Fotoğraf: pexels
Ande Ömeroğlu'nun yazdığı, Dr. Gizem Sürenkök'ün düzenlediği yazıyı Yakın İlişkiler'den alıntıladık.
Bu yazımızda genellikle üniversiteliler arasında yaygın bir şekilde kullanılan ve kabul gören "takılma" kavramından ve insanların takılmaya dair motivasyonlarından bahsedeceğiz. Takılma kavramını genel olarak romantik ya da herhangi bir ilişki içerisinde olmayan insanların, çoğunlukla rastlantısal bir şekilde bir araya gelerek cinsel davranışlar içerisinde bulunmaları anlamında kullanıyoruz. Arkadaşlıktan öte, sevgililikten oldukça geride bir yerde konumlanan takılma, her iki tarafın karşılıklı rızasına dayanıyor. Takılmanın neyi içerdiği ise kişiden kişiye farklılık gösterebiliyor. Kimisi sadece öpüşmeyi takılmak olarak nitelendirirken bir başkası takılmanın mutlaka cinsellik içermesi gerektiğini düşünebiliyor. Takılmada yaşanan cinselliğin sınırları kişiden kişiye değişebiliyor.
Seks arkadaşlığıyla karıştırmayın
Takılmanın bir ilişkiden en büyük farklılığı, bağlılığa ya da devamlılığa dair verilen bir sözün olmaması ve bu durumun bilinip kabul ediliyor olmasıdır. Takılmayı seks arkadaşlığı ile karıştırmamak da önem taşıyor. Takılmaktan farklı olarak seks arkadaşlığında aynı kişi veya kişilerle düzenli ve sıklıkla bir araya gelerek yaşanan bir seks hayatı var, dolayısıyla ortada seks üzerinden kurulan bir ilişki vardır diyebiliriz. Takılmada ise kişilerin öncesi ya da sonrasında birbirlerine karşı bağlılıkları ya da sözleri yoktur.
Genelde bahar ve yaz aylarının takılmaya elverişli dönemler olduğunu söyleyebiliriz. İnsanlar takılmak için barları, gece kulüplerini, evlerini veya yurtlarını tercih edebiliyorlar. Bu durumda uygun koşulları sağlayan herhangi bir ortamın takılmak için tercih edildiğini görebiliyoruz. Genellikle partnerler arkadaş çevresinden veya Tinder, Facebook gibi online platformlardan bulunsa da bazen tamamen tesadüfi bir şekilde karşılaşan insanların da takıldıklarını gözlemleyebiliyoruz.
En büyük sebep cinsel tatmin
Araştırmalara göre, insanların takılmak için en büyük sebepleri cinsel tatmin oluyor. Bu nedenle, libidonun oldukça etkili bir motivasyon olduğunu söyleyebiliyoruz. Yine bununla ilgili olarak, libidoyu artırıcı etkisi olan alkol ya da diğer uyarıcı maddelerin tüketiminin de insanların takılmaya olan yönelimlerini artırdığını gözlemliyoruz. Tüm bunların yanında medyanın da etkisi yadsınamaz. Filmler, diziler, reklamlar ve şarkılar insanların takılma kültürünün bir parçası olmasında teşvik edici rol oynayabiliyorlar.
Takılma sonrasında tarafları bekleyen temel senaryolar o kişiyle bir daha hiç görüşmemek, takılmanın arkadaşlığa dönüşmesi, takılmanın bir romantik ilişkiye dönüşmesi ya da aynı kişiyle takılmaya devam etmek olabiliyor. Peki, insanlar genelde takılmalarını nasıl sonlandırmak istiyorlar ve ideal olanın ne olduğunu düşünüyorlar?
Binghamtom Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmaya göre katılımcılardan bazıları takılmalarının romantik bir ilişkiye dönüşmesinin ideal bir senaryo olabileceğini düşünürken, gerçekçi beklentilerinin bir daha görüşmemek olduğunu dile getiriyorlar. Aynı araştırmada bazı katılımcılar, takılmaya dair motivasyonlarının cinsel haz almanın yanı sıra duygusal haz almak da olduğunu belirtiyorlar. Bu durum insanların yakınlık ihtiyacı ile cinsel aktivitenin ilişkisi için güzel bir örnek oluşturuyor. Yine katılımcıların yarısından fazlası takılmayı geleneksel bir ilişkiye girebilmek niyetiyle kullandıklarını belirtiyorlar. Takılmanın temelinde bağlanma olmadığını göz önünde bulundurursak bu niyetin hayal kırıklığı ile sonuçlanabileceğini söyleyebiliyoruz ancak katılımcıların kendileri de bu çelişkinin farkında olduklarını dile getiriyorlar. Ayrıca bu çalışmada; akran baskısı, herkesin aynı davranışlarda bulunduğu düşünme, başkalarını örnek alma gibi sosyal etkilerin kişilerin takılma motivasyonlarında diğer etkenlere göre çok daha az önemli bir rol oynadıkları görülüyor.
Etkili bir cinsel sağlık eğitiminin önemi
Bu zamana kadar yapılan bütün çalışmalar bize seks davranışının insan biyolojisinin, psikolojisinin ve kültürel normların tam kesişiminde durmakta olduğunu gösteriyor. Psikolojik ve biyolojik ihtiyaçlar insanların kısa süreli ya da uzun süreli ilişkiler tercih etmelerini ve cinsel davranışlarını etkileyebiliyor. Rastlantısal seks doğru nedenlerle yapılırsa; yani bağ kurma, intikam, normları kırma, çevreye kendini kanıtlama gibi amaçları olmadan, içgüdüsel dürtü ve basit bir seks arzusuyla yapılırsa kişinin psikolojisi için herhangi bir soruna yol açmayabiliyor. Günümüz gençleri arasında oldukça yaygın olan takılma kültürü, uygun ve etkili bir cinsel sağlık eğitiminin önemine de işaret ediyor.
Bahsettiğimiz faktörler bize insanların takılmaya dair motivasyonları hakkında bilgi verse de takılmanın evrimsel boyutunu, ne kadar yaygınlaştığını ve nasıl günümüzün ilişkilenme biçimlerinden biri haline geldiğini açıklamıyor. Gelecekte kültürel normların, heteronormativitenin kadın ve erkeklere biçtiği rollerin takılma kültürüne olan yansımalarıyla ilgili de konuşmak gerektiğinin de altını çizmek gerekiyor.
Kaynaklar:
[1] Garcia, J. R., & Reiber, C. (2008). Hook-up behavior: A biopsychosocial perspective. The Journal of Social, Evolutionary, and Cultural Psychology, 2, 192–208.
[2] Reiber, C., & Garcia, J. R. (2010). Hooking up: Gender differences, evolution, and pluralistic ignorance. Evolutionary Psychology, 8, 390 – 404.
[3] Lewis, M. A., Granato, H., Blayney, J. A., Lostutter, T. W., & Kilmer, J. R. (2011). Predictors of hooking up sexual behavior and emotional reactions among U.S. college students. Archives of Sexual Behavior.
(AÖ/AÖ)