İlk Olağanüstü Hal (OHAL) Valisi Hayri Kozakçıoğlu İstanbul Sarıyer’’deki evinde ölü bulundu.
75 yaşında hayatını kaybeden Kozakçıoğlu’nun intihar ettiği ifade edildi. Kozakçıoğlu’nun intihar ettiğini İstanbul Emniyet Müdürlüğü de doğruladı. Ancak Kozakçıoğlu'nun silahla intihar etmesine rağmen evde bulunan karısının hiç silah sesi duymadığını belirtmesi soru işaretlerini beraberinde getirdi.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcı Vekili Mustafa Emre de şu an soruşturmanın sona ermediğini ve ölüm nedeni olarak henüz intihar diyemeyeceklerini söyledi.
Kozakçıoğlu'nun OHAL Valiliği yaptığı dönemde köy boşaltmalar ve faili meçhul cinayetler yaşanmıştı. Aynı dönemde dönem İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şube Yönetim Kurulu Üyeliği yapan eski Diyarbakır Baro Başkanı Mehmet Emin Aktar’la konuştuk.
Aktar, 1987-1991 arası OHAL valiliği yapan Kozakçıoğlu döneminde, özellikle 1989-1991 yılları arasında Jandarma İstihbarat Teşkilatı’nın (JİTEM) bölgede örgütlendiğini ifade ediyor.
Aktar: Kişilerle değil devlet politikasıyla hesaplaşılmalı
1980’lerin sonraı 1990’ların başlarını bölgede insan kaçırma ve faili meçhul cinayetlerin, köy boşaltmaların başladığı dönem olarak aktaran Mehmet Emin Aktar, Kozakçıoğlu’nun o dönem bölgedeki en büyük kamu görevlisi olduğunu belirtiyor ve ekliyor: “O sadece devlet politikasını yürüten bir memurdu. Esas hesaplaşılması gereken kişiler değil, dönemin devlet politikasıdır.”
“Kozakçıoğlu o dönemin kara kutularından biriydi. Bildikleri hiç açıklanmadan gitti. O dönem yaşananların birinci dereceden tanığı ve yaşananları bizzat biliyor. Bir kısmının karar vericisi, göz yumanı veya direkt sorumlusu.
“OHAL’in kayıtları hala açılmış değil. Ancak o dönemlerde görev yapanların hiç konuşmaması bizim failler hakkında yeterince bilgiye ulaşamamamızda önemli bir etken.
“Köy boşaltmaları, insanların zorla yerlerinden edilmeleri, coğrafyanın ıssızlaştırılması onun döneminde başladı. Tüm bunlar jandarma, polis, korucular tarafından gerçekleştirilmiş olsa da OHAL Valiliği’nin bilgisi dahilinde yapıldığını hepimiz biliyoruz. Devlet politikasını faaliyete geçiren bölge valiliği idi ve vali de Kozakçıoğlu idi.
“O dönem yapılanlar sadece Kozakçıoğlu’nun kişisel tercihi ile yapılan şeyler değil. Dönemin devlet politikası buydu ve bölgede bulunan kamu görevlileri de politikayı sürdürüyordu. Kozakçıoğlu da sadece onlardan biri.
“Asıl sorgulanması gereken dönemin devlet politikası. Eğer bir hakikat arıyorsak burada başlamamız gerekiyor. Kişisel hesaplar sonuç vermez.”
Kozakçıoğlu kim?
1938’de Manisa Alaşehir'de doğan Kozakçıoğlu, ilk ve ortaokulu Alaşehir'de, lise öğrenimini ise İzmir'de yaparak 1955 yılında İzmir Atatürk Lisesi'nden mezun olmuştur.
Yüksek öğrenimini 1955 - 1959 yılları arasında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinde tamamlayarak 1959 yılında İçişleri Bakanlığında Kaymakam adayı olarak göreve başlamıştır. Çamlıhemşin, Ardeşen, Delice, Çüngüş, Çınar, Kepsut ve Gökçeada’da (İmroz) kaymakamlık yaptıktan sonra 1970 yılında Mülkiye Müfettişliğine ve daha sonra Başmüfettişliğe atanmıştır.
Güvenlik hizmetleri ile ilgili olarak bir süre yurt dışında inceleme ve araştırma yaptıktan sonra, 1978’de Erzurum Valiliğine atanmıştır. Daha sonra Vali kadrosu ile bir buçuk yıl süre ile İstanbul Emniyet Müdürlüğü görevini ifa ederek, 12 Eylül 1980'den sonra Adana Valiliğine atanmıştır. Üç yıl süre ile Adana Valiliği ve üç buçuk yıl Sakarya Valiliği görevlerinden sonra 12 Ocak 1987 tarihinde Diyarbakır Valiliği görevine başlamıştır.
Bu görevi yürütürken 19 Temmuz 1987'de Olağanüstü Hal Bölge Valiliğine atanmıştır. 19 Ağustos 1991 tarihinde İstanbul Valiliğine atanmıştır.
1 Eylül 1993 tarihli Sabah Gazetesi'nde yer alan bir haberde İstanbul Valisi Hayri Kozakçıoğlu'nun Olağanüstü Hal Bölge Valiliği hesaplarından 2 milyar lirayı (yaklaşık 250.000 dolar) kendi adına açılan hesaplara geçirdiğini ileri sürüldü. Kozakçıoğlu bu iddia karşısında söz konusu parayı dönemin İçişleri Bakanı Mustafa Kalemli'nin onayı ile 12 Ağustos 1991'de kendi hesabına aktardığını ve 18 Ocak 1993'de Bölge Valiliği'nin talebi üzerine geri gönderdiğini ileri sürdü.
Ancak Kalemli bu olaydan haberi olmadığını açıkladı. Dönemin Başbakanı Tansu Çiller, Kozakçıoğlu'nu istifaya davet ederken, Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel "Paralar örtülü ödenekten teröre karşı mücadele için verilmiştir. Ancak ne için harcandığı açıklanırsa devlet sıkıntıya düşer" dedi.
Kozakçıoğlu, 20 ve 21. dönem DYP’den milletvekilliği yapmıştır. (EKN)
* “Kozakçıoğlu kim?” bölümü vikipedi’den alınmıştır.
