50 yaşından sonra kadın çalışan olmak: Yaş ve cinsiyet ayrımcılığı bir arada

“Yaştan dolayı ve emekli olduğum iş yerinden ve mezun olduğum okuldan doayı iş bulmakta çok zorlanmıştım. Bana hep ‘Sizin yaşınız büyük olduğu için hani biz size hizmet ettiremeyiz. Okumuş insansınız, size yetmeyebiliriz’ derlerdi. Aslında bence bunların hepsi bahaneydi. Yaşımdan dolayı ya da kadın olduğumdan dolayı işe almamak için bahaneler ürettiler diye düşünüyorum ve öyle de olduğuna inanıyorum”. Lale 

"Ya işte arkamdan öğrencilere “onun yaşı ilerledi, refleksleri yavaşlamıştır, biz seni daha genç hocaya, daha neşeli hocaya verelim” karalamalara maruz kaldım.” Pınar 

“Genç insanlarla çalışıyorsunuz. Tabii ki onlar zaman zaman artık işte size yaşlı demeye başlıyor artık. Şunu direkt söyleyemiyorlar çünkü ben onlardan büyüğüm ve işte astlık üstlüğe de baktığınızda ben daha üstteyim ama ima ediyorlar. Sanki onlarla aramızda yaşımdan kaynaklı bir fark var, ben daha ağırım, onlara yetişemiyorum gibi, genç kadronun daha iyi olacağı gibi söylemlerle de olsa bunları yaşıyorsunuz.” Sevda 

Okuduğunuz tanıklıklar,  editörlüğünü Kadın İşçi’den Necla Akgökçe’nin yaptığı ve Helin Metin’in araştırmasını yaptığı “50 Yaş Üstü Kadınların Ücretli Emek Alanında Karşılaştıkları Cinsiyet Temelli Ayrımcılıklar ve Çözüm Önerileri” başlıklı rapordan. 

Araştırmaya göre, 50 yaş üstü kadınlar hem yaşları hem de cinsiyetleri nedeniyle iş gücü piyasasında ayrımcılığa maruz kalıyor. Kadınlar, genç işçilere göre daha az tercih ediliyor ve aynı pozisyonda çalışan erkeklere kıyasla daha düşük ücretlerle çalışmak zorunda kalıyorlar. Yaşlanan kadınlar, güvencesiz çalışma koşullarına ve düşük maaşlara razı gelmek zorunda bırakılıyor.

Sunumun detayları bugün, Beyoğlu’ndaki Avrupa Pasajı’nda yer alan Aynalı Geçit Toplantı Salonu’nda kamuoyu ile paylaşıldı. Araştırma kapsamında 24 kadınla yüz yüze görüşmeler yapılmıştı. 

Kadın İşçi’den Sare Öztürk ve Helin Metin’in sunumunu yaptığı rapordan öne çıkanlar özetle şöyle: 

Cinsiyet Temelli Yaş Ayrımcılığı: 50 yaş üstü kadınlar, çalışma yaşamında hem yaş hem de cinsiyetlerinden dolayı ayrımcılığa maruz kalmaktadır. İşverenler tarafından yaşlı ve verimsiz olarak görülmekte, erkeklere oranla daha az tercih edilmektedirler.

Düşük Ücret ve Gelir Adaletsizliği: Aynı pozisyonda çalışan erkeklere kıyasla, kadınlar genellikle daha düşük ücretler almaktadır. Kadınların yaşlandıkça çalışma koşulları daha da kötüleşmekte ve düşük ücretlerle çalışmak zorunda kalmaktadırlar.

Güvencesiz ve Sigortasız Çalışma: Kadınlar sıklıkla sigortasız ve güvencesiz işlerde çalışmaktadır. İşverenler, yaşlı kadınları sigortalatmamak için çeşitli bahaneler üretmekte, bu durum emeklilik haklarını elde etmelerini zorlaştırmaktadır.

Mobbing ve Taciz: Yaşlı kadınlar çalışma yaşamlarında hem işverenler hem de iş arkadaşları tarafından mobbinge ve cinsel tacize maruz kalmaktadır. Bu tür davranışlar, kadınların çalışma koşullarını daha da zorlaştırmaktadır.

Bakım Emeği Yükü: Kadınların evdeki bakım emeği yükü, çalışma yaşamlarına katılımını olumsuz etkilemekte ve düzenli işlerde çalışmalarını zorlaştırmaktadır. Ev içi sorumluluklar kadınların sigortalı ve tam zamanlı işlerde çalışmalarını engellemektedir.

Emeklilikte Yoksulluk: Çoğu kadın, düşük emekli maaşlarıyla geçinmek zorunda kalmakta veya hiç emekli olamamaktadır. Emeklilik haklarına ulaşan kadınlar bile, aldıkları maaşların yetersizliği nedeniyle çalışmaya devam etmek zorunda kalmaktadırlar.

İstihdam Olanaklarının Sınırlı Olması: 50 yaş üstü kadınlar, toplumsal cinsiyet rollerine uygun sınırlı iş alanlarında çalışabilmektedir. Bu, kadınların daha geniş ve çeşitli iş alanlarına erişimini engellemektedir.

Sağlık Sorunları ve Erişim Zorlukları: Yaşlı kadınlar, çalışma yaşamında sağlık sorunları yaşamaktadır. Sağlık hizmetlerine erişimdeki zorluklar, özellikle devlet hastanelerindeki yetersizlikler, kadınların sağlıklarını korumalarını zorlaştırmaktadır.

Eşitsiz İş Yükü: Kadınlar, aynı pozisyonda çalıştıkları erkeklere kıyasla daha fazla iş yüküne maruz kalmakta, ancak buna rağmen daha az ücret almaktadırlar. Ek iş yapmaları istendiğinde bile ek ücret alamadıkları belirtilmektedir.

Sosyal Güvencesizlik: Kadınların büyük bir kısmı, yaşamlarının bir döneminde sigortasız çalışmak zorunda kalmış ve bu durum, emeklilik haklarını elde etmelerini engellemiştir. Yaşlı kadınların sosyal güvencelerinin olmaması onları ekonomik açıdan daha savunmasız hale getirmektedir.

(ADÇ/EMK)