Bu üç kelimeden oluşan cümleyi yazmanın ne kadar zor olduğunu ifade edemem.
Ömrünü mücadeleye adadı. İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) kuruluşunda yer aldı; genel sekreterlik ve genel başkanlık görevlerinde bulundu. 2008’de kurulan İHD Akademisi’nin de kurucu başkanı oldu ve bu görevi 2021’e kadar yürüttü.
İHD’ye ek olarak Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), İnsan Hakları Ortak Platformu (İHOP), Barış Vakfı ve Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) başta olmak üzere çeşitli insan hakları ve hukuk örgütlerinin ya kurucusu oldu ya da büyük emekler verip önemli katkılar sundu.
Bu yazıda, onun Türkiye’de insan hakları ve toplumsal mücadeleye olan katkısını anlatmak mümkün değil.
2005 Aralık ayında İHD Genel Merkezi’ne ilk gittiğimde, kendisiyle yüz yüze tanışmadan önce insan hakları mücadelesi ve yazılarıyla tanımıştım onu. İHD’deki 19 yıllık ortak mesaimizde kendisinden öğrendiklerimin sınırı yoktur. Onun insan hakları perspektifinin sağlamlığı, bu alanda bitmek tükenmek bilmeyen bir öğrenme çabası içinde olmasından kaynaklanıyordu.
2006-2008 yılları arasında her Cumartesi, Tunalı Hilmi Caddesi’ndeki 104 numaralı İHD Genel Merkezimizde uzun uzun sohbet ederdik. Bu sohbetlerimizde insan hakları savunuculuğu, bilginin önemi ve daha da önemlisi “düzgün bir insan olmanın kıymeti” üzerine konuşurduk.
İnsan hakları prensiplerinin kendisini “rafine solcu” yaptığını söylerdi. Eleştirel ve özeleştirel düşünmenin ne kadar değerli olduğunu vurgulamasına gerek kalmazdı; çünkü yaptıkları, bu düşünceyi ne kadar benimsediğini gösterirdi. Örneğin, genel başkanlığı döneminde yapılan işlerin eleştirilebilmesi gerektiğini belirtmek için “Başkan hata yaptığında, o hata doğru olmaz” derdi.
Birkaç gün önce hastanede ziyaret ettiğimde, kısa bir hal hatır faslının ardından, ondan devraldığım İHD Akademisi programı üzerine konuştuk. İçinde bulunduğumuz koşullarda insan hakları eğitiminin yaşamsal önemini vurguladı.
Hüsnü hocam, İHD’yi bir mucize olarak adlandırırdı.
Muhtemelen İHD’yi en çok sevenimizi, en fazla sahiplenenimizi kaybettik.
İHD ve insan hakları mücadelesi sizi asla unutmayacak.
Ah be Hüsnü hocam, ah…
Hüsnü Öndül kimdir?
(Oİ/VC)
