüt” bağlantılı olarak hapiste bulunuyor. Geçen yıl aynı dönemde 95 gazeteci ve 35 dağıtımcı Temmuz ayına hapiste girmişti. 2013 ilk çeyrek raporunda ise 69 gazeteci ve 30 dağıtımcı Nisan ayına hapishanede girmişti.
66 gazeteciden de 37’si 'Kürdistan Topluluklar Birliği-Türkiye' (KCK), 'PKK' ve 'DYG'; 12’si 'Devrimci Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi' (DHKP-C); altısı 'Ergenekon'; dördü 'Marksist Leninist Komünist Partisi' (MLKP); biri OdaTV, biri 'Direniş Hareketi', biri ise İBDA-C davalarından hapiste. Bir gazetecinin örgütü bilinmiyor. İki gazeteci Gezi Direnişi operasyonları ile bir gazeteci de “casusluk” iddiasıyla hapiste.
66 gazeteciden 18'i hükümlü, 34’ünün yargılanması sürüyor. 14’ü ise 30 Haziran tarihi itibarıyla henüz iddianameleri açıklanmadığı için, ne tür iddialarla tutulduklarını net olarak bilmeden ilk duruşma gününü bekliyor.
Dicle Haber Ajansı'ndan (DİHA) 12 gazeteci hapiste; biri eski çalışan üçü hükümlü, dokuzu yargılanıyor. Azadiya Welat gazetesinden yedi gazeteci hapiste; altısı hükümlü, bir gazetecinin yargılaması sürüyor. Özgür Gündem'den sekiz gazeteci hapiste; üçü eski çalışan tamamı yargılanıyor. Özgür Halk dergisinden üç gazeteci hapiste. İkisi hükümlü biri yargılanıyor.
Ergenekon / Yargılananlar: Hikmet Çiçek (Ulusal Kanal Genel Yayın Yönetmeni), Mehmet Deniz Yıldırım (Aydınlık Dergisi Genel Yayın Yönetmeni), Mehmet Haberal (Kanal B imtiyaz sahibi), Mustafa Balbay (Cumhuriyet köşe yazarı/CHP milletvekili), Tuncay Özkan (Kanal Biz TV sahibi), Turan Özlü (Ulusal Kanal genel yayın yönetmeni).
OdaTV / Yargılananlar: Prof. Dr. Yalçın Küçük (OdaTV yazarı).
KCK - PKK - DYG / Hükümlüler: Ali Konar (Azadiya Welat Elazığ temsilcisi - 7 yıl 6 ay), Faysal Tunç (DİHA Şırnak muhabiri - 12 yıl, 6 ay), Ferhat Çiftçi (Azadiya Welat Antep temsilcisi - 22 yıl, 8 ay), Hamit Dilbahar/Duman (Azadiya Welat yazarı-16 yıl), Kamuran Sunbat (DİHA Çukurova eski muhabiri - 11 yıl, 11 ay), Kenan Karavil (Radyo Dünya Yönetmeni - 19 yıl, 9 ay), Murat İlhan (Azadiya Welat Diyarbakır muhabiri - 6 yıl, 3 ay), Nuri Yeşil (Azadiya Welat Tunceli temsilcisi - 1 yıl, 7 ay), Ömer Faruk Çalışkan (Özgür Halk dergisi yazı işleri müdürü - 6 yıl, 3 ay), Sevcan Atak (Özgür Halk dergisi editörü - 7 yıl, 6 ay), Seyithan Akyüz(Azadiya Welat Adana temsilcisi - 22 yıl, 6 ay), Şahabettin Demir (DİHA Van muhabiri - 4 yıl).
KCK - PKK - DYG / Yargılananlar: Abdullah Çetin (DİHA Siirt muhabiri), Ahmet Birsin (Gün TV genel müdürü), Ayşe Oyman (Özgür Gündem editörü), Cengiz Kapmaz (Özgür Gündem yazarı), Dilek Demirel (Özgür Gündem eski editörü), Ertuş Bozkurt (Fırat Dağıtım çalışanı, muhabir), Fatma Koçak (DİHA yazı işleri müdürü), Hasan Özgüneş (Azadiya Welat yazarı), Hüseyin Deniz (Evrensel muhabiri), Kenan Kırkaya (DİHA Ankara temsilcisi), Mazlum Özdemir (DİHA Diyarbakır muhabiri), Mehmet Emin Yıldırım (Azadiya Welat genel yayın yönetmeni), Nahide Ermiş (Demokratik Modernite yayın kurulu üyesi), Nevin Erdemir (Özgür Gündem Editörü), Nilgün Yıldız (DİHA Mardin muhabiri), Nurettin Fırat (Özgür Gündem yazarı), Ramazan Pekgöz (DİHA Diyarbakır editörü), Sadiye Eser (Evrensel muhabiri), Sebahattin Sürmeli (Özgür Halk dergisi editörü), Semiha Alankuş (DİHA Diyarbakır editörü), Sibel Güler (Özgür Gündem eski editörü), Sultan Şaman (Heviya Jine editörü), Tayyip Temel (Azadiya Welat eski genel yayın yönetmeni), Turabi Kişin (Özgür Gündem eski editörü),Yüksel Genç (Özgür Gündem yazarı).
DHKP-C/Hükümlü: Mustafa Gök (Emek ve Adalet dergisi Ankara temsilcisi - ömür boyu hapis).
DHKP-C / İddianamesi açıklanmayanlar: Bahar Kurt (Tavır Dergisi sahibi), Deniz Kısmetli (Halkın Günlüğü gazetesi İzmir temsilcisi), Fatih Özgür Aydın (Artı İvme Dergisi yazı işleri müdürü), Gamze Keşkek (Tavır Dergisi genel yayın yönetmeni), Kaan Ünsal (Yürüyüş Dergisi muhabiri), Musa Kurt (Yürüyüş Dergisi muhabiri), Mustafa Doğru (Yürüyüş Dergisi sahibi ve sorumlu yazı işleri müdürü), Naciye Yavuz (Yürüyüş Dergisi muhabiri), Sami Menteş (Yurt Gazetesi muhabiri),Veysel Şahin (Tavır dergisi yazarı, Yayın danışmanı), Yeliz Kılıç (Yürüyüş Dergisi muhabiri).
MLKP / Hükümlüler: Erdal Süsem (Eylül Hapishane dergisi editörü - ömür boyu hapis) ve Hatice Duman (Atılım Dergisi sahibi ve yazı işleri müdürü - ömür boyu hapis).
MLKP / Yargılananlar: Bayram Namaz (Atılım dergisi yazarı), Füsun Erdoğan (Özgür Radyo genel yayın koordinatörü).
Odak dergisi yazı işleri müdürü Erol Zavar 'Direniş Hareketi' davasından müebbet hapse mahkûm. Mezitli FM genel yayın yönetmeni Mikdat Algül örgüt bağlantısından 65 yıl ceza aldı, dosyası Yargıtay’da. Ama örgüt adı geçmiyor. Akıncı Yol dergisi genel yayın yönetmeni Şükrü Sak ‘İBDA-C propogandası’ndan 18 ay hükümlü.
Özgür Gelecek dergisinden Özgür Uysal ve Çetin Kirsiz Gezi Direnişi operasyonlarıyla; Yurt gazetesi, Hatay’daki Asi gazetesi ve Suriye Devlet Televizyonu Hatay muhabiri Hasan Kabakulak ise“Devletin gizli kalması gereken bilgilerini siyasal veya askeri casusluk amacıyla temin etme” gerekçesiyle cezaevinde iddianame bekliyor.
Dağıtımcılar-çalışanlar
27 dağıtımcı ve çalışanın 26’sı ‘KCK-PKK-DYG’; biri ‘DHKP-C’ davalarından cezaevinde bulunuyor. Dağıtımcıların yedisi hükümlü, 10’u yargılanıyor, beşi iddianame bekliyor, beşinin ise hukuki bilgilerine ulaşılamıyor.
Dağıtımcı ve çalışanların tablosu için tıklayınız.
KCK-PKK-DYG / Hükümlüler: Cengiz Doğan (Fırat Dağıtım - Azadiya Welat Nusaybin çalışanı - 3 yıl, 7 ay), Dindare Temirhan (Özgür Halk dergisi Mardin çalışanı - 2 yıl, 6 ay), Mikail Çağrıcı (Azadiya Welat Adana dağıtımcısı, müebbet), Selim Kahraman (Azadiya Welat Adana dağıtımcısı - 14 yıl, 3 ay), Sibel Mustafaoğlu (Fırat Dağıtım Antep çalışanı - 21 yıl, 6 ay), Veysi Arancak (Fırat Dağıtım İstanbul çalışanı - 9 yıl, 8 ay, 15 gün). Salman Akpınar (Fırat dağıtım çalışanı- İki kez müebbet ve 7 yıl 8 ay).
KCK-PKK-DYG / Yargılananlar: Ali Ertuğrul (Azadiya Welat Şırnak dağıtımcısı), Davut Uçar (Özgür Gündem satış ve pazarlama sorumlusu), Haydar Tekin (Fırat Dağıtım eski çalışanı), İrfan Bilgiç (Fırat Dağıtım eski çalışanı), Nazdar Ecevit (Azadiya Welat Şırnak dağıtımcısı), Ramazan Dinç (Özgür Halk Diyarbakır çalışanı), Savaş Aslan (Azadiya Welat Adana dağıtımcısı), Serdar Ay (Fırat Dağıtım Diyarbakır dağıtımcısı), Şeyhmus Fidan (Fırat Dağıtım İstanbul çalışanı), Ufuk Demir (Fırat Dağıtım Iğdır eski çalışanı).
KCK-PKK-DYG / İddianamesi açıklanmayanlar: Mahmut Tutal (Azadiya Welat çalışanı), Mikail Barut (Fırat Dağıtım eski çalışanı), Nizamettin Yılmaz ( Fırat Dağıtım Derik çalışanı), Yasemin Yılmaz (Fırat Dağıtım Mazıdağı çalışanı).
DHKP-C İddianamesi açıklanmayanlar: Yürüyüş Dergisi'nden Doğan Karataştan.
*Azadiya Welat çalışanı Gökhan Gümüş, Hasan Pişkin, Sabri Acar, Fırat Dağıtım Batman çalışanı Mevlüt Ayağ ve Özgür Halk dağıtımcısı Hayri Bal hakkında hukuki bilgilere ulaşılamıyor.
Tahliyeler
Çelik ve Aslan’a tahliye: Silivri 15. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 24’ü tutuklu 46 basın çalışanının yargılandığı KCK basın davasının 18. duruşmasında tutuklu DİHA muhabiri Ömer Çelik ve Demokratik Modernite dergisi editörü Selahattin Aslan tahliye edildi (19 Haziran).
Ercan’a tahliye: Azadiya Welat Mersin dağıtımcısı Dilşah Ercan 4. Yargı Paketi kapsamında tahliye oldu (11 Mayıs). Adana 6. Ağır Ceza Mahkemesi Ercan’a 9 Haziran 2011’de “örgüt adına suç işlemek”ten 8 yıl 8 ay hapis cezası vermişti.
Kuray ve Topaloğlu’na tahliye: Silivri 15. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 26’sı tutuklu 46 basın çalışanının yargılandığı davanın 15. duruşmasında tutuklu yargılanan Birgün muhabiri Zeynep Kuray ile DİHA muhabiri Sadık Topaloğlu tahliye oldu (26 Nisan).
Kuriş’e tahliye: DİHA Mersin muhabiri Zeynep Kuriş Adana 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde KCK Mersin Davası’nın ilk duruşmasında tahliye edildi (24 Nisan).
Arslan, Bakırhan ve Öğretme’ye tahliye: DİHA Mersin muhabiri Ferhat Arslan, Fırat Dağıtım çalışanı Egit Bakırhan ve Radyo Ses çalışanı Mahmut Öğretme Adana 10. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki Mersin KCK Davası’nda 4. Yargı Paketi kapsamında tahliye edildi (16 Nisan).
Saldırı, Tehdit ve Engellemeler
Nisan-Haziran 2013 döneminde gazetecilere ve medya çalışanlarına yönelik en az 16 fiili, sözlü, sosyal medya üzerinden yazılı saldırı, engelleme ve tehdit yaşandı. Çeşitli kurumlarca üç konser, iki konferans engellendi.
Ağacık darp edildi: Başbakanın korumaları gazeteci Musa Ağacık’ı Dolmabahçe’de Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Akil İnsanlar ile yaptığı toplantı sonrası, Akil İnsanlara soru sorunca darp etti (26 Haziran).
Kırşehir’de gazetecilere saldırı: Kırşehir Mucur Belediye Başkanı Ali Şahin yerel televizyon kanalı KTV’den bir kameraman ve sunucusunu darp etti, kameramanın elinden kamerasını ve flaş belleğini aldı (30 Mayıs).
Çetin’e darp ve gözaltı: DİHA muhabiri Mütha Çetin sokakta bir kadına şiddet uygulayan trafik polisini görüntülemek istediği sırada polis tarafından darp edilerek engellendi ve gözaltına alındı (28 Mayıs). Çetin aynı gün serbest bırakıldı.
Redhack’ten Reyhanlı eylemleri: Redhack, Reyhanlı saldırılarıyla ilgili olduğunu iddia ettiği jandarma istihbarat belgelerini twitter’da yayımladı (21 Mayıs). Reyhanlı saldırısı üzerine Redhack Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay’ın sitesini çökertti (14 Mayıs). Redhack ayrıca Reyhanlı saldırısından sonra oğlunun düğününü iptal etmeyen AKP milletvekili Burhan Kuzu’nun resmi internet sitesini (13 Mayıs) ve 'Ulusal yas' ilan edilmemesine tepki olarak Hatay Valiliği'nin sitesini hack’ledi (11 Mayıs)
Bakan ziyaretine engel: Reyhanlı'daki bombalı saldırıdan sonra bakanların yaralıları ziyaretine AA ve TRT kameramanları alınırken CHA muhabirleri engellendi (14 Mayıs).
Tuncel varsa salon yok: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yönetimi, Ortadoğu'dan Anadolu’ya Konferansı’na, salon tahsis etmedi (14 Mayıs). Öğrencilerin açıklamalarına göre, yönetim panelistler arasında BDP İstanbul Milletvekili Sabahat Tuncel’in ismini görünce “Rektörlükle konuşuruz ama salon talebiniz karşılanmaz” yanıtını verdi. Yetkililer daha sonra öğrencilere salon taleplerinin olumsuz sonuçlandığını belirtti. Konferans okul kantininde düzenlendi.
Duman konserine engel: Rock gurubu Duman’ın Kütahya’da planladığı konseri bazı derneklerin tepkileri üzerine engellendi (13 Mayıs). 49 STK’nın iptal için girişimde bulunduğu 12 Mayıs’taki Diyarbakır konseri ise sıkı güvenlik önlemleriyle yapıldı. STK’lar 'Rezil' şarkısındaki “Lem yelid ve löp yutar” sözleri ile İhlas Suresi'nin üçüncü ayetinde değişiklikler yapıp manevi değerlere ithamlarda bulunduğunu iddia etti.
Simurg’u sahneden indirdiler: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Rektörlüğü, farklı dillerde müzik yapan Simurg Müzik Grubu’nu üniversitedeki konserlerinde ilk şarkıdan sonra “Türkiye’den, Ortadoğu’dan ve Kürdistan’dan topladığımız şarkıları sizlerle paylaşacağız” demesi üzerine sahneden indirdi (10 Mayıs).
Şener’e tepki ve tehdit: Metro Holding Yönetim Kurulu Başkanı Galip Öztürk, Posta yazarı Nedim Şener’e, hakkında yazdığı yazıdan dolayı sosyal paylaşım sitesinden tepki gösterdi (10 Mayıs). Şener, sosyal medyada Öztürk’e yakın kişilerden e-posta yoluyla tehdit mesajları aldığını yazdı. .
Yangın haberine saldırı: Antep'te TCDD Lojistik Müdürlüğü'nün özel güvenlik görevlileri, kurumdaki yangını görüntülemek isteyen Doğan Haber Ajansı (DHA) ve İhlas Haber Ajansı (İHA) muhabirlerine saldırdı (10 Mayıs).
Redhack hastaneyi hack’ledi: Redhack 1 Mayıs’ta başından yaralanan Dilan Alp'in taburcu olduğu Medicalpark Hastanesi'nin internet sitesini hack’ledi (7Mayıs).
Kadın gazetecilere saldırı: Polis, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın idamlarının yıldönümünde, Bağımsız Devrimci Sınıf Platformu’nun (BDSP) Taksim’deki anmasında haber takip eden (DİHA) muhabirleri Rojda Korkmaz ve Sevdiye Ergürbüz ile ANF ve BirGün muhabiri Zeynep Kuray’ı darp etti (6 Mayıs).
Redhack valiliği hack’ledi: Redhack, 1 Mayıs’ta polis şiddetine uğrayanlara destek için İstanbul Valiliği'nin resmi internet sayfası www.istanbul.gov.tr ve onun alt sitesi www.istanbulajans.com.tr internet sayfasını hack’ledi (6 Mayıs).
Bieber’ın korumaları saldırdı: Konser için İstanbul'a gelen Justin Bieber, havaalanından pasaport göstermeden geçmeye çalışırken korumaları şemsiyeyle basın mensuplarına saldırdı (2 Mayıs).
Gazetecilere şiddet: Beşiktaş’ta 1 Mayıs kutlamalarına yönelik müdahalede altı gazeteci yaralandı (1 Mayıs). BirGün muhabiri Burak Öz ve Yeni Şafak muhabiri Cihat Arpacık tazyikli suyun isabet etmesiyle düşerek başından,
Ülke TV kameramanı Fatih Yersiz üzerine isabet eden taşla ayağından, DHA muhabiri Zeki Günal taşla başından ve kolundan, kameraman Mesut Gengeç ve Akşam muhabiri Ercan Öztürk ayağından yaralandı.
Haber-Sen’de ilginç hırsızlık: Kimliği belirlenemeyen kişi ya da kişiler KESK’e bağlı Haber- Sen’in Ankara’da bulunan Genel Merkezi talan etti (27 Nisan). Genel Merkez’i açan sendika üyesi, tüm odalara girildiğini ve kitli çekmecelerde bulunan belgeler dahil tüm yazışma kayıtlarının incelendiğini, sadece bir fotoğraf makinesinin çalındığını fark etti.
LGBT Konferansı engellendi: İstanbul Yeditepe Üniversitesi yönetimi, Tıp Fakültesi öğrencilerinin yapmak istediği "LGBT-Tıp-Etik" konferansını "LGBT ile ilgili bu kadar ayrıntılı bir konferans olmaz" gerekçesiyle engelledi (24 Nisan).
Akit Sertel’i hedef gösterdi: Yeni Akit Gazetesi kamuoyunda Askeri Casusluk Davası olarak bilinen İzmir’de davayla ilgili haberinde TGF ve İGC Başkanı Atilla Sertel’i hedef gösterdi (17 Nisan). Gazete Sertel hakkında “Ergenekon Davası’nda mahkemedeki provokasyonların mimarı” ifadesini kullandı.
Redhack’ten yeni YÖK belgeleri: RedHack YÖK’ün iç yazışma belgelerini yayımladı ve eylemi başta Sami Menteş olmak üzere tüm “özgür basın tutsaklarına” armağan ettiklerini açıkladı (17 Nisan).
Davaya basın engeli: Kamuoyunda Askeri Casusluk Davası olarak bilinen gizli bilgi ve belge bulundurma suçlamasıyla 357 sanığın İzmir’de yargılandığı davada mahkeme heyeti basına kısıtlama getirdi (16 Nisan). 9 Eylül, Yenigün, Ege Telgraf, Haberekspres, Ege’de Bugün, Ticaret, Yeni Ekonomi, Aydınlık, Evrensel, Birgün, Yurt, Milliyet, Vatan, Akşam; Ege TV, Yeni Asır TV, SKY TV, Kanal 35, NTV ve CNN Türk’ün temsilcileri duruşmaya alınmadı.
Bakanlığın sitesi çökertildi: Redhack, Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar'ın kanser hastası bir kadına para vermesi ve kadının 'Ben dilenci değilim' diyerek parayı iade etmesi üzerine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın internet sitesini çökertti (15 Nisan).
Şahin’e saldırı: Ulusal Kanal’ın Çorum temsilcisi Cuma Şahin polis zoruyla adli bir olayla ilgili tanıklık yaptıktan sonra taraflardan birinin saldırısına uğradı (8 Nisan).
Terim kameraya saldırdı: Galatasaray'ın Mersin İdman Yurdu ile oynadığı maçta Fatih Terim, yayıncı kuruluşun kamerasını yumrukladı (7 Nisan).
Dorsay’a saldırı: Sinema eleştirmeni Atilla Dorsay Emek sinemasının içerisine göz atmak isteyince çalışanların saldırısına uğradı (5 Nisan). İnşaat şirketi olaydan üzüntü duyduklarını açıkladı.
Akil İnsanlar’a gazeteci engeli: Akil İnsanlar Toplantısı’nı Dolmabahçe Başbakanlık Ofisi'nin kapısının önünde izlemek isteyen Dicle Haber Ajansı (DİHA) ve Etkin haber Ajansı’na (ETHA) akreditasyonları olmadığı gerekçesiyle izin verilmedi (4 Nisan).
Beyaz TV’ye saldırı: Derin Futbol programındaki yorumlara sinirlenen 35-40 kişilik bir grup Beyaz TV'nin İstanbul Beşiktaş'taki binasına taşla saldırdı (2 Nisan). Olayda bir güvenlik görevlisi yaralandı.
Akkaya’nın konseri engellendi: Sanatçı İlkay Akkaya’nın Muğla'da vereceği konser 'güvenlik' gerekçesiyle yasaklandı (1 Nisan). Akkaya'ya konser için Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Atatürk Kültür Merkezi tahsis edildi. 400 biletin satıldığı konserden birkaç saat önce üniversite yönetimi tarafından Akkaya’ya ‘güvenlik’ gerekçesiyle salonun verilemeyeceği açıklandı.
Soruşturmalar, Açılan/Süren Davalar, Kararlar
Nisan-Haziran 2013 döneminde beşi gazeteci 13 kişi hakkında mahkemeler TCK'nın "terör"le ilgili maddelerinden ve TMK'dan 67 yıl, 1.5 ay 22 gün hapis ve 99 bin 960 TL para cezası verdi.
Çölgeçen’e ceza: İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi Ocak’ta Takvim ve Sabah’ta Mutlu Çölgeçen’e “KKTC’de PKK Kampı”, “İşte PKK’nın yeni Kandil’i” haberleri nedeniyle “basın yoluyla iftira”dan 10 ay hapis cezası verdi (30 Haziran). Hükmün açıklaması geri bırakıldı.
Ergenekon Davası: İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, 67'si tutuklu 275 sanıklı Ergenekon Davası'nın 320. duruşmasında sanıkların esas hakkındaki mütalaaya ilişkin son savunmaları tamamlandı (21 Haziran). Gelecek duruşma 5 Ağustos’ta.
Nisan-Haziran boyunca 38 duruşma yapıldı. 8 Nisan’da esas hakkındaki savunmalara başlandı. 11 Nisan’da sanıklar mütalaanın reddedilmesini istedi. 15 Nisan’da mahkeme, örgüt yöneticiliğinden yargılananlara avukatıyla beraber iki saat, örgüt üyeliğinden yargılananlara ise bir saat savunma süresi tanıdı. Süreye itiraz eden avukatlar salonu terk etti. 16 Mayıs’ta 'İrticayla Mücadele Eylem Planı' dosyası sanığı olan, ancak MİT görevlisi olması nedeniyle dosyası ayrılan Özel Yılmaz için Başbakanlık tarafından verilen yargılama izni mahkemeye ulaştı. 30 Mayıs’ta tutuklu sanık emekli orgeneral Hasan Iğsız’ın savunması sırasında oğlu Hüseyin Hakan Iğsız, kamera kaydı yaparken yakalandı ve gözaltına alındı. 3 Haziran’da Mustafa Balbay reddi hakim talebinde bulundu. 6 Haziran’da mahkeme Gezi Parkı Direnişi’ni gündeme getiren tutuklu sanık Doğu Perinçek hakkında suç duyurusu yaptı. 14 Haziran’da mahkeme rutin incelemede tutuklu sanıkların tutukluluklarının devamına karar verdi. 20 Haziran’da mahkeme tutuklu sanık Veli Küçük’ün reddi hakim talebini davayı uzatmaya yönelik olduğu gerekçesiyle reddetti.
Ergenekon Davası’nda aralarında gazeteciler Tuncay Özkan, Mustafa Balbay, Mehmet Haberal ve Yalçın Küçük’ün de bulunduğu 64 kişi için “hükümeti ortadan kaldırmaya teşebbüs”ten (TCK 312/1) ağırlaştırılmış müebbet hapis isteniyor. Gazeteciler Güler Kömürcü, Merdan Yanardağ, Mehmet Deniz Yıldırım ve Caner Taşpınar’ın “Ergenekon terör örgütüne üye olmak”tan (TCK 314/2) 7.5 yıldan 15'er yıla kadar hapisle cezalandırılmaları talep ediliyor.
Devrimci Karargah: Sekizi tutuklu 87 sanıklı Devrimci Karargah Davası’nın İstanbul 9. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki duruşmalarında sanıklar son savunmalarını yaptı (21-7 Haziran). Bazı avukatlar ek süre talep etti. Gelecek duruşma 5 Temmuz’da.
Bilim ve Gelecek Dergisi’nden gazeteci Osman Baha Okar hakkında “örgüt üyesi” olduğu gerekçesiyle 7,5 yıla kadar hapis isteniyor. Sekizi tutuklu 87 sanıklı davada üç sanığın beraati, diğer sanıkların 7,5 yıldan ağırlaştırılmış müebbede kadar hapsi isteniyor.
İstanbul 2. KCK davası: İstanbul 16. Ağır Ceza Mahkemesi’nde gazeteci Cengiz Kapmaz'ın da yargılandığı 46'sı avukat 50 sanığın yedinci duruşmasında, yedi avukat tahliye oldu (20 Haziran). Mahkeme İrfan Dündar'ın ifadesini avukatların lehinde değiştirmesiyle dinlenmesine gerek kalmadığına karar verdi. Mahkeme Abdullah Öcalan’ın tanık olarak dinlenmesi talebini de daha sonra karara bağlayacağını açıkladı. Gelecek duruşma 17 Eylül’de. Kapmaz'ın “silahlı örgüt kurmak ve yönetmek”ten (TCK 314/1) 15-22,5 yıl hapsi isteniyor.
KCK Basın Davası: Silivri 15. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 24’ü tutuklu 46 basın çalışanının yargılandığı KCK basın davasının 18. duruşmasında tutuklu DİHA muhabiri Ömer Çelik ve Demokratik Modernite dergisi editörü Selahattin Aslan tahliye edildi (19 Haziran). Gelecek duruşma 26 - 28 Eylül’de. Davanın 16 ve 17. duruşmalarında gazetecilerin anadillerinde savunmalarının alınmasına devam edildi (17-18 Haziran). Davanın 15. duruşmasında tutuklu yargılanan Birgün muhabiri Zeynep Kuray ile DİHA muhabiri Sadık Topaloğlu tahliye oldu (26 Nisan). 24 gazetecinin tutukluluğunun devamına karar verildi. Mütalaasını veren savcı tahliye talep etmedi ve duruşmadaki ifadeleri sebebiyle bazı sanık ve avukatlar hakkında Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunulmasını istedi. 14. duruşmada 46 sanıktan sadece 13’ünün ek savunmasının tamamlandı (25 Nisan).13. duruşmasında avukatlar mahkemenin usul ekonomisi gerekçesiyle delilleri tartışmadan geçmesine itiraz etti (24 Nisan). 12. duruşmada, gazeteciler anadilinde savunma yaptı (22 Nisan). Savunmalar İstanbul Kürt Enstitüsü’nden getirilen tercümanlarca Türkçeye çevrildi.
Dernek haberine dava: Demokratik Kültür Sanat Derneği'ne ilişkin iki haber yapan Antakyalı gazeteci Murat Altunöz'ün “örgüt üyesi olmak” (TCK 314/2) ve “örgüt propagandası” (TMK 7/2) iddiasıyla yargılandığı dava Adana Özel Yetkili 6. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeydi (18 Haziran). Savcı, mütalaasında Altunöz dışındaki sanıklar için beraat istedi. Mahkeme Altunöz’ün dosyasının ayrılmasına ve görüldüğü yerde gözaltına alınmasına karar verdi. Gelecek duruşma 31 Ekim’de.
Birleşen KCK davaları: DİHA editörü Tayyip Temel ve Diyarbakır Gün TV yayın yönetmeni Ahmet Birsin'in de yargılandığı 98’i tutuklu 175 sanıklı KCK Davası Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeydi (17 Haziran). İki sanık tahliye oldu. Gelecek duruşma 16 Eylül'de. Temel, “örgüt yöneticiliği” (TCK 314/1) ve “örgüt propagandası”ndan (TMK 7/2) yargılanıyor.
6 Mayıs-17 Haziran’daki duruşmalarda sanık avukatları, Danıştay'ın, Adalet Bakanlığı'nın teknik takip ve dinlemelere ilişkin yönetmeliğinin yürütmesini durdurma kararı verdiğini belirtti; sanıklar hakkındaki telefon dinleme ve teknik takip kayıtlarının dosyadan çıkarılmasını istedi. Mahkeme, yapılan izleme işlemlerinin iptal edilen Adalet Bakanlığı yönetmeliği değil, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu kapsamında olduğunu belirterek talebi reddetti.
MİT haberine yasak ve soruşturma: Ankara 2. Sulh Ceza Mahkemesi, Taraf’taki CHP’li işadamlarının ve MHP’li şirketlerin MİT tarafından fişlenmesine ilişkin haberlere, “gizli belgelerin ve bilgilerin yayımlanması” gerekçesiyle yayın yasağı getirdi (16 Haziran). Taraf yazarı Mehmet Baransu hakkında da ‘Devletin güvenliğine ilişkin bilgileri temin etme’den (TCK 327) ve MİT Kanunu’nun 27. maddesinden 16 yıl hapsi istemiyle soruşturma başlatıldı.
OdaTV davası: Gazetecilerin de aralarında olduğu, ikisi tutuklu 13 sanıklı OdaTV davasının İstanbul 16. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki 17. duruşmasında
Prof. Dr. Yalçın Küçük ve Hanefi Avcı’nın tutukluluklarının devamına karar verildi (13 Haziran). Ergenekon savcısı Zekeriya Öz’ün gazeteci Nedim Şener’i toplam dokuz ay dinlettiği, örgüt bağlantısı tespit edemediği ancak bu bilgiyi dosyaya koymayarak Şener’in 13 ay hapsedilmesine yol açtığı ortaya çıktı. Mahkeme, CHP Antalya Milletvekili Deniz Baykal, Ayşegül Kibaroğlu, İffet Temren Küçük, İrem Çiçek, Dilek Helvacı ve Pınar Doğan'ın tanık olarak dinlenmesine karar verdi. Gelecek duruşma 11 Eylül’de.
Çetin yargılanıyor: DİHA Siirt muhabiri Abdullah Çetin'in de aralarında bulunduğu yedisi tutuklu 27 kişi hakkındaki KCK Davası’nın beşinci duruşması Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeydi (11 Haziran). Avukatların savunmasının ardından mahkeme heyeti, tüm tutukluların tutukluluk halinin devamına karar verdi. Gelecek duruşma 25 Eylül’de.
Dördüncü duruşmada tutuklular tahliyeye ilişkin Kürtçe beyanda bulundu (9 Nisan). Sanıkların beyanları tutanaklara, "Türkçe dili dışında beyanda bulundu" şeklinde geçirildi. Tahliye çıkmadı. Çetin 'örgüt üyesi olmak'tan (TCK 314/2) yargılanıyor.
KCK İstanbul Davası: 111'i tutuklu 205 sanıklı KCK İstanbul Davası'nın 15. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki son duruşmasında 14 kişi tahliye edildi (7 Haziran). 27 Mayıs’ta başlayan duruşmalarda sanıklar Kürtçe savunmalara devam etti. Davada Prof. Dr. Büşra Ersanlı “örgüt yöneticiliği” (TCK 314/1) ve “örgüt propagandası” (TMK 7/2) ile suçlanırken, Belge Yayınları'nın sahibi Ragıp Zarakolu “örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek”le (TCK'nın 220/7 delaleti 314/3 yollamasıyla, 314/2) suçlanıyor. Ersanlı'nın 15-22,5 yıl, Zarakolu'nun ise 7,5-15 yıl hapsi isteniyor. Azadiya Welat yazarı Hasan Özgüneş “örgüt yöneticisi olmak”tan (TCK 314/1) ve “örgüt propagandası”ndan (TMK 7/2) tutuklu; RED dergisi yazarı Hakan Soytemiz ve Özgür Gündem editörü Kazım Şeker “örgüt üyeliği”nden (TCK 314/2) tutuksuz yargılanıyorlar.
Çapraz ve Düzenci: Hakkari Yüksekova Haber gazetesi sahibi Necip Çapraz ve Yüksekovagündem internet sitesi sahibi Abdulmenaf Düzenci’nin de aralarında olduğu 30 sanıklı KCK Davası’nın beşinci ve altıncı duruşmaları Van 4. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeydi (5 Haziran, 11 Nisan). Çapraz ve Düzenci “örgüt üyesi olmak”tan (TCK 314/2) yargılanıyor. Düzenci 9 Temmuz’da tahliye olmuş, Çapraz 22 Mart 2011'de gözaltına alınmış, dört gün sonra serbest bırakılmıştı. Gelecek duruşma 11 Eylül’de.
MLKP davası: Yedinci yılına giren, aralarında eski Özgür Radyo yayın koordinatörü ve bianet yazarı Füsun Erdoğan, Atılım gazetesi genel yayın koordinatörü Sedat Şenoğlu, Atılım yazarı Bayram Namaz'ın olduğu dokuzu tutuklu 23 sanıklı davanın İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki 19. duruşmasında esas hakkındaki mütalaasını veren savcı, iddianameyi tekrarladı (4 Haziran). Erdoğan ve diğer 12 sanık hakkında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istedi. Diğer sanıkların da 7 yıl 6 ay ile 45 yıl arasında değişen hapisle cezalandırılmaları istendi. Eylül 2006'da birçok ilde yapılan 'Gaye' operasyonu ile tutuklanan sanıklar “MLKP'ye üye olmak”la suçlanıyor. Gelecek duruşma 24 Ekim’de.
Aram Yayınları’na dava: Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesi'nde Aram Yayınları’nın dört kitabı hakkındaki davanın ilk duruşmasında savunma ek süre istedi (3 Haziran). Gelecek duruşma 16 Eylül’de. Hayrettin Ekinci’nin "Li Çiyayê Qerejdax Şopa Gerilla", Rodi Zinar’ın "Tecrit", Hasan Hüseyin Deniz’in “Serpêhatiyên Penabertîye" ve Thomas Benedikter’in “Avrupa’nın Özerk Bölgeleri” adlı kitapları “örgüt propagandası” (TMK 7/2) iddiasıyla yargılanıyor.
Şık'a dava: Gazeteci Ahmet Şık'ın 12 Mart'ta Silivri cezaevi çıkışındaki sözleri nedeniyle yargılandığı Silivri 2. Asliye Ceza Mahkemesi'ndeki dördüncü duruşmada ifadesi alınmayan hakimlerin ifadelerinin alınmasına karar verildi (31 Mayıs). Gelecek duruşma 19 Eylül'de. Ergenekon soruşturmalarında görevli 39 savcı ve hâkimin iddianamede mağdur sıfatıyla yer aldığı davada Şık 'tehdit' (TCK 106/ 2d) ve 'kamu görevlilerine hakaret'ten (TCK 125/1, 3a, 4) yedi yıla kadar hapis istemiyle yargılanıyor.
Arın’a erteleme: Mor Çatı’dan avukat Canan Arın’ın İstanbul 18. Asliye Ceza Mahkemesi’nde 2012’de “Dini değerleri alenen aşağılama” (TCK 216/3) ve “Cumhurbaşkanına hakaret” iddiasıyla beş yıla kadar hapis istemiyle yargılandığı dava 3. Yargı Paketi ile ertelendi (30 Mayıs). Arın Antalya Barosu’nun 3- 4 Aralık 2011’de düzenlediği Kadına Yönelik Şiddet ve Kadın Hakları Hukuku konulu eğitim seminerindeki ifadeleri nedeniyle yargılanıyordu.
Dekan haberden şikayetçi: Ankara Üniversitesi Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi eski Dekanı Rahmi Er muhalefet.org’da 12 Şubat’ta yayımlanan “Ülkücülerden DTCF Dekanına Ölüm Tehditi” haberinde tehdit içerikli ifadeler bulunduğu gerekçesiyle Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na başvurdu (29 Mayıs).
Batman KCK Davası: DİHA Batman muhabiri Gülsen Aslan, Heviya Jine editörü Sultan Şaman ve Azadiya Welat dağıtımcısı Şafak Çelen'in de aralarında olduğu, 17’si tutuklu 40 kişinin yargılandığı Batman KCK Davası’nın Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki altıncı duruşmasında Aslan, Şaman ve Çelen savunma yaptı (29 Mayıs). 15 Ekim’deki ilk duruşmada Aslan ve Çelen tahliye edilmişti. Sanıklar “örgüt yöneticiliği” ( TCK 314/1) ile suçlanıyor. Gelecek duruşma 17 Eylül’de.
Avukata beraat: Avukat Şiar Rişvanoğlu 2010 Adana Newroz kutlamalarında, “kanunsuz toplantı ve gösteri yapmak”tan (2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'nun 12 ve 23. maddelerine muhalefet) yargılandığı davanın Adana 3. Asliye Ceza Mahkemesi'ndeki sekizinci duruşmasında beraat etti (29 Mayıs).
AMK Davası düştü: AMK gazetesinin Radikal'den Uğur Vardan'ın “Bu ismi çok mu aradınız?” başlıklı yazısı üzerine İstanbul 15. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde açtığı dava ilk duruşmada düştü (28 Mayıs). Gazete Vardan'dan 20 bin TL tazminat talep ediyordu.
“Atatürk gay miydi?” yargılanacak: İstanbul Anadolu Adliyesi 7. Ağır Ceza Mahkemesi, blogunda Atatürk'ün plajda çekilmiş fotoğrafını paylaşarak, "Atatürk eşcinsel (gay) miydi?" diye yazan Tuncay Tokay için savcılığın verdiği takipsizlik kararını bozdu (22 Mayıs). Tokay Atatürk’e hakaretten yargılanacak.
Nişanyan’a hapis: Yazar Sevan Nişanyan, kendi blogunda Muhammed peygambere hakaret ettiği iddiasıyla “dini değerleri aşağılamak”tan (TCK 216/3) İstanbul 14. Sulh Ceza Mahkemesi’nce 13.5 ay hapis cezasına çarptırıldı (22 Mayıs). Nişanyan’ın sabıkası olduğundan ceza para cezasına çevrilmedi, karar temyiz edildi.
Güvenç’e ceza: Azadiya Welat gazetesi eski yazı işleri müdürü İbrahim Güvenç, Diyarbakır 8. Ağır Ceza Mahkemesi'nce gazetenin dokuz sayısında “örgüt propagandası”ndan (TMK 7/2) 10 yıl 3 ay 22 gün hapis cezasına çarptırıldı. Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesi de aynı gerekçeyle Güvenç’e altı sayıda "örgüt propagandası" iddiasıyla 16.660 TL'den toplam 99.960 TL para cezası verdi (22 Mayıs).
Dayan’a hapis: İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi, Demokratik Ulus gazetesinin imtiyaz sahibi ve sorumlu yazı işleri müdürü Arafat Dayan’a, gazetenin 2012’de yayımlanan sekiz sayısındaki haber ve yazılar gerekçesiyle ‘terörle mücadelede görev almış kişileri hedef gösterme’ (TMK 6) ve ‘örgüt propagandası’ndan (TMK 7/2) 5 yıl 10 ay hapis cezası verdi (21 Mayıs).
Çiftçi'nin davası: Hakkâri'deki KCK operasyonlarında tutuklanan DİHA muhabiri Hamdiye Çiftçi'nin Van 3. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki onuncu duruşmasında savcı mütalaa verdi ve Çiftçi’ye ‘örgüte üye olmak’tan (TCK 314/2) 6 yıl 3 ay hapis cezası verilmesini istedi (21 Mayıs). Gelecek duruşma 16 Temmuz’da. Çiftçi 10 Nisan 2012'deki dördüncü duruşmasında tahliye edilmişti.
Van 5. Ağır Ceza Mahkemesi gazeteci Hamdiye Çiftçi’ye beş yıl önce polisin 14 yaşındaki Cüneyt Ertuş'a uyguladığı şiddete dair haberlerle "terörle mücadelede görev almış kamu görevlilerinin hüviyetlerini kimliklerini açıkladığı" (TMK 6) gerekçesiyle üçüncü duruşmada 10 ay ceza verdi, cezayı beş yıl erteledi (11 Nisan).
Abay'a 11 yıl 3 ay hapis: İstanbul Özel Yetkili 12. Ağır Ceza Mahkemesi Tutuklu Gazetecilerle Dayanışma Platformu (TGDP) sözcüsü Necati Abay’ı “MLKP üyeliği”nden 11 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırdı (21 Mayıs). Yargıtay 9. Ceza Dairesi Abay’a “örgüt yöneticiliği”nden (TCK 220/5) verilen 18 yıl 9 aylık hapis cezayı bozmuştu (10 Ekim 2012). Abay karar üzerine 25 Kasım'da Almanya'ya iltica başvurusu yapmıştı.
Grup Yorum Davaları:
Grup Yorum üyesi Ali Papur, Caner Bozkurt, Ali Aracı, Ezgi Dilan Balcı, Ayfer Rüzgar'ın da aralarında olduğu 13 tutuksuz sanık İstanbul 15. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki üçüncü duruşmada tanıklar dinlendi (20 Haziran). Ezgi Dilan Balcı’nın ses analiz raporunun beklenmesine karar verildi. Gelecek duruşma 1 Ekim’de.
Mahkeme ses kayıtlarıyla ilgili Adli Tıp Kurumu’na analiz yaptırılmasına karar verdi, tahliye çıkmadı (2 Nisan). Sanıklar "Devrimci Halk Kurtuluş Partisi/Cephesi (DHKP/C) üyeliği", "polise direnme" ve "mala zarar verme" gibi suçlardan yargılanıyor. Aracı, Caner Bozkurt, Seçkin Aydoğan ve Ayfer Rüzgâr hakkında 18 ay - 9 yıl, Ezgi Dilan Balcı hakkında ise 19 - 74 yıl arası ceza isteniyor.
Grup Yorum üyesi Seçkin Aydoğan'ın aralarında olduğu üçü tutuklu altı sanığın Özel Yetkili İstanbul 15. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki beşinci duruşmasında, sanıklara “örgüte üye olmamakla beraber örgüt adına suç işlemek”, “mala zarar vermek” ve “polise direnmek”ten 6’şar yıl 15’er gün hapis cezası verildi (16 Mayıs). “Örgüt propagandası” (TMK 7/2) suçlaması 3. Yargı Paketi ile ertelendi. Tutuklu sanıklar Aydoğan, Cemray Baş ve Melis Ciddioğlu aldıkları cezanın miktarı ve tutuklu kaldıkları süre göz önüne alınarak tahliye oldu. Sanıklar 16 Aralık 2011'de Nurtepe'de bir yürüyüşe katıldıkları gerekçesiyle, Aydoğan ayrıca Taksim'de “Yürüyüş çalışanları serbest bırakılsın!” eyleminde slogan attığı gerekçesiyle yargılanıyordu.
Tuzcuoğlu'nun davası: Eski Evrensel muhabiri-yazar Müge Tuzcuoğlu'nun Diyarbakır 6. Ceza Mahkemesi'ndeki beşinci duruşmasında delil ikameleri devam etti (16 Mayıs). Yedisi tutuklu 27 kişinin gelecek duruşması 31 Temmuz’da. Tuzcu BDP Diyarbakır Siyaset Akademisi'ne yönelik KCK operasyonunda 8 Mart 2012'de gözaltına alınıp tutuklanmış, 25 Eylül'deki duruşmada tahliye olmuştu.
DHKP-C iddianamesi kabul edildi: İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi, aralarında gazeteci Sami Menteş ve Tavır dergisi yayın yönetmeni Gamze Keşkek’in de bulunduğu 18'i tutuklu 29 sanık hakkında DHKP-C'nin gençlik yapılanmasına yönelik iddianameyi kabul etti (15 Mayıs). Menteş ve Keşkek’in “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası”ndan cezalandırılması isteniyor. İlk duruşma 10 Ekim’de Çağlayan'daki 24. Ağır Ceza Mahkemesi'nde.
Akyol yargılanıyor: Mayıs 2011'de Adana'da öğrencilere yönelik KCK operasyonlarında tutuklanan DİHA muhabiri Çukurova Üniversitesi öğrencisi Ahmet Akyol'un aralarında bulunduğu, üçü tutuklu 22 sanıklı dava, Adana 6. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeydi (14 Mayıs). Akyol “örgüt üyesi olmak” (TCK 314/2) ve “örgüt propagandası”ndan (TMK 7/2) yargılanıyor ve 6 Kasım’da tahliye edildi. Gelecek duruşma 19 Eylül’de.
Tatar Ramazan’a dava: Senarist Safa Önal, ATV’de yayımlanan Tatar Ramazan adlı dizinin kendisinden izin alınmadan yayınlandığı iddiasıyla İstanbul Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nde 50 bin liralık tazminat davası açtı (13 Mayıs).
“Terör örgütü değil”miş: TMK ile görevli Ankara Başsavcı Vekilliği, Redhack’in YÖK, Dışişleri Bakanlığı gibi kurumların sitelerine saldırılarıyla ilgili yürüttüğü soruşturmada görevsizlik kararı verdi (9 Mayıs). Dosyayı normal savcılığa gönderen TMY Savcılığı, gerekçesinde RedHack’in “yasadışı örgüt” olduğunu, ancak eylemlerinin şiddet içermediğini kaydetti.
Bir günlük tutuklama: 1980 Askeri Darbesi öncesinde Kürt sorununun çözümü konusunda silahsız mücadeleyi seçen Ala Rizgari örgüt liderlerinden Ala Rizgari Dergisi'nin yazı işleri müdürü Hatice Yaşar, Ankara Adliyesi’nde tutuklandı (9 Mayıs). Bir gün sonra İstanbul’daki savcılık tarafından delil yetersizliğinden serbest bırakıldı.
Yürüyüş dergisi DHKP-C davası: Ozan Yayıncılık'ın sahibi ve Yürüyüş dergisinden beş gazetecinin de aralarında bulunduğu, üçü tutuklu 16 kişinin sekizinci duruşması Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeydi (9 Mayıs). Savunma için ek süre istendi. Gelecek duruşma 30 Temmuz’da. Savcı sanıkların “DHKP-C üyesi olmak”tan (TCK 314/2) 22'şer yıla kadar hapsini, sanıklar hakkındaki “örgüt propagandası” (TMK 7/2) suçlamasının ise 3. Yargı Paketi kapsamında ertelenmesini talep ediyor.
24 Aralık 2010'da tutuklanan Yürüyüş dergisi muhabirleri Cihan Gün, Naciye Yavuz, Kaan Ünsal ve Kamu Emekçileri dergisi sahibi Halit Güdenoğlu ve yazı işleri müdürü Musa Kurt 20 Temmuz'daki duruşmada, Ozan Yayıncılık'ın sahibi Necla Can ise 21 Ocak 2012'de tahliye olmuştu.
Aktepe serbest: İnterpol tarafından arandığı gerekçesiyle 6 Mayıs’ta İtalya’da tutuklanan Atılım Gazetesi’nden Seda Aktepe, Türkiye’nin iade talebini geri çekmesi ve kırmızı bültenin kaldırılması üzerine serbest bırakıldı (8 Mayıs). Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi 2009’da Aktepe hakkında MLKP Davası kapsamında “Örgüt adına suç işlemek”ten 3 yıl 1 ay hapis cezası vermişti.
Pepee ve TRT’ye dava: İspanyol çizgi film-animasyon firması Zinkia Entertainment, “telif hakları ihlali” ve “haksız rekabet” iddiasıyla Pepee karakterinin yaratıcısı Düşyeri Yapım sahipleri şarkıcı Kıraç ile eşi Ayşe Şule Bilgiç ve Pepee'nin yayımlandığı TRT’ye dava açtı (7 Mayıs).
Savda’nın cezası ertelendi: Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nce vicdani retçi Halil Savda hakkında, “halkı askerlikten soğutma”dan (TCK 318) bozulan 6 ay hapis cezası, Ankara 10. Asliye Ceza Mahkemesi’nce 3. Yargı Paketi kapsamında ertelendi (1 Mayıs). Savda'nın da arasında bulunduğu 19 kişi hakkında, 6 Ocak 2010'da Ankara Yüksel Caddesi'nde vicdani ret eylemine katıldıkları gerekçesiyle "Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'na aykırılık", "suçu ve suçluyu övme" ve "halkı askerlikten soğutma" gibi suçlardan dava açılmıştı. Savda ile iki sanık, "halkı askerlikten soğuttukları" gerekçesiyle 6'şar ay hapis cezasına mahkum edilirken, Savda dışındakilere verilen cezaların hükmünün açıklanması geri bırakılmıştı.
Oktar şikayetçilerden şikayetçi: İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, “Bir Grup Ateist”in, Adnan Oktar’la ilgili “halkı kin ve düşmanlığa tahrik”ten (TCK 216) yaptığı şikayete takipsizlik verdi (29 Nisan). Oktar, şikayetçiler ve avukatları Gürkan Özocak ve Mehmet Ali Köksal hakkında “adil yargılamayı etkilemek” (TCK 288) ve “soruşturmanın gizliliğini ihlal”den (TCK 285) suç duyurusunda bulundu.
Ağuş'a dava: 14 Şubat 2012’de Mersin'de gözaltına alınan DİHA muhabiri Özlem Ağuş'un da aralarında bulunduğu dördü tutuklu 54 kişinin üçüncü duruşması Adana 10. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeydi (26 Nisan). Gelecek duruşma 13 Eylül’de. Ağuş hakkında “örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek” (TCK 220/6), “örgüt propagandası” (TMK 7/2) ve “2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yönetmeliği'ne muhalefet”ten 23 yıla kadar hapis isteniyor.
Aydın'ın DHKP-C davası: Mühendislik Mimarlık ve Planlamada Artı İvme dergisi yazı işleri müdürü Fatih Özgür Aydın'ın duruşması İstanbul 16. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeydi (25 Nisan). Tutuksuz sanıkların savunmalarının bizzat alınması talebinde bulunuldu. Aydın, “örgüt üyesi olmak" (TCK 314/2), “örgüt propagandası” (TMK 7/2), “suçu ve suçluyu övmek” (TCK 215), “görevi yaptırmamak için direnmek” (TCK 265) ve “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'na muhalefet”ten yargılanıyor ve 53,5 yıl hapsi isteniyor. Gelecek duruşma 18 Temmuz’da.
Say’ın gerekçeli kararı: Fazıl Say'a, "Halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri alenen aşağılama"dan (TCK 216/3) verilen 10 ay hapis cezası hükmünün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin karara itiraz reddedildi (25 Nisan).
İstanbul 19. Sulh Ceza Mahkemesi piyanist Fazıl Say’a verilen 10 aylık hapis cezasının ve hükmün geri bırakılmasının gerekçesini açıkladı (18 Nisan). Kararda, Say'ın ''Üç büyük dinin ortak değerleri olan Allah, cennet ve cehennem gibi kavramlara duyulan hisleri nedensiz yere incittiği'' vurgulandı. İstanbul 19. Sulh Ceza Mahkemesi Say’a 10 ay hapis cezası verdi (15 Nisan). Hükmün açıklanması geri bırakıldı.
KCK Mersin: DİHA Mersin muhabiri Zeynep Kuriş, KCK Mersin Davası’nın Adana 10. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki ilk duruşmasında tutuklu yargılanan beş sanıkla birlikte tahliye edildi (24 Nisan). KCK Mersin Davası’nda 34 kişi yargılanıyor. Kuriş Kasım 2012’de tutuklanmıştı. Gelecek duruşma 3 Temmuz’da.
“Vur de vuralım” soruşturması: Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı, Bursa mitinginde "Vur de vuralım, öl de ölelim" sloganlarına, "Onun da zamanı gelecek" karşılığını veren MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli hakkında ‘halkı düşmanlığa tahrik’ten (TCK 216) soruşturma açtı (23 Nisan).
İki dağıtımcıya gözaltı: Özgür Gündem ve Azadiya Welat gazetelerinin dağıtımını yapan Zahir Vardar ve Osman İnal Hakkari Yüksekova’da gözaltına alındı (18 Nisan). Van Cumhuriyet Başsavcılığı’nca başlatılan soruşturma kapsamında gözaltına alınan dağıtımcılar aynı gün Yüksekova Emniyet Müdürlüğü’nce serbest bırakıldı.
KCK Mersin’de 30 tahliye: Adana 10. Ağır Ceza Mahkemesi'nde aralarında DİHA Mersin muhabiri Ferhat Arslan, Fırat Dağıtım çalışanı Egit Bakırhan ve Radyo Ses çalışanı Mahmut Öğretme’nin de bulunduğu Mersin KCK Davası’nda 30 tutuklu sanık 4. Yargı Paketi kapsamında tahliye edildi (16 Nisan).
“Basın özgürlüğü”ymüş: Küçükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığı, Star ve Yeni Akit hakkında hedef gösterme ve iftiradan 24 Ocak’ta Özgür Radyo, Etkin Haber Ajansı ve Atılım gazetesinden Nadiye Gürbüz, Arzu Demir ve Sedat Şenoğlu’nun şikayetiyle açılan soruşturmada haberleri basın özgürlüğü olarak değerlendirdi (15 Nisan). Gazetecilerin MLKP üyelerine destek verdiği ileri sürülmüştü.
Tanık’a gözaltı: Rotahaber internet sitesi genel yayın yönetmeni Ünal Tanık, üç yıl önce Adana Basın Savcısı Duran Yılmaz’ın oğlu ile ilgili yayımlanan haberi nedeniyle, ifade vermediği gerekçesiyle, görevle gittiği Adana’da gözaltına alındı (13 Nisan). Tanık aynı gün mahkeme tarafından serbest bırakıldı.
Kabakulak tutuklandı: Yurt gazetesi, Hatay’daki Asi gazetesi ve Suriye Devlet Televizyonu Hatay muhabiri Hasan Kabakulak, casusluk iddiasıyla gözaltına alındı (10 Nisan). Kabakulak Terörle Mücadele Şubesi 10. madde ile görevli Adana 1 No’lu Hakimlik tarafından ‘Devletin gizli kalması gereken bilgilerini siyasal veya askeri casusluk amacıyla temin etme’ (TCK 328/1) suçundan tutuklandı (12 Nisan).
BTK Phorm soruşturmasını unuttu mu?: Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), reklam hedefi belirleme amacıyla internet kullanıcılarını gözetleyen Phorm adlı sistem hakkında başlattığını duyurduğu soruşturmayı üç ay geçmesine rağmen hala sonuçlandırmadı (11 Nisan).
İşkencede iyi hal gerekçesi: Atılım gazetesi muhabiri Şenol Gürkan'a 2001'de işkence yaptıkları iddiasıyla yargılanan Terörle Mücadele Şube Müdürlüğü'nde (TEM) görevli dört polis memuru Tekin Taşlıova, Atanur Arslan, Gürah Ayhan, Ahmet Horoz’a verilen 10 aylık ceza ve ertelemenin gerekçeli kararı açıklandı (10 Nisan). Kararda mahkemenin "sanıkların bir daha suç işlemeyeceklerine kanaat etmesi" nedeniyle ertelendi.
Mala zarar verme: Gerger Fırat gazetesinden Hacı Boğatekin'in Adıyaman'ın Gerger ilçesinde haber yaparken İlhan Karatekin'in saldırısına uğraması üzerine 2009'da açtığı dava Gerger Asliye Ceza Mahkemesi'ndeydi (10 Nisan). Karatekin’e dört ay hafif hapis cezası ve 100 gün adli para cezası verildi. Mahkeme hapisle ilgili hükmün açıklanmasını geri bıraktı, 2 bin liralık adli para cezası ise ertelenmedi. Davada Karatekin, 'mala zarar verme'den (TCK 151/1) yargılanıyordu.
Koptaş ve Kıvanç’a 301 soruşturması: Mahkemenin “örgüt” bulamadığı 17 Ocak 2012 tarihli Hrant Dink Davası kararını aynı gün HaberTürk televizyonunda eleştiren Agos genel yayın yönetmeni Rober Koptaş ve gazeteci-yazar Ümit Kıvanç hakkında ‘Türklüğü, Cumhuriyeti, Devletin kurum ve organlarını aşağılama’dan (TCK 301) İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nca soruşturma açıldığı öğrenildi (5 Nisan).
Eser’in iddianamesi kabul edildi: KCK Operasyonuyla Aralık 2012’de tutuklanan Evrensel muhabiri Sadiye Eser’in iddianamesi İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi (5 Nisan). ‘Örgüt üyeliği’ (TCK 314/2) iddiasıyla yargılanacak Eser’in ilk duruşması 10 Eylül’de.
Keneral tweet’ine tutuklama: Ağrı’da Kıdemli Başçavuş Mehmet Ali Bülbül, Twitter’da ‘General’ yerine ‘Keneral’ yazdığı gerekçesiyle üste hakaretten tutuklandı. (4 Nisan).
Kürt politikacıların davaları
Fezlekeler: Çeşitli savcılıklarca Barış ve Demokrasi Partisi'nin (BDP) milletvekilleri ve bağımsız vekiller hakkında Nisan-Haziran 2013’te toplam 13 fezleke düzenlendi.
Hakkında fezleke düzenlenen milletvekilleri Ayla Akat Ata, Gültan Kışanak, İbrahim Ayhan, İbrahim Binici, Aysel Tuğluk, Özdal Üçer, Nazmi Gür, Mülkiye Birtane, Ertuğrul Kürkçü, Sırrı Süreyya Önder, Nursel Aydoğan, Selahattin Demirtaş, Halil Aksoy, Hasip Kaplan.
Hakkında en çok fezleke düzenlenen milletvekili Özdal Üçer.
Fezlekelerin konuları ise şöyle: 'PKK propagandası yapmak' (TMK 7/2), 'Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'na muhalefet' (2911 sayılı kanun 28/1), ‘terör örgütüne hedef gösterme’ (TMK 6/1), ), ''örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek suretiyle örgüte üye olmak' (TCK 220/6 yollamasıyla 314/2), 'suçu ve suçluyu övme' (TCK 215), ‘kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret’ (TCK 125 /3).
TCK 285-288
Mumcu’ya suç duyurusu: İstanbul 15. Ağır Ceza Mahkemesi, yazar ve akademisyen Özgür Mumcu hakkında “Emine Akman'a barış yok” başlıklı yazısında “adi yargılamayı etkilemek”ten (TCK 288) ve “görevli hakim ve savcıları hedef göstermek”ten İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulundu (23 Mayıs).
Taraf gazetesi davaları: Nisan-Haziran döneminde Taraf gazetesi hakkında yeni açılan-süren toplam 39 dava görüldü. Bu davaların 15’i ''basın yoluyla soruşturmanın gizliliğini ihlal” (TCK 285), beşi “adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs” (TCK 288), 16’sı “hakaret” (TCK 125), ikisi “düzeltme ve cevabın yayımlanmaması”, biri “Atatürk aleyhine işlenen suçlar” sebebiyleydi. 30 dava hakkında kovuşturmanın ertelenmesine karar verildi. Davaların en eskisi 2008'den beri sürüyor.
Taraf gazetesi davaları için tıklayınız.
Hakaret, kişilik hakları ve tazminat davaları
Nisan-Haziran 2013’te mahkemeler ikisi gazeteci üç kişi hakkında 1 yıl 2 ay hapis ve 13 bin 500 TL para cezası verdi.
Arınç’a ceza: Ankara 2. Asliye Hukuk Mahkemesi Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç'a Haziran 2012’deki demecinde Türkiye Gazeteciler Sendikası’na (TGS) hakaretten 10 bin TL para cezası verdi (20 Haziran).
Aysal’dan Altaylı’ya dava: Galatasaray Başkanı Ünal Aysal, HaberTürk'te yayınlanan "Aysal Uzaylı" başlıklı köşe yazısında ‘hakaret’ten Fatih Altaylı'ya dava açtı (7 Haziran).
Ay’dan Etha’ya dava: Terörle Mücadeleden Sorumlu İstanbul Emniyet Müdür Yardımcısı Sedat Selim Ay'ın Etkin Haber Ajansı’na (ETHA) ‘hakaret’ ve ‘iftira’dan açtığı davanın ilk duruşması görüldü (6 Haziran). İstanbul 48. Asliye Ceza Mahkemesi işkence mağdurlarının tanık olarak dinlenmesini kabul etti. Gelecek duruşma 8 Ekim'de.
Feyman’dan “Tümer şikayeti’’: Gülgün Feyman, Saba Tümer'i Show TV'de Saba Tümer'le Bugün programındaki açıklamalarında kendisiyle “hakaret ettiği” gerekçesiyle İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na şikayet etti (7 Mayıs).
Örnek’e ceza: soL gazetesi dış haberler editörü Ali Örnek, itusözlük.com’da Cumhurbaşkanı Abdullah Gül hakkında yaptığı yorumdan ötürü, İstanbul 19. Asliye Ceza Mahkemesi’nde “Cumhurbaşkanı’na hakaret”ten 1 yıl 2 ay hapis cezası aldı (24 Nisan). Hükmün açıklanmasının geri bırakıldı ve Örnek’e 5 yıl denetimli serbestlik tedbirlerinin uygulanmasına karar verildi.
O...Çocuğu soruşturmasına itiraz: Sincan 1. Ağır Ceza Mahkemesi, 23 Nisan 2012’deki kutlamaları boykot eden BDP’lilere, twitter ’dan “o... çocukları” diyen müzik yapımcısı Erol Köse hakkında ÇHD’nin “Halkı kin ve düşmanlığa tahrik”ten yaptığı suç duyurusuna verilen takipsizlik kararına itirazını reddetti (23 Nisan).
Saymaz’ın davasına ret: Radikal muhabiri İsmail Saymaz’ın Postmodern Cihad kitabıyla eski Erzurum Özel Yetkili Savcısı Savcı Osman Şanal’a “hakaret”ten yargılandığı dava Ankara 11. Sulh Hukuk Mahkemesi’nce bilirkişi Prof. Dr. Ahmet Kılıçoğlu raporu ile esastan reddedildi (17 Nisan).
Kenanoğlu’na ceza: Ankara 24. Asliye Hukuk Mahkemesi, Hubyar Sultan Alevi Kültür Derneği Başkanı, Evrensel yazarı Ali Kenanoğlu’na Radikal ve Habertürk gazetesine verdiği demeçte Maraş katliamı sanığı Ökkeş Şendiller'e “hakaret etmek”ten 3 bin 500 lira para cezası verdi (16 Nisan).
Bakanlıktan dört gazeteciye dava: Maliye Bakanlığı, Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) ile ilgili haberlerden ötürü Barış Yarkadaş, Burak Akbay, Emin Çölaşan, Orhan Bursalı ve Rıfat Serdaroğlu hakkında Ankara 11. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde dava açtı (15 Nisan). Bakanlık, gazetecilerden on bin TL talep ediyor.
Yarkadaş’a ve Develi’ye suç duyurusu: Öğretmen Burhan İçen, Gerçek Gündem yayın yönetmeni Barış Yarkadaş ile CHP Adana Milletvekili Turgay Develi hakkında suç duyurusunda bulundu (15 Nisan). Develi'nin "türban takmayan veliyi, okuldan çıkardı'' diyerek eleştirdiği İçen, haberi yayınlayan Yarkadaş'tan beş bin, Develi'den ise 10 bin TL talep ediyor.
Ekşi’den hakarete erteleme: Anadolu 25. Sulh Ceza Mahkemesi, Ekşi Sözlük’te MÜ İletişim Fakültesi Dekanı Yusuf Devran'a “hakaret” ettikleri iddiasıyla, öğretim görevlisi Nesime Melda Cinman ve öğrenci Mikail Boz'un yargılanmasını, "basın yoluyla işlenen suç" kapsamına koyarak erteledi (12 Nisan).
Başbakana tazminatlar
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a ve eşi Emine Erdoğan’a hakaret ettiği ve kişilik haklarına saldırdığı gerekçesiyle bir gazeteye 30 bin TL ceza verildi.
Genç Umut’a dava: AKP Bursa İl Teşkilatı önünde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan hakkında hakaret içeren sloganlar attıkları iddia edilen Liseli Genç Umut üyesi 17 liseli için “Kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret” suçundan iki yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı (27 Mayıs).
“Başbakan kukladır”a hapis istemi: Ruhsatsız kömür ocağının mühürlenmesi sırasında V.Ç hakkında, “Vali kim, Vali adam değil, adam olsa buraya gelir. ...Başbakan kukladır, onunla bununla masaya oturur, pazarlık yapar, bizim halimizi sormaz" sözleri nedeniyle Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Zonguldak Valisi Erol Ayyıldız'a “hakaret” ettiği iddiasıyla Zonguldak Sulh Ceza Mahkemesi’nde 4 yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı (18 Mayıs).
Aydınlık’tan Erdoğanlara tazminat: Ankara 10. Asliye Hukuk Mahkemesi, Aydınlık Gazetesi’ne 21 Mart 2012’de yayımladıkları karikatürde Başbakan Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan’a “kişilik haklarına saldırıda bulunduğu” gerekçesiyle 30 bin TL ceza verdi (3 Nisan).
Yasaklamalar, Kapatmalar, Toplatmalar
Nisan-Haziran 2013’te bir reklam, bir reklam panosu, bir film, bir şiir, bir kanal logosu, iki program sansürlendi. Reyhanlı Sulh Ceza Mahkemesi Reyhanlı'daki patlamayla ilgili yazılı, görsel ve internet ortamındaki haberlere yayın yasağı getirdi.
TRT’den reklam yasağı: Nedim Şener’in Posta’daki “Aleviler ne istiyor?” yazı dizisinin reklamı “Katliamlarla susturuldular” cümlesinden dolayı TRT’de yayımlanmadı (30 Mayıs).
Reklam panosuna sansür: Yıldız Teknik Üniversitesi’nde panoda bulunan çorap reklamı özel güvenlikçiler tarafından kapatıldı (29 Mayıs).
Şark Bülbülü’ne sansür: Kanal 7, Kartal Tibet’in ‘Şark Bülbülü’ filminde Kemal Sunal’ın Ayşen Gruda ve arkadaşlarıyla havuza girdiği sahneyi ve Sunal’ın “Hafta Sonu dergisi bu hafta benden bahsetmiş. Bülent Ersoy, beni kanatlarımın altına alacakmış. Ben onu bir altıma alırsam” sözlerini makasladı (15 Mayıs).
NTV ve AA’dan yasağa biat: Basında yer alan haberlere göreNTV ve AA’nın, AKP'nin Reyhanlı ile ilgili haberlere yayın yasağı getirmesinin ardından resmi internet sayfalarından ilgili haberleri kaldırdığı iddia edildi (13 Mayıs). NTV iddiaların doğru olmadığını açıkladı.
Reyhanlı’ya haber yasağı: RTÜK, Reyhanlı'daki patlamayla ilgili yazılı, görsel ve internet ortamındaki haberlere, Reyhanlı Cumhuriyet Başsavcılığı’nın talebi üzerine, Reyhanlı Sulh Ceza Mahkemesi’nce yayın yasağı getirildiğini açıkladı (11 Mayıs). Yasak Hatay 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nce kaldırıldı (15 Mayıs).
Güçlü’den programına sansür: Abbas Güçlü Genç Bakış programında Diyarbakırlı bir öğrencinin öldürülen Kürt çocuklardan bahsetmesi üzerine programı yarıda kesti (9 Mayıs).
Adliyede basın açıklaması yasak: İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın Çağlayan’daki İstanbul Adalet Sarayı’nın güvenliğinden sorumlu emniyet görevlilerine talimatıyla, adliye önünde basın açıklaması yapılması yasaklandı (7 Mayıs).
Öpücük sansürü: Kanal D, Ben Bilmem Eşim Bilir yarışmasında bir çiftin öpüşmesi sansürledi (16 Nisan).
Milliyet’ten ANF sansürü: Milliyet, Kandil'de çekilen BDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş ile KCK yöneticilerinin ANF logolu fotoğrafında, ANF logosunu mozaikledi (11 Nisan).
Üvercinka’ya sansür: Limit Yayınları'nın LYS edebiyat test kitabında, Cemal Süreya'nın Üvercinka şiirinde "Sevişmek bir kere daha yürürlüğe giriyor" dizesindeki "sevişmek" kelimesinin sansürlendiği, yerine "sevmek" ifadesinin kullanıldığı anlaşıldı (11 Nisan).
AİHM
Namaz ve Şenoğlu’na tazminat: AİHM Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) “uzun tutukluluk yasağı”nı düzenleyen 5/3. maddesine dayanarak Türkiye’yi Atılım yazarı Bayram Namaz’a 6600 euro (yaklaşık 16.698 TL); Atılım yayın koordinatörü Sedat Şenoğlu’na 4950 euro (yaklaşık 12. 525 TL) ödemeye mahkum etti (12 Haziran).
RTÜK
RTÜK, Nisan-Haziran 2013 döneminde TV kuruluşlarına 177 uyarı, 399 para cezası; radyo kuruluşlarına 33 uyarı, 26 para cezası verdi. Yurtdışından yayın yapan 21 kanalın 29/3. maddeden * (Platform işletmecileri ve yayın hizmeti iletimi yapan altyapı işletmecileri ile ilgili madde) yayınlarının durdurulmasına karar verildi.
(Kurul kararları 11 Haziran’a kadar açıklandığı için o tarihe kadar olan para ve uyarı cezalarına yer verildi.)
RTÜK 'koruyucu sembolle ilgili 14 uyarı, dört para cezası; 'insan onuru ve özel hayatın gizliliği'ni ihlalden bir uyarı, dokuz para cezası; 'Türkçeyi bozmaktan' dört uyarı, üç para cezası; ‘İstismar’dan dört uyarı; ‘masumiyet karinesi’ni ihlalden bir uyarı, bir para cezası; ‘ilaç ve tedavi reklamı’ndan üç uyarı; ‘Çocukları ticari iletişime teşvik’ten 25 uyarı, bir para cezası; ‘Milli-manevi değerleri ihlal’den yedi para cezası; ‘Tütün ve tütün ürünleri’ ile ilgili maddelerden dört para cezası; ‘Şiddeti özendirme’den beş para cezası; ‘Haberin verilişi’nden üç uyarı verdi.
Geri kalan uyarı ve cezalar ticari iletişim, reklam, ürün yerleştirme, sponsorluk, haksız rekabet, program desteği gibi konularla ilgili teknik ve ticari düzenlemelerin ihlalleriyle ilgili.
Koruyucu sembol: RTÜK "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde, çocuk ve gençlerin fiziksel, zihinsel veya ahlaki gelişimine zarar verebilecek türde içerik taşıyan programlar bunların izleyebileceği zaman dilimlerinde ve koruyucu sembol kullanılmadan yayınlanamaz..." ve “Medya hizmet sağlayıcılar, koruyucu sembol sistemi kullanarak, izleyicileri program hizmetlerinin içeriği hakkında sesli veya yazılı olarak bilgilendirir” ilkesini ihlal ettiği gerekçesiyle 14 uyarı (TRT, TRT Haber, TRT Çocuk, TRT 6, TRT Türk, Alem FM, Zile TV, BGRT, Kapadokya TV, Amed TV, Alican TV, Bartın TV, Ulusal 1, Koza TV) ve dört para cezası ( Kanal Türk 26.893 TL, Best FM 1.187 TL, ATV 318.523 TL, ATV Avrupa 11.886 TL) verdi.
İnsan onuru, özel hayatın gizliliği: 6112 sayılı Kanun'un 8. maddesindeki "insan onuruna ve özel hayatın gizliliğine saygılı olma ilkesine aykırı olamaz, kişi ya da kuruluşları eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü, aşağılayıcı veya iftira niteliğinde ifadeler içeremez" hükmüne göre bir uyarı (Halk TV); dokuz para cezası (Kanal D 400.136 TL, Star TV 366.085 TL, ATV Avrupa 11.886 TL, TV 8 17.386 TL, Haber Türk 44.509 TL, ATV 458.602 TL, Fox TV 239.189 TL, Flash TV 11.886 TL, Fox TV 194.351 TL) verildi.
Türkçenin kullanımı: RTÜK 6112 sayılı Kanun'un "Türkçenin, özellikleri ve kuralları bozulmadan doğru, güzel ve anlaşılır şekilde kullanılmasını sağlamak zorundadır; dilin düzeysiz, kaba ve argo kullanımına yer verilemez" düzenlemesini ihlalden dört uyarı (Alem FM, Vizyontürk TV (3); üç para cezası (Beyaz TV 16.420 TL, Show TV 152.868 TL, Show Türk 11.886 TL) verdi.
İstismar: RTÜK 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendinde belirtilen; “Çocuklara, güçsüzlere ve özürlülere karşı istismar içeremez ve şiddeti teşvik edemez.” hükmünü ihlalden dört uyarı (TV 8, Kanal 7, Kanal Türk, Ülke TV) verdi.
Masumiyet karinesi: RTÜK 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin (i) bendi, “Suçlu olduğu yargı kararı ile kesinleşmedikçe hiç kimse suçlu ilân edilemez veya suçluymuş gibi gösterilemez; yargıya intikal eden konularda yargılama süresince, haber niteliği dışında yargılama sürecini ve tarafsızlığını etkiler nitelikte olamaz” hükmünü ihlalden TV 8’e 17.386 TL para cezası ve Fox TV’ye uyarı verdi.
İlaç ve tedavi reklamı: RTÜK 6112 sayılı Kanun’un 11. maddesinin ikinci fıkrasındaki; “Reçeteye tabi ilaçlar ve tedaviler hakkında ticarî iletişim yapılamaz.” hükmünü ihlalden iki uyarı (Show Türk, ATV Avrupa); dördüncü fıkradaki “İlaçlar ve tıbbi tedaviler için tele-alışverişe izin verilemez” hükmünü ihlalden DRT’ye uyarı cezası verdi.
Çocukları ticari iletişime teşvik: RTÜK 6112 sayılı Kanun’un 9. maddesinin altıncı fıkrasının (ç) bendindeki “Çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar vermemek, deneyimsizliklerini veya saflıklarını istismar ederek, çocukları bir ürün veya hizmeti satın almaya veya kiralamaya doğrudan yönlendirmemek...” hükmünü ihlalden 25 uyarı (Shopping Channel, Radyo 34, 7/24 TV (14), TV 2000, Viva TV, Vizyontürk İstanbul (6), Başak FM; bir para cezası (Radyo 34 1.187 TL) verdi.
Milli-manevi değerler: 6112 sayılı Kanun'un 8. maddesinin 1'nci fıkrasının (f) bendinde yer alan "Toplumun millî ve manevî değerlerine, genel ahlaka ve ailenin korunması ilkesine aykırı olamaz" hükmünü ihlalden yedi para cezası (ATV 458.602 TL, Fox TV 239.189 TL, Flash TV 11.886 TL, Kanal D 489.612 TL, TV 8 23.912 TL, Beyaz TV 16.420 TL, Show TV 152.868 TL) verildi.
Tütün ve tütün ürünleri: 6112 sayılı Kanunun 8. maddesinin birinci fıkrasının (h) bendindeki; "Alkol, tütün ürünleri ve uyuşturucu gibi bağımlılık yapıcı madde kullanımı ..... özendirici nitelikte olamaz." hükmü ile 4207 sayılı Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanun’un üçüncü maddesinin altıncı fıkrasında yer alan “Televizyonda yayınlanan programlarda, filmlerde, dizilerde, müzik kliplerinde, reklam ve tanıtım filmlerinde tütün ürünleri kullanılmaz, görüntülerine yer verilmez.”hükmünün ihlalinden dört para cezası [(Kent TV 1.463 TL, Kanal 60 1.463 TL, Halk TV 73.263 TL (2)] verdi.
Şiddeti özendirme: 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının (ş) bendindeki; “Şiddeti özendirici olamaz” hükmünü ihlalden beş para cezası (Bugün TV 11.886 TL, Halk TV 11.886 TL, Cem TV 11.886 TL, EM TV 11.886 TL, Ulusal 1 11.886 TL) verdi.) verdi.
Haberin verilişi: 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının (ş) bendindeki “Tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerini esas almak ve toplumda özgürce kanaat oluşumuna engel olmamak zorundadır...” hükmünü ihlalden üç uyarı (Halk TV, Cem TV, EM TV) verdi.
*Platform ve altyapı işletmecileri, Üst Kuruldan yayın lisansı almayan veya yayın lisansı iptal edilen medya hizmet sağlayıcılar ile Türkiye Cumhuriyetinin taraf olduğu uluslararası andlaşmalar ve bu Kanun hükümlerine aykırı yayın yaptığı Üst Kurulca tespit edilen bir başka ülkenin yargı yetkisi altındaki medya hizmet sağlayıcılarının yayın hizmetlerinin iletimini, Üst Kurul kararının tebliğini müteakiben durdurur. Tebliğe rağmen yayın hizmetlerinin iletimini durdurmayan işletmecinin yayın iletim yetkisi iptal edilir ve bu durum Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna bildirilir.
