Amargi Feminist Kitabevi'nin çağrısına kulak verip başvuruda bulunan, edebiyata ve yazmaya meraklı çok farklı kesimden 18 "küçük hanımefendi"nin yaklaşık bir yıl önce başlayan edebiyat okumaları serüveni "Kadınlar Dile Gelince" ismiyle kitaplaştı.
Küçük Hanımefendi Edebiyat Atölyesi fikri, Amargi'nin kurucularından Pınar Selek'in koordinatörlüğünü yaptığı "Deneyimlerimiz hangi kapıları açıyor?" projesiyle atılmış ve kadınların hayat ve yazıyla ilgili farklı deneyimlerini paylaştıkları bu toplantılar dizisi sonunda, edebiyat tarihine yoğunlaşarak bakma ihtiyacını ortaya çıkarmış.
Klasik eserlere yönelik yapılan derinlikli okuma ve tartışmalar, feminist bakışla, daha önce fark edilmemiş pek çok ayrıntının da görünür kılınmasını sağlamış.
"O bir küçük hanımefendi"
Kitabı yayına hazırlayan Aslı Güneş atölyenin İlkay Ertem'le birlikte danışmanıydı da aynı zamanda.
Jale Parla'nın "Kadınlar dile düşünce"sinden feyiz alarak isimlerini bulduklarını söyleyen Güneş "Bu kitabın yazarlarının bizzat kadınlıklarıyla edebiyatta pasifize edilmeyi reddettiklerini kast ediyor aslında. "Küçük hanımefendi" nitelemesi de tüm atölye süreci boyunca tarihi edebiyat geleneğinin kadına biçtiği rolle dalga geçmek için seçilmiş.
Peki "Küçük Hanımefendi'nin edebiyat atölyesi"nden "Kadınlar dile gelince"ye kadar neler oldu?
Kitabın yazarları şöyle:
Ayda Baloğlu, Nurcan Bayraktar, Deniz Bekdemir, Gülhan Davarcı, Gülrü Dede, Zeynep Demirsü, Özlem Denli, Badısabah Derdiyok, H. Ezgi Doğru, Sanem Güner, Başak Güntekin, Suzan Karaibrahimgiloğlu, İlkem Ongün Kaya, Pınar Kurtoğlu, Çiğdem Mater, Figen Öcal, Güliz Özarslan, Nil Perçinler, Yurdagül Sayıbaş, Neşe Ceren Tosun, Berna Turhan.
"Erkek yazar kadın okur" klişesine "hem okuruz hem de yazar" diye cevap veren bu kadınların okudukları kitaplar içinde Jane Austen'ın Emma'sı, Gustave Flaubert'ın Madam Bovary'si, Yakup Kadri Karaosmanoğlu'un Kiralık Konak'ı, Halit Ziya Uşaklıgil'in Aşk-ı Mennu'su, Adalet Ağaoğlu'nun Üç Bek Kişi'si, Fatma Aliye'nin Refet'i, Virginia Woolf'un Orlando'su da var.
Amargi yayınlarından çıkan, 288 sayfalık kitapta "küçük hanımefendiler"in yazıları beş bölüm altında sıralanıyor:
"Kelimeler, yollar, dehlizler", "Kapatılmışlıktan özgürlüğe", "Başka bir dil mümkün", "Kamusallığın yapısal yasakları", "Ben ve öteki".
Pınar Selek'in önsöz yazdığı kitap, modern kadının çelişkilerini ve toplumsal mücadelesini tüm eserlerinde dile getiren Sevgi Soysal'a atfedildi.
Soysal'ı ilham perisi olarak gördüklerini söyeleyn Güneş'in kitabın kapağında yaptığı gibi bu yazıyı Flaubert'in Madam Bovary'sinden alıntıyla noktalıyoruz.
"Bu kitaplarda hep aşktan, sevgiliden, sevdalıdan, ıssız köşklerde bayılıp kalan işkence görmüş kadınlardan, her konak yerinde bir iki tanesi öldürülen sürücülerden, her sayfada, her sayfada bir iki tanesi çatlatılan atlardan, karanlık ormanlardan, gönül endişelerinden, yeminlerden, hıçkırıklardan, gözyaşlarından, öpüşlerden, mehtaplı gecelerde yüzen sandallardan, ağaçlıklarda feryada gelen bülbülden, birer aslan gibi yiğit, birer kuzu gibi yumuşak huylu, artık benzeri görülmeyen derecede erdemli, daima temiz giyinip kuşanmış ve çağlayanlar gibi ağlayan beylerden, yalnız bunlardan söz edilirdi."
Deneyimelerin başka hangi kapıları açtığını görmek isteyen kadınlar içinse iki güzel haber var: Amargi, bu aydan itibaren de Donna Kişot Okuma Kulubü'ne ve "Full Metal Etek Film Okuma Atölyesi"ne ev sahipliği yapacak. (EZÖ)
* Kadınlar Dile Gelince Amargi Feminist Kitabevi'nden edinilebir.
