Öğrenci Seçme ve Yerleştirme nasıl çalışır, bilinir. Bilinen şudur ki, 11-12 yıllık birikimin 180 dakikada test edilmesi, sizin kim olduğunuza ve yaşamınızı nasıl sürdüreceğinize karar verilmesidir.
Hayattaki en önemli 180 dakikadır bu aralık.
Neden? Çünkü meslek seçimi ekonomik belirlenmedir. Ekonominin belirleyici olduğu günümüz dünyasında toplumsal alanda kim olduğunuz belirlenecek; eğer akrabasal ayrıcalığınız ya da "yürü ya kulum"sal bir torpiliniz yoksa, artık kazandığınız sınavın sonucusunuz siz...
"Dolu ve boş zamanlarınız" tanımlı, nerede yaşacağınız, size yakışan ev, araba ya da işe gideceğiniz araçla size yakışan eş, bu 180 dakikada belirlenir. Aşkın bittiği andır bu 180 dakika. Aşkın ve devrimin işçileri, işte bu 180 dakika kaderini yıkmakla başlamalılar toplumun geleceğinin önünü açmaya.
Bu gelecek öyle bir kaderdir ki, tanrısal dahi değildir. Ekonomik bir kaderdir. Kodu açıktır. Kodun neresinde yanlış olduğu da bellidir. Düzeltiminde ortak akıl gereklidir. Özgür yazılımcıların ortak araçlarıyla ürettikleri ortak zeminler buralara örnek olabilir. Ancak kapalı kodlar altında yetişen, tutkusuyla değil, tutturabildiğiyle ilerleyen insan, müdahil olma yeteneğini kaybetmiştir.
Özgür yazılımcılar bu geleceğe mahkum değil
Aslında özgür insanlar demek isterdim. Ancak özgür insan tanımı çok zor. Özgür yazılımcıların dahi -özgür toplum taleplerine bu kadar önemli katkı yaparken- özgür olup olmadıkları tartışma götürür.
Amin Malouf'un kitabında Süslü Sara'nın dediği gibi, "Özgürlük Granadalı kadınlar için üstü örtülü bir tutsaklık, tutsaklıksa adı konmamış bir özgürlüktür."
Özgürlük hazır kartlardan, otomobille sürat yapmalardan başka bir şeydir. O kadar başkadır ki, savunucuları dahi tanımlarken bine bölünürler.
Özgür yazılımcılar kendilerini yetiştiren insanlardır. Tutkusal bir gelişim gösterirler. Seçilmeyi beklemezler. ÖSS'ye gereksinimleri yoktur. Özgür yazılımcılar ÖSS'de belirlenmez. Ekonomik beklentilerle girilen sınavdan istenen sonuç, yani ekonomik gelecek çıkmışsa artık geri dönüş yoktur. O gelecek kaderinizdir, yaşanacaktır.
Hacker kodu yazmaya kaderinden başlar
Özgür yazılımcılar -belki bu dakikadan sonra hacker'lar demek lazım- kaderlerini ekonominin ya da bir üst belirleyicinin ellerine bırakmazlar. Hacker ÖSS süzgecinden geçse dahi, bu onlar için bir son ya da başlangıç değildir.
Hiçbir projede çalıştığımız bir arkadaşımızın mühendis mi, doktor mu, lise mezunu mu olduğuyla ilgilenilmedi. "Sen lise mezunu halinle bize akıl mı öğretiyorsun" denmedi. İşin kolayına kaçmak isteyene, okuması çeşitli şekillerde salık verildi, ama okunacak nesne kendisine hep ücretsiz sunuldu. Bazen bir projenin başlatıcısı ve koordinatörü lise 2. sınıf öğrencisi çıktı. Bazen bunu hiç bilemedik. Bilememeye de devam ediyoruz.
Hacker seçilmez seçer
İddialı sözler; ancak doğru. Hacker ister özgür yazılım alanında olsun, ister başka alanda, artık zamanlarını nasıl kullanacağını ve sınıflayacağını kendi belirler. Zaten bu sürekli belirleniyor olmak bunaltısıdır onu toplumsal döngüden kurtaran ve hacker olmaya zorlayan. Emeğinin beğenilmesi yerine ondan elde ettiği paralarla yarattığı satın alma gücünün teşhiri, onun için bir tatmin aracı değildir.
Emeğini tutkuyla gerçekleştirir ve bunun bir bedelinin olması fikrinden rahatsız olur. Üretirken, ki geliştirme sürecinde insanlarla birlikte olmak, tartışmak, kavga etmek, sonunda çıkan ürünün bir kenarına adını koymak hacker'ın almayı umduğu karşılıktır.
Hacker'ın işini ve eşini belirleyecek kadar özgür olması ise yine toplumun özgür olmasıyla ilgilidir. Ancak şu kadarını söylemek gerekir ki, özgür yazılım süreci öğreticidir. Seçimini kendi yapan birinin, erkini delege etmeyen birinin, toplumsal belirleyicilikten uzaklaşması ve artık kendi seçimlerini büyük ölçüde gerçekleştirmesi ve böylece kendine olan yolcuğunu sürdürmesi, yaşaması, yaşamı bir sarmaşık olarak sarması kaçınılmazdır.
Bergama'nın öğrettiği
Bergama köylüleri de böyle bir süreçten geçti. Hem öğrendiler hem de öğrettiler. Öğrenmek isteyenlerin YÖK tek tipliliğinde liselere dönüşmüş üniversitelerden çok bu süreçleri izlemesi ve öğrenmesi gerekiyor.
Bergama köylülerinde de mücadele şekli, mücadele edilen konunun öneminden daha fazla önem kazandı. Aynı şekilde, özgür yazılım sürecinde de, özgür yazılım ürünlerinden daha önemli bir üründür özgür yazılımcıların üretim süreci.
Birçok yönüyle olduğu gibi, bu yönüyle de bir düş alanı özgür yazılım. Gerçek dünyayla temas edince farklı algılıyorsunuz. Yarışlarınız, tutkularınız, kazanmalarınız ve kaybetmeleriniz hep varolma ve var etme üzerine.
Firefox kullanın ve "bizim varlığımıza varlığınızı katalım"
İster Linux kullanıcısı olun, isterse Windows. Yarın bilgisayarınıza www.mozilla.org.tr 'den Firefox yükleyin. Sonra tüm İnternet sitelerine buradan bağlanın. Hem zengin bir İnternet tarayıcımız (gezgininiz) olsun, hem de özgür yazılım kullananların oranını artıralım.
Kelebek etkisi yaratalım. Yaratalım. Ellerimiz ve aklımızla. Seçilmeyi bırakalım, seçelim. Sevgilimizi, evimizi, sokağımızı ve hatta yüzümüzü seçelim. Yüzümüz kendi yüzümüz olursa belki de yeryüzü aşkın yüzü olur, sadece özgür yazılım kullanarak. (AA/TK)