Elazığ Örfi Mahkemesi kararıyla 15 Kasım 1937 gecesi idam edilen Seyit Rıza ve arkadaşlarının kayıp mezarlarına dikkat çekmek isteyen Avrupa Dersim Dernekleri Federasyonu 2 Aralık'ta Almanya’nın Köln kentinde bir etkinlik düzenledi.
Köln’deki buz gibi havaya rağmen etkinliğe bin civarında kişi katıldı. İlk olarak 1937’de asılanlar, Dersim’de 38’ harekatında ölenler ve tüm barış ve demokrasi şehitleri için saygı duruşunda bulunuldu. Etkinliğin sunumunu Ayfer Ber ve Hüseyin Kaya yaptı. Konuklara Türkçe, Zazaca, Kürtçe ve Almanca sunum yapıldı.
Hüseyin Kaya, Zazaca başladığı sunumuna “Dersim ’38 bir isyandır” sözünün “büyük bir yalan olduğunu” söyleyerek başladı. Seyit Rıza’nın idamı sırasında “Evladı Kerbelayız” dediğine dikkat çeken Kaya “Zulmün önünde boyun eğmediler, Dersim onurunu hep taşıdılar” dedi. Ayfer Ber'se Türkçe olarak Dersimlilerin tarihte yaşadıkları zulümleri, 1994’te köylerinin boşalmasını ve yaşadıkları sıkıntıları anlattı.
Kahraman: 38'de Dersimlilerin hafızası silindi
İlk olarak “Mezarlar nerede?” başlıklı panel gerçekleştirildi. Seyit Rıza’nın torunu Rüstem Polat “Kin ve nefret davası gütmüyoruz, mezarımıza sahip olmak ve mezar başında çıla yakmak istiyoruz” dedi. Cemal Taş “Dersim bir kırımdır, kanlıdır ve artık üzerinde konuşulmalıdır” dedi.
Avukat Hüseyin Aygün mezarlar hakkında açtıkları davayı anlattı ve “tarihle hesaplaşmak gerektiğini, Türkiye tarihinin kolektif olarak yazılması gerektiğini” söyledi. Sanatçı Kemal Kahraman “38’de Dersimlilerin hafızası silindi, dillerinde ve kültürlerinde ilk kırılma o tarihte başladı” dedi.
Etkinlikte Avrupa Sol Parti milletvekili Hüseyin Kenan Aydın ve Hollanda parlamentosu senatörü Düzgün Yıldırım birer konuşma yaptı. Avrupa’da demokrasinin zayıflamasına ve ırkçı-milliyetçi gelişmelere dikkat çeken milletvekilleri “Dersimlilerin örgütlülüğünü ve mücadelesini desteklediklerini” bildirdiler.
Kaya: Dersim isyan değildi
Avrupa Dersim Dernekleri Federasyonu Başkanı Yaşar Kaya konuşmasında “Dersim bir ‘isyandır’ diyorlar. 40 günlük bebek isyan mı etti? 80 yaşındaki yaşlılar isyan ettikleri için mi kırıldılar? Kadın ve çocuklar ne yaptı da yok edildiler? Hayır!.Bir isyan olmadı, planlı bir katliam oldu. Artık bu konuşulmalı ve mezarların yeri açıklanmalıdır” sözlerine yer verdi.
Etkinlik Ali Baran, Zele-Mele, Ozan Şahin, Şirvan ve Metin-Kemal Kahraman’ın konserleriyle devam etti.
Etkinlik sırasında dört dilde yayınlanan “Dersim Post”un 3. sayısı da satışa sunuldu. Manşetini “Mezarlar Nerede” diye atan Dersim Post yeni sayısında dil, kültür, etnisite, Dersim Aleviliği gibi konularda çeşitli yazılara yer veriyor.
Avrupa Dersim Dernekleri Federasyonu, Elazığ’da devam eden davaya mektup göndererek destek olma, konuyu Avrupa Parlamentosuna taşıma vb. bazı etkinliklerle ilgili çalışmalara devam edecek. (HA/TK)
