“O Son Kadeh” Mit mi, Gerçek mi?

Yazı ilk olarak Bilim Fili’nde Alkollü Bir Geceden Kalan Vücudunuzda Meydana Gelen Değişimler başlığıyla yayınlandı.

Alkollü bir gecenin ardından gelen içki sersemliği insanları çok basit rahatsızlıklardan tutun da “Lanet olsun, bir daha içmeyeceğim” demeye kadar oldukça değişik şekillerde etkiler. Bulantı, yorgunluk, susuzluk ve zonklayan bir kafa genellikle yaygın belirtilerdir.

İçki sersemliğinin sebep olduğu baş ağrılarının genellikle birden fazla muhtemel sebebi vardır. Bu sebepler elektrolit dengesizliği, vazodilasyon (kan damarlarının genişlemesi) ve baş ağrısı çekmeye sebep olan çeşitli hormonlardaki ve nörotransmitterlerdeki değişimler şeklinde değişiklik gösterir.

Peki, aşırı içmek sizi neden berbat hissettirir?

Öncelikle, alkol, sıklıkla idrar atma isteği uyandıran diüretik bir etkiye sahiptir. Eğer ki tükettiğiniz sıvı yalnızca alkolik ise, özellikle de sıcak iklimlerde dehidrasyon (susuzluk) yaşarsınız.

Dolayısıyla içmeye başlamadan önce susuz olmadığınıza emin olun, su ihtiyacınızı alkol ile karşılamaya kalkmayın. Fakat unutmayın ki; su, içki sersemliğinizi geçirmez, yalnızca dehidrasyon yaşamanızı engeller.

Çok fazla alkol almak, çok hızlı içmek ve boş bir mideyle içmek, hepsi de kanınızdaki alkol seviyesini yükseltir. Bu da şu anlama geliyor;  daha fazla sarhoş olursunuz ve ertesi gün içki sersemliği yaşama riskiniz daha da artar.

Yani sabahın 4’ünde eski sevgilinizi gerçekten de aramış olabilirsiniz.

Öte yandan bazı araştırmacılar; alkollü bir gecenin ardından yaşanan içki sersemliğine sebep olan tek şeyin kanınızdaki alkol seviyesinin zirveye çıkması olmadığını ileri sürüyorlar. Alkol, toksik bir madde olan asetaldehite metabolize edilir. Asetaldehit ise cildin kızarmasına, bulantıya ve önemli oranda rahatsızlık hissetmeye sebep olabilir. Dolayısıyla araştırmacılar; alkollü bir gecenin ardından meydana gelen rahatsızlık hissinin asıl sorumlusunun asetaldehit olduğu kanısındalar.

Bunun yanı sıra, aşırı alkol tüketimi uyku kalitesinin de düşmesine sebep olur. Alkol, iyi bir uyutucudur ve birçok insan içkinin ardından hızlıca uykuya dalar. Fakat tazelenmiş bir biçimde uyanmanız için gerekli olan REM uykunuzun kalitesini oldukça düşürürsünüz. Bununla birlikte alkol, solunum sisteminizi de etkiler ve horlamanıza sebep olur. Diüretik etki ise; tuvalet ziyaretinizin sıklığının artması anlamına gelir ve aşırı alkol alımından kaynaklanan midesel rahatsızlık da hasta hissetmenize sebep olur.

Koyu renkli içkiler genellikle daha fazla kimyasal içerir.

Bazı insanlar belirli içkilere karşı daha hassastırlar. Bunun sebebi de fermentasyon sürecinin bir ürünü olan kimyasallardır. Bu kimyasallar içkinin rengini ya da tadını belirlemede kullanılır ve içki sersemliğine bir katkıda bulunabilir. Kırmızı şarap, viski ve kanyak gibi daha koyu renk olan içkiler genellikle beyaz şarap ve votka gibi açık renksizlere kıyasla daha fazla kimyasal içerirler. Bu da geceden kalma içki sersemliğini daha kötü bir hale sokan etkenlerden olabilir.

Öte yandan, bazı alkollü içkilerde kullanılan koruyucu maddelere dair de hassaslık gösteriyor olabilirsiniz. Ancak koruma içermeyen alkol tüketmeniz ertesi gün içki sersemi olmayacağınız anlamına gelmez.

Oldukça yaygın olan bir mit ise karışık içkiler tüketmemenizi söyler. Burada herhangi bir gizemli kimyasal süreç söz konusu değildir çünkü içkileri karıştırmanız halinde daha fazla içki tüketmeniz daha olasıdır. Bir başka mit ise; geceden kalma içki sersemliğinizin sorumlusunun “o son kadeh” olduğunu ileri sürer, fakat “o son kadeh” yalnızca zaten olacakların üzerine eklenir.

Ve yaşlandıkça daha ciddi içki sersemliği deneyimlersiniz. Yaşınız ilerledikçe, su oranınız ve vücudunuzdaki kas doku oranınız azalır. Bu da; alkolün vücudunuzda ne kadar süre kalacağını ve sizi nasıl etkileyeceğini belirler. Yani yaşlandıkça aldığınız alkol oranı değişmese de sizde bıraktığı etki daha fazla olabilir.

Sonuç olarak, aşırı alkol tüketimi ertesi gün yalnızca içki sersemliği yaşamanıza sebep olmakla kalmayabilir, ertesi günü görmenizi de engelleyebilir. Ne yazık ki, alkollü bir gecenin ardından ertesi gün yaşanan içki sersemliğinin bir tedavisi yok. Vücudunuzun size dün gece çok fazla içtin deme yöntemidir. Bunu engelemek için de daha az alkol tüketmelisiniz. (GA/AS)

Kaynaklar:

* Allsop, S, “Got a hangover? Here’s what’s happening in your body.” TheConversation. (Retrieved on 2016, June 6)

* Prat, Gemma, Ana Adan, and Miquel Sánchez-Turet. “Alcohol hangover: a critical review of explanatory factors.” Hum Psychopharmacol 24, no. 4 (2009): 259-67.

* Evans, Randolph W., Christina Sun, and Christine Lay. “Alcohol hangover headache.” Headache: The Journal of Head and Face Pain 47, no. 2 (2007): 277-279.

* Prat, Gemma, Ana Adan, and Miquel Sánchez-Turet. “Alcohol hangover: a critical review of explanatory factors.” Hum Psychopharmacol 24, no. 4 (2009): 259-67.

* Rohsenow, Damaris J., Jonathan Howland, J. Todd Arnedt, Alissa B. Almeida, Sara Minsky, Carrie S. Kempler, and Suzanne Sales. “Intoxication With Bourbon Versus Vodka: Effects on Hangover, Sleep, and Next‐Day Neurocognitive Performance in Young Adults.” Alcoholism: Clinical and Experimental Research 34, no. 3 (2010): 509-518.