Anayasa Mahkemesi (AYM), Kocaeli 2 Nolu F Tipi Yüksek Güvenlikli Ceza İnfaz Kurumu’nun bir mahkuma posta yoluyla gönderilen “Demokratik Modernite” dergisini yasaklamasını ifade özgürlüğünün ihlali olduğuna karar verdi.
Kararın gerekçesinde Anayasanın ifade özgürlüğü, düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti ile ilgili maddelerine yer veren AYM, ifade özgürlüğüne ilişkin sınırlamaların da sınırının olması gerektiğini söyledi.
AYM, dergiye erişimdeki kısıtlamanın, demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun ve hedeflenen meşru amaçlarlar orantılı olduğu kanaatine ulaşılmadığını belirtti.
Mahkeme, başvurucunun ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine, tespit edilen ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere dosyanın ilgili mahkemeye gönderilmesine oy birliğiyle karar verdi.
Yasaklama gerekçesi: “Kurum güvenliği”
Kocaeli 2 Nolu F Tipi Yüksek Güvenlikli Ceza İnfaz Kurumu’nda bulunan İbrahim Bilmez’e posta yoluyla gönderilen “Demokratik Modernite” dergisi Eğitim Kurulu’nun kararı gereğince kendisine teslim edilmedi.
Eğitim Kurulu yasaklama kararının gerekçesinde “dergide Abdullah Öcalan’ın yasaklı kitaplarından alındığı yapıldığı, Öcalan’ı ve örgütü övücü, meşrulaştırıcı ifade ve yorumlar olduğu” belirtilerek ilgili yönetmeliklerin “kurum güvenliğini tehlikeye düşürme” maddelerine yer verildi.
Karara itirazları Kocaeli İnfaz Hakimliği ve mahkemece reddedilen İbrahim Bilmez’in anayasal haklarının ihlal edildiği iddiasıyla AYM’ye başvurdu.
AYM: İfade özgürlüğüne müdahale
AYM, bugün Resmi Gazete’de yayınlanan kararında Demokratik Modernite’nin İstanbul merkezli ve üç ayda bir yayınlanan dergi olduğu belirtilerek derginin ilgili sayısından alıntılarla incelemesine yer verdi.
AYM, hapishanede tutuklu olan başvurucunun dergiye erişiminin engellenmesinin bilgi ve düşünceleri edinme özgürlüğü ve dolayısıyla ifade özgürlüğüne yönelik müdahale olduğunu belirtti.
Dergideki makalede “Öcalan’ın fikirlerinden alıntılar yaparken anılan kişiyi ve terör örgütünü meşrulaştırıcı ifade ve yorumlara yer verdiği anlaşılmaktadır” diyen AYM bu müdahalenin “kamu düzeninin sağlanması kapsamında meşru amaç taşıdığını” söyledi.
“Dergi için yasaklama yok”
AYM, dergi hakkında genel bir yasaklama olmadığını belirtti. Dergide alıntılar yapılan DemokratikTolum Manifestosu’nun Öcalan’ın cezaevine konduktan sonra yazdığı beş ciltlik eser olduğu belirtti.
Bu serinin son cildini oluşturan “Kürt sorunu ve demokratik ulus çözümü” adlı kitap hakkınki el koyma kararının bireysel başvuruya konu olduğu ve AYM’nin müdahalenin demokratik toplumda gerekli ve ölçülü olmadığı ve düşünceyi açıklama yayma özgürlüğü ile basın özgürlüğünün ihlal sonucu çıktığını hatırlattı.
“Somut riskler anlaşılamadı”
AYM, dergideki makalede “yazarın terör örgütünün yürüttüğü şiddet içeren silahlı faaliyetlerini ‘Kürt özgürlük hareketi’ olarak nitelendirdiği, bu kapsamda yapılan silahlı şiddet eylemlerini meşrulaştıran ifadeler kullandığının anlaşıldığını” belirti.
Ancak Eğitim Kurulu’nun müdahale oluşturan kararının gerekçesinden, “Derginin başvurucuya ulaştırılmasına izin verilmesinin, kurum güvenliği bakımından ne tür somut risk ve tehlikeler taşıdığının anlaşılamadığını” söyledi.
“Meşru amaçla doğru orantılı değil”
AYM, dergiye erişimin engellenmesinde “Öcalan’ın kitaplarından alıntı yapılması ve terör örgütünü övücü, meşrulaştırıcı ifade ve yorumlara yer verilmesi” olarak ifade edilen gerekçelerin” cezaevi güvenliği anlamında ilgili ve yeterli olmadığını” belirtti.
AYM, “Dergiye erişimin engellenmesi suretiyle başvurucunun haber veya fikirlere ulaşma hakkına getirilen kısıtlamanın, demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun ve hedeflenen meşru amaçlarlarla orantılı olduğu kanaatine ulaşılamamıştır” dedi. (BK)
