Basımı eski olan ancak hiçbir zaman etkisini yitirmeyen, eskimeyen "Sadako"yla tanışalım. 1945 yılında Hiroşima'ya atılan Atom bombasının sonucu ortaya çıkan hastalıklardan (kanser) yaşamını yitiren Sadako Sasaki'nin hikâyesi, kişisel olarak da en çok etkilendiğim kitaplardan.
Beyaz Balina Yayınları'nın yayına hazırladığı "Sadako ve Kağıttan Bin Turna Kuşu", Hiroşimalı binlerce küçük kızdan biri olan Sadako'yu evlerimize taşıyor. 1945'te iki yaşında olan Sadako, bombardımanın etkisini birkaç yıl sonra yaşıyor. Henüz 12 yaşında okul hayatı yarım kalan Sadako, radyasyonun vücutta yarattığı onulmaz hastalıkla boğuşma günlerini anlatıyor. Spor dalında çok başarılı olan ve hızlı koşusuyla dikkatleri üzerine çeken Sadako'ya mavi gökyüzünü dar eden savaşın acımasızlığına dönüyoruz.
Yaşamak için inanmak gerekiyor
Kurtuluşunun olmadığını öğrenen Sadako, ülkesinin bir geleneği olan "kağıttan bir turna kuşu yapan bir kişinin dileği muhakkak gerçekleşir" inanışına sarılır. Hastane odasında bu inançla, umutla hayata sımsıkı sarılan Sadako, birkaç denemeden sonra turna yapmayı öğreniyor ve ziyaretçilerine yaşama tutkusunu gösteriyor.
Sadako bin turna kuşunu tamamlamadan aramızdan ayrılsa da geride barışın kutsallığını bırakıyor.
Sadako'yu öldüren de var eden de Amerikalı!
Hiroşima'ya bomba yağdıran ve Sadako'ya ölüm dışında şans bırakmayan Amerikalı asker pilot Paul Warfield Tibbets. Ve Sadako'yu hikâyesiyle bugün milyonlara ulaştıran, onu yaşatan da Amerikalı bir yazar. Eleanor Coerr'e Sadako'yu yazdıran ise lisede Japonyalı göçmenlerden doğan en iyi arkadaşı sayesinde hat sanatına, Japon yemeklerine ve origamiye ilgi duyması. Yazar Coerr, Japonya'yı ziyareti sırasında tanıştığı Sadako'nun hikâyesini, savaşın acımasızlığını, kimyasal ve biyolojik silahların doğa ve canlı türleri üzerinde bıraktığı etkiyi çok akıcı bir dille aktarıyor.
Duygu ve umut dolu
Zuhal Yeke'nin çevirisiyle Türkçeye kazandırılan kitap, okumayı seven çocukların birkaç saatini aşmayacak sadelikte akıyor. 96 sayfalık kitap, bir çocuğun yaşama tutkusunu bir turna kuşuna bağlaması ve gerçek bir hayat hikayesi olduğu için de çocuklar üzerinde etki bırakıyor. Hüzünle birlikte umudu da büyüten, var eden kitap ortaokul (11 yaş ve üstü) öğrencileri için vazgeçilmez bir eser.
Kitap sadece çocuklar için değil, kuşkusuz savaşın yıkıcılığını, acımasızlığını, utancını ebeveynlere yeniden hatırlatan bir başyapıt. Romandan hem çocukların hem de ebeveynlerin etkilendiğini okuyan herkes dile getiriliyor. Kitap, sonunda çocuklara kağıttan turna kuşu yapmasını da öğretiyor.
Savaşa, kimyasal ve biyolojik saldırılara hayır!
Bu gerçek hikâyenin etkisini şöyle bitireyim: Kızım 12 yaşında ve kolundan yapılacak ameliyata götürdüğümde, yanında kitabı okuduktan sonra yaptığı turna kuşunu getirdiğini gördüm. "Savaşa, kimyasal ve biyolojik saldırılara hayır" dememiz için bu öğretici, gerçek hikâyenin "Bia Çocuk Kitaplığı"nda yer almasından mutluyuz.
Sasaki'nin bronz heykeli Seattle Barış Parkı'nda
6 Ağustos 1945'te Amerika Birleşik Devletleri'nin Hiroşima'ya attığı atom bombasına maruz kalan ve 1955'te 12 yaşında lösemiden ölen Sadako Sasaki'nin bronz heykeli Seattle Barış Parkı'nda duruyor.
Atom bombasının 45. yıldönümü olan 6 Ağustos 1990'da halka açılan bu küçük park, Washington Üniversitesi'nde ormancılık profesörü ve barış aktivisti, Hiroşima fahri vatandaşı Dr. Floyd Schmoe (1895-2001) tarafından inşa edildi.
Sadako'nun, sağ eli yukarıda bir origami vinci tutan gerçek boyutlu bronz heykeli, 1990 yılında Seattle'lı sanatçı Darryl Smith tarafından yaratıldı ve adı Sadako ve Bin Turna.
Bronz heykele birileri tarafından defalarca zarar verilmiş ancak her seferinde onarılmış ve her yıl pek çok kişi heykeli görmeye ve kağıttan turna asmaya gidiyor.
(SYZ/AÖ)
