Enflasyonda Mutfağın Nabzı Yüzde 25’in Üstünde

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 2007 tüketici enflasyonunu yüzde 8,4 olarak açıklaması, hedeflenen yüzde 4'lük enflasyonla kıyaslanarak başarısızlık olarak nitelenip geçiştirilirken, TÜİK’in madde bazındaki fiyat artışı verileri, mutfakta ve kirada enflasyon ateşinin çok yüksek olduğunu ortaya koyuyor.

Tüketici anketleri, alt ve orta gelir gruplarının gelirlerinin yüzde 35’ine yakınını mutfağa, yüzde 35’e yakınını da kira-konut ihtiyaçlarına ayırdıklarını ortaya koyuyor. Dolayısıyla, geneldeki fiyat artışlarından çok, mutfaktaki ve konuttaki fiyat artışları nüfusun yüzde 60’ını oluşturan kesimler açısından daha çok  önem taşıyor. TÜİK’in detaylarını kamuoyuna açıklamadığı mutfak ve barınma ile ilgili mal ve hizmetlerin 2007’deki fiyat artışları, ortalama yüzde 25’in üstünde bir enflasyona işaret ediyor..

130 dolayındaki gıda maddesinin fiyat artışları üstünden yaptığımız analiz şunu gösteriyor: Gıda fiyatlarının yüzde 13’e yakın arttığı 2007’de tüketici, et, sebze, bakliyat ve şekerde düşük fiyat artışları ile karşılaşırken ekmek, makarna, süt, peynir, yağ, narenciye, çay-kahve, sigarada yüzde 25 ila yüzde 30 dolayındaki fiyat artışları ile karşılaşmış. Kira artışları da yüzde 20’ye yakın gerçekleşmiş.

• Mutfakta en çok tüketilen ekmekte 2007 fiyat artışı yüzde 19’u bulurken, makarnadaki fiyat artışı yüzde 28’in üstünde gerçekleşti. Bulgur fiyatları yüzde 26 artarken pirinçteki artış yüzde 10 olarak gerçekleşti.
• Süt ve süt ürünlerinde 2007’de rekor artış  yüzde 104 ile beyaz peynirde görülüyor. 2007 süt  fiyatları yüzde 16, yoğurt yüzde 19 arttı.
• Ette fiyatlar, 2007’de, tüketici için teselli kaynağı olmuş. Balık ve tavukta, fiyat artışı bir yana, fiyat gerilemesi olurken, dana eti  fiyatları yüzde 4 artmış sadece.
• Yağda ayçiceği yağının yüzde 30 arttığı, margarindeki artışın yüzde 8,5’ta kaldığı görülüyor. Tereyağı fiyatları ise yüzde 25’in üstünde artmış.
• Sebze fiyatlarının 2007’de üründen ürüne farklılık gösterdiği, genelde gıda grubundaki yüzde 12,7’lik artışın altında seyrettiği görülüyor. Limon fiyatları rekor düzeyde, yüzde 107 artmış görünürken lahanadaki artışın yüzde 26, havuçtaki artışın yüzde 21’in üstünde gerçekleşti. Sebzede domates fiyatları yüzde 10, ıspanak yüzde 4, patates, soğan yüzde 9 artmış görünüyor.
• Meyvede narenciye fiyatları çok artmış görünüyor. 2007’de portakal fiyatları yüzde 34, mandalina yüzde 63 artarken elma fiyatları yüzde 13’e yakın artmış, muz ise ucuzlamış. Kuru yemişte fındık fiyatları yüzde 19, ayçiçeği yüzde 21, leblebi fiyatları yüzde 16 artmış.
• Bakliyatta, kuru fasulye yüzde 14, nohut yüzde 7 dolayında fiyat artışı gösterirken mercimekteki artışın yüzde 30’u aştığı, diğer bakliyattaki artışın da yüzde 47’yi geçtiği görülüyor.
• Salça fiyatlarının yüzde 18 dolayında arttığı 2007’de, zeytin fiyatları yüzde 3 artmış.
• Şeker fiyatları yüzde 2 dolayında artarken baldaki artışın yüzde 29’a ulaştığı dikkati çekiyor.
• Çay fiyatları 2007’de yüzde 13 artarken kahvedeki fiyat artışı yüzde 19’u bulmuş.
• Sigara tiryakileri açısından 2007 yüzde 21’lik zam demek. Rakıdaki artış yüzde 7’de şaraptaki artış yüzde 9’da kalmış.
• Alt ve orta gelirli ailelerin bütçesinde yüzde 35 dolayında yer tutan konut giderlerinde de 2007 için yüzde 8,4 olarak ilan edilen ortalama enflasyonun çok üstünde bir enflasyon yaşanmış 2007’de. TÜİK’e göre, 2007’de kira giderleri yüzde 18’e yakın artmış. Ailelerin su faturasının yüzde 22’yi aştığı 2007’de tüp fiyatları da yüzde 17,5 artmış. Elektrik ve doğalgaz fiyatlarının 2008’e ertelendiği 2007’de kömür fiyatları da yüzde 6 olarak  gerçekleşmiş.

Özetle, 2007 için yüzde 8,4 olarak açıklanan tüketici fiyatlarının, mutfakta ve kirada, özellikle alt ve orta gelirli grupların tüketim sepetlerindeki ürünler açısından çok farklı olduğu, mutfaktaki enflasyonun yüzde 25’e yaklaştığı, kiradaki artışın da yüzde 20’ye yaklaştığı görülüyor. Gelirlerini bu yüksek fiyatlar ölçüsünde artıramamış olan ücretli, memur ve diğer alt orta gelirli kesim için 2007 yine bir yoksullaşma yılı olmuş görünüyor. (MS/TK)

2007'de Fiyatı En Çok Artan Gıda Maddeleri

Fiyatı En az Artan Gıda Maddeleri